NCERT Solutions for Class 9 Social Science Civics Chapter 6 Democratic Rights (Hindi Medium)



NCERT Solutions for Class 9 Social Science Civics Chapter 6 Democratic Rights (Hindi Medium)


These Solutions are part of NCERT Solutions for Class 9 Social Science in Hindi Medium. Here we have given NCERT Solutions for Class 9 Social Science Civics Chapter 6 Democratic Rights.

เคช्เคฐเคถ्เคจ เค…เคญ्เคฏाเคธ

เคชाเค ्เคฏเคชुเคธ्เคคเค• เคธे

เคช्เคฐเคถ्เคจ 1. เค‡เคจเคฎें เคธे เค•ौเคจ-เคธा เคฎैเคฒिเค• เค…เคงिเค•ाเคฐों เค•े เค‰เคชเคฏोเค— เค•ा เค‰เคฆाเคนเคฐเคฃ เคจเคนीं เคนै?

(เค•) เคฌिเคนाเคฐ เค•े เคฎเคœเคฆूเคฐों เค•ा เคชंเคœाเคฌ เค•े เค–ेเคคों เคฎें เค•ाเคฎ เค•เคฐเคจे เคœाเคจा।

(เค–) เค‡เคธाเคˆ เคฎिเคถเคจों เคฆ्เคตाเคฐा เคฎिเคถเคจเคฐी เคธ्เค•ूเคฒों เค•ी เคถ्เคฐृंเค–เคฒा เคšเคฒाเคจा ।

(เค—) เคธเคฐเค•ाเคฐी เคจौเค•เคฐी เคฎें เค”เคฐเคค เค”เคฐ เคฎเคฐ्เคฆ เค•ो เคธเคฎाเคจ เคตेเคคเคจ เคฎिเคฒเคจा।

(เค˜) เคฌเคš्เคšों เคฆ्เคตाเคฐा เคฎां-เคฌाเคช เค•ी เคธंเคชเคค्เคคि เคตिเคฐाเคธเคค เคฎें เคชाเคจा।

เค‰เคค्เคคเคฐः (เค•) เคฌเคš्เคšों เคฆ्เคตाเคฐा เคฎां-เคฌाเคช เค•ी เคธंเคชเคค्เคคि เคตिเคฐाเคธเคค เคฎें เคชाเคจा।

เคช्เคฐเคถ्เคจ 2. เค‡เคจเคฎें เคธे เค•ौเคจ-เคธी เคธ्เคตเคคंเคค्เคฐเคคा เคญाเคฐเคคीเคฏ เคจाเค—เคฐिเค•ों เค•ो เคจเคนीं เคนै?

(เค•) เคธเคฐเค•ाเคฐ เค•ी เค†เคฒोเคšเคจा เค•ी เคธ्เคตเคคंเคค्เคฐเคคा।

(เค–) เคธเคถเคธ्เคค्เคฐ เคตिเคฆ्เคฐोเคน เคฎें เคญाเค— เคฒेเคจे เค•ी เคธ्เคตเคคंเคค्เคฐเคคा

(เค—) เคธเคฐเค•ाเคฐ เคฌเคฆเคฒเคจे เค•े เคฒिเค เค†ंเคฆोเคฒเคจ เคถुเคฐू เค•เคฐเคจे เค•ी เคธ्เคตเคคंเคค्เคฐเคคा

(เค˜) เคธंเคตिเคงाเคจ เค•े เค•ेंเคฆ्เคฐीเคฏ เคฎूเคฒ्เคฏों เค•ा เคตिเคฐोเคง เค•เคฐเคจे เค•ी เคธ्เคตเคคंเคค्เคฐเคคा

เค‰เคค्เคคเคฐः

(เค–) เคธเคถเคธ्เคค्เคฐ เคตिเคฆ्เคฐोเคน เคฎें เคญाเค— เคฒेเคจे เค•ी เคธ्เคตเคคंเคค्เคฐเคคा।

(เค—) เคธเคฐเค•ाเคฐ เคฌเคฆเคฒเคจे เค•े เคฒिเค เค†ंเคฆोเคฒเคจ เคถुเคฐू เค•เคฐเคจे เค•ी เคธ्เคตเคคंเคค्เคฐเคคा।

(เค˜) เคธंเคตिเคงाเคจ เค•े เค•ेंเคฆ्เคฐीเคฏ เคฎूเคฒ्เคฏों เค•ा เคตिเคฐोเคง เค•เคฐเคจे เค•ी เคธ्เคตเคคंเคค्เคฐเคคा ।

เคช्เคฐเคถ्เคจ 3. เคญाเคฐเคคीเคฏ เคธंเคตिเคงाเคจ เค‡เคจเคฎें เคธे เค•ौเคจ-เคธा เค…เคงिเค•ाเคฐ เคฆेเคคा เคนै?

(เค•) เค•ाเคฎ เค•ा เค…เคงिเค•ाเคฐ

(เค–) เคชเคฐ्เคฏाเคช्เคค เคœीเคตिเค•ा เค•ा เค…เคงिเค•ाเคฐ

(เค—) เค…เคชเคจी เคธंเคธ्เค•ृเคคि เค•ी เคฐเค•्เคทा เค•ा เค…เคงिเค•ाเคฐ

(เค˜) เคจिเคœเคคा เค•ा เค…เคงिเค•ाเคฐ

เค‰เคค्เคคเคฐः (เค—) เค…เคชเคจी เคธंเคธ्เค•ृเคคि เค•ी เคฐเค•्เคทा เค•ा เค…เคงिเค•ाเคฐ

เคช्เคฐเคถ्เคจ 4. เค‰เคธ เคฎौเคฒिเค• เค…เคงिเค•ाเคฐ เค•ा เคจाเคฎ เคฌเคคाเคँ เคœिเคธเค•े เคคเคนเคค เคจिเคฎ्เคจเคฒिเค–िเคค เคธ्เคตเคคंเคค्เคฐเคคाเคँ เค†เคคी เคนैं?

(เค•) เค…เคชเคจे เคงเคฐ्เคฎ เค•ा เคช्เคฐเคšाเคฐ เค•เคฐเคจे เค•ी เคธ्เคตเคคंเคค्เคฐเคคा

(เค–) เคœीเคตเคจ เค•ा เค…เคงिเค•ाเคฐ

(เค—) เค›ुเค†เค›ूเคค เค•ी เคธเคฎाเคช्เคคि

(เค˜) เคฌेเค—ाเคฐ เคชเคฐ เคช्เคฐเคคिเคฌंเคง

เค‰เคค्เคคเคฐः

(เค•) เคงाเคฐ्เคฎिเค• เคธ्เคตเคคंเคค्เคฐเคคा เค•ा เค…เคงिเค•ाเคฐ

(เค–) เคต्เคฏเค•्เคคिเค—เคค เคธ्เคตเคคंเคค्เคฐเคคा เค•ा เค…เคงिเค•ाเคฐ

(เค—) เคธเคฎाเคจเคคा เค•ा เค…เคงिเค•ाเคฐ ।

(เค˜) เคถोเคทเคฃ เค•े เคตिเคฐुเคฆ्เคง เค…เคงिเค•ाเคฐ

เคช्เคฐเคถ्เคจ 5. เคฒोเค•เคคंเคค्เคฐ เค”เคฐ เค…เคงिเค•ाเคฐों เค•े เคฌीเคš เคธंเคฌंเคงों เค•े เคฌाเคฐे เคฎें เค‡เคจเคฎें เคธे เค•ौเคจ-เคธा เคฌเคฏाเคจ เคœ्เคฏाเคฆा เค‰เคšिเคค เคนै? เค…เคชเคจी เคชเคธंเคฆ เค•े เคชเค•्เคท เคฎें เค•ाเคฐเคฃ เคฌเคคाเคँ? ।

(เค•) เคนเคฐ เคฒोเค•เคคांเคค्เคฐिเค• เคฆेเคถ เค…เคชเคจे เคจाเค—เคฐिเค•ों เค•ो เค…เคงिเค•ाเคฐ เคฆेเคคा เคนै।

(เค–) เค…เคชเคจे เคจाเค—เคฐिเค•ों เค•ो เค…เคงिเค•ाเคฐ เคฆेเคจे เคตाเคฒा เคนเคฐ เคฆेเคถ เคฒोเค•เคคांเคค्เคฐिเค• เคนै।

(เค—) เค…เคงिเค•ाเคฐ เคฆेเคจा เค…เคš्เค›ा เคนै, เคชเคฐ เคฏเคน เคฒोเค•เคคंเคค्เคฐ เค•े เคฒिเค เคœเคฐूเคฐी เคจเคนीं เคนै।

เค‰เคค्เคคเคฐः เคฌเคฏाเคจ (เค•) เค…เคงिเค• เคตैเคง เคนै। เค…เคชเคจे เคจाเค—เคฐिเค•ों เค•ो เค…เคงिเค•ाเคฐ เคฆेเคจे เคตाเคฒा เคช्เคฐเคค्เคฏेเค• เคฆेเคถ เคšाเคนे เคฒोเค•เคคांเคค्เคฐिเค• เคจ เคนो เค•िเคจ्เคคु เคฒोเค•เคคंเคค्เคฐ เค•े เคฒिเค เคฏเคน เค†เคตเคถ्เคฏเค• เคนै เค•ि เคตเคน เค…เคชเคจे เคจाเค—เคฐिเค•ों เค•ो เค…เคงिเค•ाเคฐ เคช्เคฐเคฆाเคจ เค•เคฐे।

เคช्เคฐเคถ्เคจ 6. เคธ्เคตเคคंเคค्เคฐเคคा เค•े เค…เคงिเค•ाเคฐ เคชเคฐ เคฏे เคชाเคฌंเคฆिเคฏाँ เค•्เคฏा เค‰เคšिเคค เคนैं? เค…เคชเคจे เคœเคตाเคฌ เค•े เคชเค•्เคท เคฎें เค•ाเคฐเคฃ เคฌเคคाเคँ ।

(เค•) เคญाเคฐเคคीเคฏ เคจाเค—เคฐिเค•ों เค•ो เคธुเคฐเค•्เคทा เค•ाเคฐเคฃों เคธे เค•ुเค› เคธीเคฎाเคตเคฐ्เคคी เค‡เคฒाเค•ों เคฎें เคœाเคจे เค•े เคฒिเค เค…เคจुเคฎเคคि เคฒेเคจी เคชเคก़เคคी เคนै।

(เค–) เคธ्เคฅाเคจीเคฏ เคฒोเค—ों เค•े เคนिเคคों เค•ी เคฐเค•्เคทा เค•े เคฒिเค เค•ुเค› เค‡เคฒाเค•ों เคฎें เคฌाเคนเคฐी เคฒोเค—ों เค•ो เคธंเคชเคค्เคคि เค–เคฐीเคฆเคจे เค•ी เค…เคจुเคฎเคคि เคจเคนीं เคนै।

(เค—) เคถाเคธเค• เคฆเคฒ เค•ो เค…เค—เคฒे เคšुเคจाเคต เคฎें เคจुเค•เคธाเคจ เคชเคนुँเคšा เคธเค•เคจे เคตाเคฒी เค•िเคคाเคฌ เคชเคฐ เคธเคฐเค•ाเคฐ เคช्เคฐเคคिเคฌंเคง เคฒเค—ाเคคी เคนै।

เค‰เคค्เคคเคฐः

(เค•) เคจाเค—เคฐिเค•ों เค•े เคœाเคจ-เคฎाเคฒ เค•ी เคฐเค•्เคทा เค•े เคฒिเค ‘เค•’ เค‰เคšिเคค เคนै।

(เค–) เค…เคจुเคšिเคค เคนै เค•्เคฏोंเค•ि

(เค–) เคธ्เคตเคคंเคค्เคฐเคคा เค•े เค…เคงिเค•ाเคฐ เคชเคฐ เค…เคคिเค•्เคฐเคฎเคฃ เค•เคฐเคคा เคนै।

(เค—) เค…เคจुเคšिเคค เคนै เค•्เคฏोंเค•ि

(เค—) เคฌोเคฒเคจे เคต เค…เคญिเคต्เคฏเค•्เคคि เค•ी เคธ्เคตเคคंเคค्เคฐเคคा เค•े เค…เคงिเค•ाเคฐ เค•ा เค‰เคฒ्เคฒंเค˜เคจ เค•เคฐเคคा เคนै।

เคช्เคฐเคถ्เคจ 7. เคฎเคจोเคœ เคเค• เคธเคฐเค•ाเคฐी เคฆเคซ्เคคเคฐ เคฎें เคฎैเคจेเคœเคฐ เค•े เคชเคฆ เค•े เคฒिเค เค†เคตेเคฆเคจ เคฆेเคจे เค—เคฏा। เคตเคนाँ เค•े เค•िเคฐाเคจी

เคจे เค‰เคธเค•ा เค†เคตेเคฆเคจ เคฒेเคจे เคธे เคฎเคจा เค•เคฐ เคฆिเคฏा เค”เคฐ เค•เคนा, ‘เคाเคกू เคฒเค—ाเคจे เคตाเคฒे เค•ा เคฌेเคŸा เคนोเค•เคฐ เคคुเคฎ เคฎैเคจेเคœเคฐ เคฌเคจเคจा เคšाเคนเคคे เคนो। เคคुเคฎ्เคนाเคฐी เคœाเคคि เค•ा เค•ोเคˆ เค•เคญी เค‡เคธ เคชเคฆ เคชเคฐ เค†เคฏा เคนै? เคจเค—เคฐเคชाเคฒिเค•ा เค•े เคฆเคซ्เคคเคฐ เคœाเค“ เค”เคฐ เคธเคซाเคˆ เค•เคฐ्เคฎเคšाเคฐी เค•े เคฒिเค เค…เคฐ्เคœी เคฆो। เค‡เคธ เคฎाเคฎเคฒे เคฎें เคฎเคจोเคœ เค•े เค•िเคธ เคฎौเคฒिเค• เค…เคงिเค•ाเคฐ เค•ा เค‰เคฒ्เคฒंเค˜เคจ เคนो เคฐเคนा เคนै? เคฎเคจोเคœ เค•ी เคคเคฐเคซ เคธे เคœिเคฒा เค…เคงिเค•ाเคฐी เค•े เคจाเคฎ

เคฒिเค–े เคเค• เคชเคค्เคฐ เคฎें เค‡เคธเค•ा เค‰เคฒ्เคฒेเค– เค•เคฐो।

เค‰เคค्เคคเคฐः เคฎเคจोเคœ เค•े เคฎाเคฎเคฒे เคฎें เคธเคฎाเคจเคคा เค•े เค…เคงिเค•ाเคฐ’ เคคเคฅा ‘เคธ्เคตเคคंเคค्เคฐเคคा เค•े เค…เคงिเค•ाเคฐ เค•ा เค‰เคฒ्เคฒंเค˜เคจ เคนुเค† เคนै।

เคช्เคฐเคถ्เคจ 8. เคœเคฌ เคฎเคงुเคฐिเคฎा เคธंเคชเคค्เคคि เค•े เคชंเคœीเค•เคฐเคฃ เคตाเคฒे เคฆเคซ्เคคเคฐ เคฎें เค—เคˆ เคคो เคฐเคœिเคธ्เคŸ्เคฐाเคฐ เคจे เค•เคนा, “เค†เคช เค…เคชเคจा

เคจाเคฎ เคฎเคงुเคฐिเคฎा เคฌเคจเคฐ्เคœी, เคฌेเคŸी เค.เค•े. เคฌเคจเคฐ्เคœी เคจเคนीं เคฒिเค– เคธเค•เคคीं। เค†เคช เคถाเคฆीเคถुเคฆा เคนैं เค†เคชเค•ो เค…เคชเคจे เคชเคคि เค•ा เคนी เคจाเคฎ เคฆेเคจा เคนोเค—ा। เคซिเคฐ เค†เคชเค•े เคชเคคि เค•ा เค‰เคชเคจाเคฎ เคคो เคฐाเคต เคนै। เค‡เคธเคฒिเค เค†เคชเค•ा เคจाเคฎ เคญी เคฌเคฆเคฒเค•เคฐ เคฎเคงुเคฐिเคฎा เคฐाเคต เคนो เคœाเคจा เคšाเคนिเค।” เคฎเคงुเคฐिเคฎा เค‡เคธ เคฌाเคค เคธे เคธเคนเคฎเคค เคจเคนीं เคนुเคˆ। เค‰เคธเคจे เค•เคนा, “เค…เค—เคฐ เคถाเคฆी เค•े เคฌाเคฆ เคฎेเคฐे เคชเคคि เค•ा เคจाเคฎ เคจเคนीं เคฌเคฆเคฒा เคคो เคฎेเคฐा เคจाเคฎ เค•्เคฏों เคฌเคฆเคฒเคจा เคšाเคนिเค? เค…เค—เคฐ เคตเคน เค…เคชเคจे เคจाเคฎ เค•े เคธाเคฅ เคชिเคคा เค•ा เคจाเคฎ เคฒिเค–เคคे เคฐเคน เคธเค•เคคे เคนैं เคคो เคฎैं เค•्เคฏों เคจเคนीं เคฒिเค– เคธเค•เคคी?” เค†เคชเค•ी เคฐाเคฏ เคฎें เค‡เคธ เคตिเคตाเคฆ เคฎें เค•िเคธเค•ा เคชเค•्เคท เคธเคนी เคนै? เค”เคฐ เค•्เคฏों?

เค‰เคค्เคคเคฐः เคฎเคงुเคฐिเคฎा เคธเคนी เคนै। เค‰เคธเค•े เคต्เคฏเค•्เคคिเค—เคค เคฎाเคฎเคฒों เคชเคฐ เคช्เคฐเคถ्เคจ เค•เคฐเค•े เคคเคฅा เค‰เคจเคฎें เคฆเค–เคฒ เค•เคฐเค•े เคฐเคœिเคธ्เคŸ्เคฐाเคฐ เค‰เคธเค•े เคธ्เคตเคคंเคค्เคฐเคคा เค•े เค…เคงिเค•ाเคฐ เค•ा เค‰เคฒ्เคฒंเค˜เคจ เค•เคฐ เคฐเคนा เคนै। เคธाเคฅ เคนी, เค…เคชเคจे เคชเคคि เค•ा เคจाเคฎ เค…เคชเคจाเคจे เค•ा เคช्เคฐเคถ्เคจ เคธाเคฎाเคœिเค• เคฎाเคจ्เคฏเคคाเค“ं เคชเคฐ เค†เคงाเคฐिเคค เคนै เคœो เคฎเคนिเคฒाเค“ं เค•ो เค•เคฎเคคเคฐ เคคเคฅा เค•เคฎเคœोเคฐ เคฎाเคจเคคा เคนै। เคฎเคงुเคฐिเคฎा เค•ो เค…เคชเคจा เคจाเคฎ เคฌเคฆเคฒเคจे เค•े เคฒिเค เคฌाเคง्เคฏ เค•เคฐเคจा เคธเคฎाเคจเคคा เค•े เค…เคงिเค•ाเคฐ เคคเคฅा เคงाเคฐ्เคฎिเค• เคธ्เคตเคคंเคค्เคฐเคคा เค•े เค…เคงिเค•ाเคฐ เค•ा เค‰เคฒ्เคฒंเค˜เคจ เคนै।

0 comments: