NCERT Solutions for Class 9 Social Science History Chapter 1 The French Revolution (Hindi Medium)
These Solutions are part of NCERT Solutions for Class 9 Social Science in Hindi Medium. Here we have given NCERT Solutions for Class 9 Social Science History Chapter 1 The French Revolution.
Students can also visit the most accurate and elaborate MCQ Questions for Class 9 History Chapter 1 Every question of the textbook has been answered here.
เคช्เคฐเคถ्เคจ เค เคญ्เคฏाเคธ
เคชाเค ्เคฏเคชुเคธ्เคคเค เคธे
เคช्เคฐเคถ्เคจ 1. เคซ्เคฐांเคธ เคฎें เค्เคฐांเคคिเคाเคฐी เคตिเคฐोเคง เคी เคถुเคฐुเคเคค เคिเคจ เคชเคฐिเคธ्เคฅिเคคिเคฏों เคฎें เคนुเค?
เคเคค्เคคเคฐ : เคจिเคฎ्เคจเคฒिเคिเคค เคชเคฐिเคธ्เคฅिเคคिเคฏों เคे เคाเคฐเคฃ เคซ्เคฐांเคธ เคฎें เค्เคฐांเคคिเคाเคฐी เคตिเคฐोเคง เคी เคถुเคฐुเคเคค เคนुเค :
เคธाเคฎाเคिเค เคชเคฐिเคธ्เคฅिเคคिเคฏाँ : เคตเคนाँ เคชเคฐ เคธाเคฎंเคคเคตाเคฆ เคी เคช्เคฐเคฅा เคฅी เคो เคคीเคจ เคตเคฐ्เคों เคฎें เคตिเคญเค्เคค เคฅी : เคช्เคฐเคฅเคฎ เคตเคฐ्เค, เคฆ्เคตिเคคीเคฏ เคตเคฐ्เค เคเคตं เคคृเคคीเคฏ เคตเคฐ्เค। เคช्เคฐเคฅเคฎ เคเคธ्เคेเค เคฎें เคชाเคฆเคฐी เคเคคे เคฅे। เคฆूเคธเคฐे เคเคธ्เคेเค เคฎें เคुเคฒीเคจ เคเคตं เคคृเคคीเคฏ เคเคธ्เคेเค เคฎें เคต्เคฏเคตเคธाเคฏी, เคต्เคฏाเคชाเคฐी, เค เคฆाเคฒเคคी เคเคฐ्เคฎเคाเคฐी, เคตเคीเคฒ, เคिเคธाเคจ, เคाเคฐीเคเคฐ, เคญूเคฎिเคนीเคจ เคฎเคเคฆूเคฐ เคเคตं เคจौเคเคฐ เคเคคे เคฅे। เคฏเคน เคेเคตเคฒ เคคृเคคीเคฏ เคเคธ्เคेเค เคนी เคฅी เคो เคธเคญी เคเคฐ เคฆेเคจे เคो เคฌाเคง्เคฏ เคฅी। เคชाเคฆเคฐी เคเคตं เคुเคฒीเคจ เคตเคฐ्เค เคे เคฒोเคों เคो เคธเคฐเคाเคฐ เคो เคเคฐ เคฆेเคจे เคธे เคूเค เคช्เคฐाเคช्เคค เคฅी। เคธเคฐเคाเคฐ เคो เคเคฐ เคฆेเคจे เคे เคธाเคฅ-เคธाเคฅ เคिเคธाเคจों เคो เคเคฐ्เค เคो เคญी เคเคฐ เคฆेเคจा เคชเคก़เคคा เคฅा। เคฏเคน เคเค เค เคจ्เคฏाเคฏเคชूเคฐ्เคฃ เคธ्เคฅिเคคि เคฅी เคिเคธเคจे เคคृเคคीเคฏ เคเคธ्เคेเค เคे เคธเคฆเคธ्เคฏों เคฎें เค เคธंเคคोเคท เคी เคญाเคตเคจा เคो เคฌเคข़ाเคตा เคฆिเคฏा।
เคเคฐ्เคฅिเค เคชเคฐिเคธ्เคฅिเคคिเคฏाँ : เคธเคจ् 1774 เคฎें เคฌूเคฌू เคฐाเคเคตंเคถ เคा เคฒुเค เคธोเคฒเคนเคตाँ เคซ्เคฐांเคธ เคे เคธिंเคนाเคธเคจ เคชเคฐ เคฌैเค ा เคเคฐ เคเคธเคจे เคเคธ्เค्เคฐिเคฏा เคी เคฐाเคเคुเคฎाเคฐी เคฎैเคฐी เคเคจ्เคคोเคเคจेเคค เคธे เคถाเคฆी เคी। เคธเคค्เคคाเคฐूเคข़ เคนोเคจे เคชเคฐ เคเคธे เคถाเคนी เคเคाเคจा เคाเคฒी เคฎिเคฒा। เคธेเคจा เคा เคฐเคเคฐเคाเคต, เคฆเคฐเคฌाเคฐ เคा เคเคฐ्เค, เคธเคฐเคाเคฐी เคाเคฐ्เคฏाเคฒเคฏों เคฏा เคตिเคถ्เคตเคตिเคฆ्เคฏाเคฒเคฏों เคो เคเคฒाเคจे เคैเคธे เค เคชเคจे เคจिเคฏเคฎिเคค เคเคฐ्เค เคจिเคชเคाเคจे เคे เคฒिเค เคธเคฐเคाเคฐ เคเคฐ เคฌเคข़ाเคจे เคชเคฐ เคฌाเคง्เคฏ เคนो เคเค। เคเคฐ เคฌเคข़ाเคจे เคे เคช्เคฐเคธ्เคคाเคต เคो เคชाเคฐिเคค เคเคฐเคจे เคे เคฒिเค เคซ्เคฐांเคธ เคे เคธเคฎ्เคฐाเค เคฒुเค เคธोเคฒเคนเคตें เคจे 5 เคฎเค 1789 เคो เคเคธ्เคेเค เคे เคเคจเคฐเคฒ เคी เคธเคญा เคฌुเคฒाเค। เคช्เคฐเคค्เคฏेเค เคเคธ्เคेเค เคो เคธเคญा เคฎें เคเค เคตोเค เคกाเคฒเคจे เคी เค เคจुเคฎเคคि เคฆी เคเค। เคคृเคคीเคฏ เคเคธ्เคेเค เคจे เคเคธ เค เคจ्เคฏाเคฏเคชूเคฐ्เคฃ เคช्เคฐเคธ्เคคाเคต เคा เคตिเคฐोเคง เคिเคฏा। เคเคจ्เคนोंเคจे เคธुเคाเคต เคฐเคा เคि เคช्เคฐเคค्เคฏेเค เคธเคฆเคธ्เคฏ เคा เคเค เคตोเค เคนोเคจा เคाเคนिเค। เคธเคฎ्เคฐाเค เคจे เคเคธ เค เคชीเคฒ เคो เค ुเคเคฐा เคฆिเคฏा เคคเคฅा เคคृเคคीเคฏ เคเคธ्เคेเค เคे เคช्เคฐเคคिเคจिเคงि เคธเคฆเคธ्เคฏ เคตिเคฐोเคงเคธ्เคตเคฐूเคช เคธเคญा เคธे เคตाเค เคเคเค เคเคฐ เคเค।
เคซ्เคฐांเคธीเคธी เคเคจเคธंเค्เคฏा เคฎें เคญाเคฐी เคฌเคข़ोเคคเคฐी เคे เคाเคฐเคฃ เคเคธ เคธเคฎเคฏ เคाเคฆ्เคฏाเคจ्เคจ เคी เคฎाँเค เคฌเคนुเคค เคฌเคข़ เคเค เคฅी।
เคชเคฐिเคฃाเคฎเคธ्เคตเคฐूเคช, เคชाเคตเคฐोเคी (เค เคงिเคเคคเคฐ เคे เคญोเคเคจ เคा เคฎुเค्เคฏ เคญाเค) เคे เคญाเคต เคฌเคข़ เคเค। เคฌเคข़เคคी เคीเคฎเคคों เคต เค เคชเคฐ्เคฏाเคช्เคค เคฎเคเคฆूเคฐी เคे เคाเคฐเคฃ เค เคงिเคเคคเคฐ เคเคจเคธंเค्เคฏा เคीเคตिเคा เคे เคเคงाเคฐเคญूเคค เคธाเคงเคจ เคญी เคตเคนเคจ เคจเคนीं เคเคฐ เคธเคเคคी เคฅी। เคเคธเคธे เคीเคตिเคा เคธंเคเค เคเคค्เคชเคจ्เคจ เคนो เคเคฏा เคคเคฅा เค เคฎीเคฐ เคเคฐ เคเคฐीเคฌ เคे เคฎเคง्เคฏ เคฆूเคฐी เคฌเคข़ เคเค।
เคฆाเคฐ्เคถเคจिเคों เคा เคฏोเคเคฆाเคจः เค เค ाเคฐเคนเคตीं เคธเคฆी เคे เคฆौเคฐाเคจ เคฎเคง्เคฏเคฎ เคตเคฐ्เค เคถिเค्เคทिเคค เคเคตं เคงเคจी เคฌเคจ เคเคฐ เคเคญเคฐा। เคธाเคฎंเคคเคตाเคฆी เคธเคฎाเค เคฆ्เคตाเคฐा เคช्เคฐเคाเคฐिเคค เคตिเคถेเคทाเคงिเคाเคฐ เคช्เคฐเคฃाเคฒी เคเคจเคे เคนिเคคों เคे เคตिเคฐुเคฆ्เคง เคฅी। เคถिเค्เคทिเคค เคนोเคจे เคे เคाเคฐเคฃ เคเคธ เคตเคฐ्เค เคे เคธเคฆเคธ्เคฏों เคी เคชเคนुँเค เคซ्เคฐांเคธीเคธी เคเคตं เค ंเค्เคฐेเค เคฐाเคเคจैเคคिเค เคเคตं เคธाเคฎाเคिเค เคฆाเคฐ्เคถเคจिเคों เคฆ्เคตाเคฐा เคธुเคाเค เคเค เคธเคฎाเคจเคคा เคเคตं เคเคाเคฆी เคे เคตिเคญिเคจ्เคจ เคตिเคाเคฐों เคคเค เคฅी। เคฏे เคตिเคाเคฐ เคธैเคฒूเคจ เคเคตं เคॉเคซी-เคเคฐों เคฎें เคเคจเคธाเคงाเคฐเคฃ เคे เคฌीเค เคเคฐ्เคा เคคเคฅा เคตाเคฆ-เคตिเคตाเคฆ เคे เคซเคฒเคธ्เคตเคฐूเคช เคคเคฅा เคชुเคธ्เคคเคों เคเคตं เค เคเคฌाเคฐों เคे เคฆ्เคตाเคฐा เคฒोเคเคช्เคฐिเคฏ เคนो เคเค। เคฆाเคฐ्เคถเคจिเคों เคे เคตिเคाเคฐों เคจे เคฎเคนเคค्เคค्เคตเคชूเคฐ्เคฃ เคญूเคฎिเคा เคจिเคญाเค। เคॉเคจ เคฒॉเค, เคीเคจ เคैเค्เคธ เคฐूเคธो เคเคตं เคฎांเคेเคธ्เค्เคฏू เคจे เคฐाเคा เคे เคฆैเคตीเคฏ เคธिเคฆ्เคงांเคค เคो เคจเคाเคฐ เคฆिเคฏा।
เคฐाเคเคจैเคคिเค เคाเคฐเคฃ: เคคृเคคीเคฏ เคเคธ्เคेเค เคे เคช्เคฐเคคिเคจिเคงिเคฏों เคจे เคฎिเคฐाเคฌ्เคฏो เคเคตं เคเคฌे เคธिเค เคे เคจेเคคृเคค्เคต เคฎें เคธ्เคตเคฏं เคो
เคฐाเคท्เค्เคฐीเคฏ เคธเคญा เคोเคทिเคค เคเคฐ เคฆिเคฏा เคเคตं เคถเคชเคฅ เคฒी เคि เคเคฌ เคคเค เคตे เคธเคฎ्เคฐाเค เคी เคถเค्เคคिเคฏों เคो เคธीเคฎिเคค เคเคฐเคจे เคต เค เคจ्เคฏाเคฏเคชूเคฐ्เคฃ เคตिเคถेเคทाเคงिเคाเคฐों เคตाเคฒी เคธाเคฎंเคคเคตाเคฆी เคช्เคฐเคฅा เคो เคธเคฎाเคช्เคค เคเคฐเคจे เคตाเคฒा เคธंเคตिเคงाเคจ เคจเคนीं เคฌเคจाเคँเคे เคคเคฌ เคคเค เคธเคญा เคो เคญंเค เคจเคนीं เคเคฐेंเคे। เคिเคธ เคธเคฎเคฏ เคฐाเคท्เค्เคฐीเคฏ เคธเคญा เคธंเคตिเคงाเคจ เคा เคฎเคธौเคฆा เคฌเคจाเคจे เคฎें เคต्เคฏเคธ्เคค เคฅी, เคเคธ เคฆौเคฐाเคจ เคธाเคฎंเคคों เคो เคตिเคธ्เคฅाเคชिเคค เคเคฐเคจे เคे เคฒिเค เคฌเคนुเคค เคธे เคธ्เคฅाเคจीเคฏ เคตिเคฆ्เคฐोเคน เคนुเค। เคเคธी เคฌीเค, เคाเคฆ्เคฏ เคธंเคเค เคเคนเคฐा เคเคฏा เคคเคฅा เคเคจเคธाเคงाเคฐเคฃ เคा เคुเคธ्เคธा เคเคฒिเคฏों เคฎें เคซूเค เคชเคก़ा। 14 เคुเคฒाเค เคो เคธเคฎ्เคฐाเค เคจे เคธैเคจ्เคฏ เคुเคเคก़िเคฏों เคो เคชेเคฐिเคธ เคฎें เคช्เคฐเคตेเคถ เคเคฐเคจे เคे เคเคฆेเคถ เคฆिเคฏे। เคเคธเคे เคช्เคฐเคค्เคฏुเคค्เคคเคฐ เคฎें เคธैเคเคก़ों เค्เคฐुเคฆ्เคง เคชुเคฐुเคทों เคเคตं เคฎเคนिเคฒाเคं เคจे เคธ्เคตเคฏं เคी เคธเคถเคธ्เคค्เคฐ เคुเคเคก़िเคฏाँ เคฌเคจा เคฒीं। เคเคธे เคนी เคฒोเคों เคी เคเค เคธेเคจा เคฌाเคธ्เคคीเคฒ เคिเคฒे เคी เคेเคฒ (เคธเคฎ्เคฐाเค เคी เคจिเคฐंเคुเคถ เคถเค्เคคि เคा เคช्เคฐเคคीเค) เคฎें เคा เคुเคธी เคเคฐ เคเคธเคो เคจเคท्เค เคเคฐ เคฆिเคฏा। เคเคธ เคช्เคฐเคाเคฐ เคซ्เคฐांเคธीเคธी เค्เคฐांเคคि เคा เคช्เคฐाเคฐंเคญ เคนुเค।
เคธเคฎ्เคฐाเค เคฒुเค เคธोเคฒเคนเคตें เคเคตं เคเคธเคी เคฐाเคจी เคฎेเคฐी เคंเคคोเคเคจेเคค เคจे เค เคชเคจे เคตिเคฒाเคธिเคคाเคชूเคฐ्เคฃ เคीเคตเคจ เคเคตं เคเคฐ्เคीเคฒे เคคौเคฐ-เคคเคฐीเคों เคชเคฐ เคाเคซी เคงเคจ เคฌเคฐ्เคฌाเคฆ เคिเคฏा। เคเค्เค เคชเคฆ เคเคฎเคคौเคฐ เคชเคฐ เคฌेเคे เคाเคคे เคฅे। เคชूเคฐा เคช्เคฐเคถाเคธเคจ เคญ्เคฐเคท्เค เคฅा เคเคฐ เคช्เคฐเคค्เคฏेเค เคตिเคญाเค เคे เค เคชเคจे เคนी เคाเคจूเคจ เคฅे। เคिเคธी เคเค เคธเคฎाเคจ เคช्เคฐเคฃाเคฒी เคे เค เคญाเคต เคฎें เคाเคฐों เคเคฐ เคญ्เคฐเคฎ เคा เคตाเคคाเคตเคฐเคฃ เคฅा। เคฒोเค เคช्เคฐเคถाเคธเคจ เคी เคเคธ เคฆूเคทिเคค เคช्เคฐเคฃाเคฒी เคธे เคคंเค เค เคुเคे เคฅे เคคเคฅा เคเคธे เคฌเคฆเคฒเคจा เคाเคนเคคे เคฅे।
เคช्เคฐเคถ्เคจ 2. เคซ्เคฐांเคธीเคธी เคธเคฎाเค เคे เคौเคจ เคธे เคธเคฎूเคนों เคो เค्เคฐांเคคि เคธे เคฒाเคญ เคนुเค ? เคौเคจ เคธे เคธเคฎूเคนों เคो เคถเค्เคคि เคค्เคฏाเคเคจे เคชเคฐ เคฌाเคง्เคฏ เคिเคฏा เคเคฏा ? เคธเคฎाเค เคे เคौเคจ เคธे เคตเคฐ्เค เคो เค्เคฐांเคคि เคे เคชเคฐिเคฃाเคฎ เคธे เคจिเคฐाเคถा เคนुเค เคนोเคी ?
เคเคค्เคคเคฐ : เคคृเคคीเคฏ เคเคธ्เคेเค्เคธ เคे เคงเคจी เคธเคฆเคธ्เคฏों (เคฎเคง्เคฏเคฎ เคตเคฐ्เค) เคो เคซ्เคฐांเคธीเคธी เค्เคฐांเคคि เคธे เคธเคฐ्เคตाเคงिเค เคฒाเคญ เคนुเค। เคเคจ เคธเคฎूเคนों เคฎें เคिเคธाเคจ, เคฎเคเคฆूเคฐ, เคोเคे เค เคงिเคाเคฐीเคเคฃ, เคตเคीเคฒ, เค เคง्เคฏाเคชเค, เคกॉเค्เคเคฐ เคเคตं เคต्เคฏเคตเคธाเคฏी เคถाเคฎिเคฒ เคฅे। เคชเคนเคฒे เคเคจ्เคนें เคธเคญी เคเคฐ เค เคฆा เคเคฐเคจे เคชเคก़เคคे เคฅे เคต เคชाเคฆเคฐिเคฏों เคเคตं เคुเคฒीเคจ เคฒोเคों เคฆ्เคตाเคฐा เคเคจ्เคนें เคนเคฐ เคเคฆเคฎ เคชเคฐ เคธเคฆैเคต เค เคชเคฎाเคจिเคค เคिเคฏा เคाเคคा เคฅा เคिเคจ्เคคु เค्เคฐांเคคि เคे เคฌाเคฆ เคเคจเคे เคธाเคฅ เคธเคฎाเค เคे เคเค्เค เคตเคฐ्เค เคे เคธเคฎाเคจ เคต्เคฏเคตเคนाเคฐ เคिเคฏा เคाเคจे เคฒเคा। เคชाเคฆเคฐिเคฏों เคเคตं เคुเคฒीเคจों เคो เคถเค्เคคि เคค्เคฏाเคเคจे เคชเคฐ เคฌाเคง्เคฏ เคนोเคจा เคชเคก़ा เคคเคฅा เคเคจเคธे เคธเคญी เคตिเคถेเคทाเคงिเคाเคฐ เคीเคจ เคฒिเค เคเค। เคธเคฎाเค เคे เค เคชेเค्เคทाเคृเคค เคจिเคฐ्เคงเคจ เคตเคฐ्เคों เคคเคฅा เคฎเคนिเคฒाเคं เคो เค्เคฐांเคคि เคे เคชเคฐिเคฃाเคฎ เคธे เคจिเคฐाเคถा เคนुเค เคนोเคी เค्เคฏोंเคि เค्เคฐांเคคि เคे เคฌाเคฆ เคธเคฎाเคจเคคा เคी เคช्เคฐเคคिเค्เคा เคชूเคฐ्เคฃ เคฐूเคช เคธे เคซเคฒीเคญूเคค เคจเคนीं เคนुเค।
เคช्เคฐเคถ्เคจ 3. เคซ्เคฐांเคธीเคธी เค्เคฐांเคคि เคธे เคเคจ्เคจीเคธเคตीं เคต เคฌीเคธเคตीं เคธเคฆी เคे เคตिเคถ्เคต เคे เคฒोเคों เคो เคฎिเคฒी เคตिเคฐाเคธเคค เคा เคตเคฐ्เคฃเคจ เคीเคिเค।
เคเคค्เคคเคฐ : เคซ्เคฐांเคธीเคธी เค्เคฐांเคคि เคธे เคเคจ्เคจीเคธเคตीं เคต เคฌीเคธเคตीं เคธเคฆी เคे เคตिเคถ्เคต เคे เคฒोเคों เคो เคฎिเคฒी เคตिเคฐाเคธเคค :
(เค) เคซ्เคฐांเคธीเคธी เค्เคฐांเคคि เคฎाเคจเคต เคเคคिเคนाเคธ เคी เคฎเคนเคค्เคค्เคตเคชूเคฐ्เคฃ เคเคเคจाเคं เคฎें เคธे เคเค เคนै।
(เค) เคฏเคน เคชเคนเคฒा เคเคธा เคฐाเคท्เค्เคฐीเคฏ เคंเคฆोเคฒเคจ เคฅा เคिเคธเคจे เคเคाเคฆी, เคธเคฎाเคจเคคा เคเคฐ เคญाเคเคाเคฐे เคैเคธे เคตिเคाเคฐों เคो เค เคชเคจाเคฏा। เคเคจ्เคจीเคธเคตीं เคต เคฌीเคธเคตीं เคธเคฆी เคे เคช्เคฐเคค्เคฏेเค เคฆेเคถ เคे เคฒोเคों เคे เคฒिเค เคฏे เคตिเคाเคฐ เคเคงाเคฐเคญूเคค เคธिเคฆ्เคงांเคค เคฌเคจ เคเค।
(เค) เคเคธเคจे เคฏूเคฐोเคช เคे เคฒเคเคญเค เคธเคญी เคฆेเคถों เคเคตं เคฆเค्เคทिเคฃ เค เคฎेเคฐिเคा เคฎें เคช्เคฐเคค्เคฏेเค เค्เคฐांเคคिเคाเคฐी เคंเคฆोเคฒเคจ เคो เคช्เคฐेเคฐिเคค เคिเคฏा।
(เค) เคเคธเคจे เคฏूเคฐोเคช เคे เคตिเคญिเคจ्เคจ เคธ्เคฅाเคจों เคชเคฐ เคเคिเคค เคธाเคฎाเคिเค เคเคตं เคฐाเคเคจैเคคिเค เคฌเคฆเคฒाเคต เคी เคถुเคฐुเคเคค เคी।
(เค) เคเคธเคจे เคฎเคจเคฎाเคจे เคคเคฐीเคे เคธे เคเคฒ เคฐเคนे เคถाเคธเคจ เคा เค ंเคค เคिเคฏा เคคเคฅा เคฏूเคฐोเคช เคเคตं เคตिเคถ्เคต เคे เค เคจ्เคฏ เคญाเคों เคฎें เคฒोเคों เคे เคเคฃเคคंเคค्เคฐ เคे เคตिเคाเคฐ เคा เคตिเคाเคธ เคिเคฏा।
(เค) เคเคธเคจे เคธเคญी เคจाเคเคฐिเคों เคे เคฒिเค เคธเคฎाเคจ เค เคงिเคाเคฐ เคी เค เคตเคงाเคฐเคฃा เคा เคช्เคฐเคाเคฐ เคिเคฏा เคो เคฌाเคฆ เคฎें เคाเคจूเคจ เคे เคธเคฎเค्เคท เคฒोเคों เคी เคธเคฎाเคจเคคा เคी เคงाเคฐเคฃा เคฌเคจी।
(เค) เคเคธเคจे ‘เคฐाเคท्เค्เคฐ’ เคถเคฌ्เคฆ เคो เคเคงुเคจिเค เค เคฐ्เคฅ เคฆिเคฏा เคคเคฅा เคฐाเคท्เค्เคฐเคตाเคฆी’ เคी เค เคตเคงाเคฐเคฃा เคो เคฌเคข़ाเคตा เคฆिเคฏा เคिเคธเคจे เคชोเคฒैเคฃ्เคก, เคเคฐ्เคฎเคจी, เคจीเคฆเคฐเคฒैเคฃ्เคก เคคเคฅा เคเคเคฒी เคฎें เคฒोเคों เคो เค เคชเคจे เคฆेเคถों เคฎें เคฐाเคท्เค्เคฐीเคฏ เคฐाเค्เคฏों เคी เคธ्เคฅाเคชเคจा เคนेเคคु เคช्เคฐेเคฐिเคค เคिเคฏा।
(เค) เคเคธ เค्เคฐांเคคि เคจे เคเคจเคคा เคी เคเคตाเค เคो เคธเคนाเคฐा เคฆिเคฏा เคो เคฆैเคตीเคฏ เค เคงिเคाเคฐ เคी เคงाเคฐเคฃा, เคธाเคฎंเคคी เคตिเคถेเคทाเคงिเคाเคฐ, เคฆाเคธเคช्เคฐเคฅा เคเคตं เคจिเคฏंเคค्เคฐเคฃ เคो เคธเคฎाเคช्เคค เคเคฐเคे เคฏोเค्เคฏเคคा เคो เคธाเคฎाเคिเค เคเคค्เคฅाเคจ เคा เคเคงाเคฐ เคฌเคจाเคจा เคाเคนเคคे เคฅे।
(เค) เคฐाเคा เคฐाเคฎ เคฎोเคนเคจ เคฐाเคฏ เคैเคธे เคจेเคคा เคซ्เคฐांเคธीเคธी เค्เคฐांเคคि เคฆ्เคตाเคฐा เคช्เคฐเคाเคฐिเคค เคฐाเคเคถाเคนी เคเคตं เคเคธเคे เคจिเคฐंเคुเคถเคตाเคฆ เคे เคตिเคฐुเคฆ्เคง เคช्เคฐเคाเคฐिเคค เคตिเคाเคฐों เคธे เค เคค्เคฏเคงिเค เคช्เคฐเคญाเคตिเคค เคฅे।
เคเคธ เคช्เคฐเคाเคฐ เคซ्เคฐांเคธीเคธी เค्เคฐांเคคि เคा เคธเคฌเคธे เคฌเคก़ा เคช्เคฐเคญाเคต เคตिเคถ्เคต เคญเคฐ เคฎें เคเคจ-เคเคจ्เคฆोเคฒเคจों เคा เคช्เคฐाเคฐंเคญ เคคเคฅा เคฒोเคों เคฎें เคฐाเคท्เค्เคฐเคตाเคฆ เคी เคญाเคตเคจा เคे เคเคฆเคฏ เคนोเคจा เคฅा।
เคช्เคฐเคถ्เคจ 4. เคเคจ เคฒोเคเคคांเคค्เคฐिเค เค เคงिเคाเคฐों เคी เคธूเคी เคฌเคจाเคँ เคो เคเค เคนเคฎें เคฎिเคฒे เคนुเค เคนैं เคเคฐ เคिเคจเคा เคเคฆ्เคเคฎ เคซ्เคฐांเคธीเคธी เค्เคฐांเคคि เคธे เคนुเค เคนै।
เคเคค्เคคเคฐ : เคตे เคฒोเคเคคांเคค्เคฐिเค เค เคงिเคाเคฐ เคिเคจ्เคนें เคนเคฎ เคเค เคช्เคฐเคฏोเค เคเคฐเคคे เคนैं เคคเคฅा เคिเคจเคा เคเคฆ्เคเคฎ เคซ्เคฐांเคธीเคธी เค्เคฐांเคคि เคธे เคนुเค เคนै, เคเคธ เคช्เคฐเคाเคฐ เคนैं:
(เค) เคตिเคाเคฐ เค เคญिเคต्เคฏเค्เคคि เคा เค เคงिเคाเคฐ
(เค) เคธเคฎाเคจเคคा เคा เค เคงिเคाเคฐ
(เค) เคธ्เคตเคคंเคค्เคฐเคคा เคा เค เคงिเคाเคฐ
(เค) เคเคเคค्เคฐ เคนोเคจे เคคเคฅा เคธंเคเค เคจ เคฌเคจाเคจे เคा เค เคงिเคाเคฐ
(เค) เคธांเคธ्เคृเคคिเค เคเคตं เคถैเค्เคทเคฃिเค เค เคงिเคाเคฐ
(เค) เคงाเคฐ्เคฎिเค เคธ्เคตเคคंเคค्เคฐเคคा เคा เค เคงिเคाเคฐ
(เค) เคถोเคทเคฃ เคे เคตिเคฐुเคฆ्เคง เค เคงिเคाเคฐ
(เค) เคธंเคตैเคงाเคจिเค เคเคชเคाเคฐों เคा เค เคงिเคाเคฐ
เคช्เคฐเคถ्เคจ 5. เค्เคฏा เคเคช เคเคธ เคคเคฐ्เค เคธे เคธเคนเคฎเคค เคนैं เคि เคธाเคฐ्เคตเคญौเคฎिเค เค เคงिเคाเคฐों เคे เคธंเคฆेเคถ เค ंเคคเคฐ्เคตिเคฐोเคงों เคธे เคिเคฐे เคนुเค เคฅे?
เคเคค्เคคเคฐ : เคชुเคฐुเคทों เคเคตं เคจाเคเคฐिเคों เคे เค เคงिเคाเคฐों เคी เคोเคทเคฃा เคเคคเคจे เคตिเคถाเคฒ เคธ्เคคเคฐ เคชเคฐ เคธाเคฐ्เคตเคญौเคฎिเค เค เคงिเคाเคฐों เคा เคाเคा เคคैเคฏाเคฐ เคเคฐเคจे เคा เคตिเคถ्เคต เคฎें เคถाเคฏเคฆ เคช्เคฐเคฅเคฎ เคช्เคฐเคฏाเคธ เคฅा। เคเคธเคจे เคธ्เคตเคคंเคค्เคฐเคคा, เคธเคฎाเคจเคคा เคเคตं เคญाเคเคाเคฐे เคे เคคीเคจ เคฎौเคฒिเค เคธिเคฆ्เคงांเคคों เคชเคฐ เคฌเคฒ เคฆिเคฏा। เคธเคญी เคฒोเคเคคांเคค्เคฐिเค เคฆेเคถों เคฆ्เคตाเคฐा เคเคธे เคธिเคฆ्เคงांเคคों เคो เค เคชเคจाเคฏा เคเคฏा เคนै। เคिเคจ्เคคु เคฏเคน เคธเคค्เคฏ เคนै เคि เคธाเคฐ्เคตเคญौเคฎिเค เค เคงिเคाเคฐों เคा เคธंเคฆेเคถ เคตिเคฐोเคงाเคญाเคธों เคธे เคिเคฐा เคฅा। “เคชुเคฐुเคท เคเคตं เคจाเคเคฐिเค เค เคงिเคाเคฐ เคोเคทเคฃाเคชเคค्เคฐ เคฎें เคเค เคเคฆเคฐ्เคถ เคธंเคฆिเค्เคง เค เคฐ्เคฅों เคธे เคญเคฐे เคชเคก़े เคฅे।
(เค) เคोเคทเคฃा เคฎें เคเคนा เคเคฏा เคฅा เคि ” เคाเคจूเคจ เคธाเคฎाเคจ्เคฏ เคเค्เคा เคी เค เคญिเคต्เคฏเค्เคคि เคนै। เคธเคญी เคจाเคเคฐिเคों เคो เคต्เคฏเค्เคคिเคเคค เคฐूเคช เคธे เคฏा เค เคชเคจे เคช्เคฐเคคिเคจिเคงिเคฏों เคे เคฎाเคง्เคฏเคฎ เคธे เคเคธเคे เคจिเคฐ्เคฎाเคฃ เคฎें เคญाเค เคฒेเคจे เคा เค เคงिเคाเคฐ เคนै। เคाเคจूเคจ เคे เคจเคเคฐ เคฎें เคธเคญी เคจाเคเคฐिเค เคธเคฎाเคจ เคนैं।” เคिเคจ्เคคु เคเคฌ เคซ्เคฐांเคธ เคเค เคธंเคตैเคงाเคจिเค เคฐाเคเคถाเคนी เคฌเคจा เคคो เคฒเคเคญเค 30 เคฒाเค เคจाเคเคฐिเค เคिเคจเคฎें 25 เคตเคฐ्เคท เคธे เคเคฎ เคเคฏु เคे เคชुเคฐुเคท เคเคตं เคฎเคนिเคฒाเคँ เคถाเคฎिเคฒ เคฅे, เคเคจ्เคนें เคฌिเคฒ्เคुเคฒ เคตोเค เคนी เคจเคนीं เคกाเคฒเคจे เคฆिเคฏा เคเคฏा।
(เค) เคซ्เคฐांเคธ เคจे เคเคชเคจिเคตेเคถों เคชเคฐ เคเคฌ्เคा เคเคฐเคจा เคต เคเคจเคी เคธंเค्เคฏा เคฌเคข़ाเคจा เคाเคฐी เคฐเคा।
(เค) เคซ्เคฐांเคธ เคฎें เคเคจ्เคจीเคธเคตीं เคธเคฆी เคे เคชूเคฐ्เคตाเคฐ्เคฆ्เคง เคคเค เคฆाเคธเคช्เคฐเคฅा เคाเคฐी เคฐเคนी।
เคช्เคฐเคถ्เคจ 6. เคจेเคชोเคฒिเคฏเคจ เคे เคเคฆเคฏ เคा เคเคช เคैเคธे เคตเคฐ्เคฃเคจ เคเคฐेंเคे ?
เคเคค्เคคเคฐ: เคธเคจ् 1796 เคฎें เคจिเคฐ्เคฆेเคถिเคा เคे เคชเคคเคจ เคे เคคुเคฐंเคค เคฌाเคฆ เคจेเคชोเคฒिเคฏเคจ เคा เคเคฆเคฏ เคนुเค। เคจिเคฆेเคถเคों เคा เคช्เคฐाเคฏः เคตिเคงाเคจ เคธเคญाเคं เคธे เคเคเคก़ा เคนोเคคा เคฅा เคो เคि เคฌाเคฆ เคฎें เคเคจ्เคนें เคฌเคฐ्เคाเคธ्เคค เคเคฐเคจे เคा เคช्เคฐเคฏाเคธ เคเคฐเคคी। เคจिเคฐ्เคฆेเคถिเคा เคฐाเคเคจैเคคिเค เคฐूเคช เคธे เค เคค्เคฏเคงिเค เค เคธ्เคฅिเคฐ เคฅी; เค เคคः เคจेเคชोเคฒिเคฏเคจ เคธैเคจ्เคฏ เคคाเคจाเคถाเคน เคे เคฐूเคช เคฎें เคธเคค्เคคाเคฐूเคข़ เคนुเค।
เคธเคจ् 1804 เคฎें เคจेเคชोเคฒिเคฏเคจ เคฌोเคจाเคชाเคฐ्เค เคจे เคธ्เคตเคฏं เคो เคซ्เคฐांเคธ เคा เคธเคฎ्เคฐाเค เคฌเคจा เคฆिเคฏा। เคตเคน เคชเคก़ोเคธी เคฏूเคฐोเคชीเคฏ เคฆेเคถों เคชเคฐ เคตिเคเคฏ เคเคฐเคจे เคจिเคเคฒ เคชเคก़ा, เคฐाเคเคตंเคถों เคो เคนเคाเคฏा เคเคฐ เคธाเคฎ्เคฐाเค्เคฏों เคो เคเคจ्เคฎ เคฆिเคฏा। เคिเคธเคฎें เคเคธเคจे เค เคชเคจे เคชเคฐिเคตाเคฐ เคे เคธเคฆเคธ्เคฏों เคो เคเคฐूเคข़ เคिเคฏा।
เคเคธเคจे เคจिเคी เคธंเคชเคค्เคคि เคी เคธुเคฐเค्เคทा เคैเคธे เคเค เคाเคจूเคจ เคฌเคจाเค เคเคฐ เคฆเคถเคฎเคฒเคต เคช्เคฐเคฃाเคฒी เคชเคฐ เคเคงाเคฐिเคค เคจाเคช-เคคौเคฒ เคी เคเค เคธเคฎाเคจ เคชเคฆ्เคงเคคि เคถुเคฐू เคी।
เค ंเคคเคคः 1815 เค0 เคฎें เคตाเคเคฐเคฒू เคฎें เคเคธเคी เคนाเคฐ เคนुเค।
