NCERT Solutions for Class 12 History Chapter 3 Kinship, Caste and Class Early Societies (Hindi Medium)

 


NCERT Solutions for Class 12 History Chapter 3 Kinship, Caste and Class Early Societies (Hindi Medium)

เค…เคญ्เคฏाเคธ-เคช्เคฐเคถ्เคจ ।
(NCERT Textbook Questions Solved)

เค‰เคค्เคคเคฐ เคฆीเคœिเค (เคฒเค—เคญเค— 100-150 เคถเคฌ्เคฆों เคฎें)

เคช्เคฐเคถ्เคจ 1.
เคธ्เคชเคท्เคŸ เค•ीเคœिเค เค•ि เคตिเคถिเคท्เคŸ เคชเคฐिเคตाเคฐों เคฎें เคชिเคคृเคตंเคถिเค•เคคा เค•्เคฏों เคฎเคนเคค्เคค्เคตเคชूเคฐ्เคฃ เคฐเคนी เคนोเค—ी?
เค‰เคค्เคคเคฐ:
เคชिเคคृเคตंเคถเค•िเคคा เค•ा เค…เคฐ्เคฅ เคนै-เคตเคน เคตंเคถ-เคชเคฐंเคชเคฐा เคœो เคชिเคคा เค•े เคฌाเคฆ เคชुเคค्เคฐ, เคซिเคฐ เคชौเคค्เคฐ, เคช्เคฐเคชौเคค्เคฐ เค‡เคค्เคฏाเคฆि เคธे เคšเคฒเคคी เคนै। เค‡เคคिเคนाเคธเค•ाเคฐ เคชเคฐिเคตाเคฐ | เค”เคฐ เคฌंเคงुเคคा เคธंเคฌंเคงी เคตिเคšाเคฐों เค•ा เคตिเคถ्เคฒेเคทเคฃ เค•เคฐเคคे เคนैं। เค‡เคธเค•ा เค…เคง्เคฏเคฏเคจ เค‡เคธเคฒिเค เคฎเคนเคค्เคค्เคตเคชूเคฐ्เคฃ เคนै, เค•्เคฏोंเค•ि เค‡เคธเคธे เค‰เคจเค•ी เคธोเคš เค•ा เคชเคคा เคšเคฒเคคा เคนै। เคธंเคญเคตเคคः เค‡เคจ เคตिเคšाเคฐों เคจे เคฒोเค—ों เค•े เค•्เคฐिเคฏाเค•เคฒाเคชों เค•ो เคช्เคฐเคญाเคตिเคค เค•िเคฏा เคนोเค—ा। เค‡เคธी เคคเคฐเคน เคต्เคฏเคตเคนाเคฐ เคธे เคตिเคšाเคฐों เคฎें เคฌเคฆเคฒाเคต เค†เคฏा เคนोเค—ा, เคนเคฎें เค‡เคธ เคฌाเคค เค•ो เคธ्เคชเคท्เคŸ เคธंเค•ेเคค เค‹เค—्เคตेเคฆ เคœैเคธे เค•เคฐ्เคฎเค•ांเคกीเคฏ เค—्เคฐंเคฅ เคธे เคญी เคฎिเคฒเคคा เคนै। เคตिเคถिเคท्เคŸ เคชเคฐिเคตाเคฐों เคฎें เคตเคธ्เคคुเคคः เคถाเคธเค• เคชเคฐिเคตाเคฐ เคเคตं เคธंเคชเคจ्เคจ เคชเคฐिเคตाเคฐ เคถाเคฎिเคฒ เคฅे। เคเคธे เคชเคฐिเคตाเคฐों เค•ी เคชिเคคृเคตंเคถिเค•เคคा เคจिเคฎ्เคจเคฒिเค–िเคค เคฆो เค•ाเคฐเคฃों เคธे เคฎเคนเคค्เคค्เคตเคชूเคฐ्เคฃ เคฐเคนी เคนोเค—ी

  1. เคตंเคถ-เคชเคฐंเคชเคฐा เค•ो เคจिเคฏเคฎिเคค เคฐเค–เคจे เคนेเคคु-
    เคงเคฐ्เคฎเคธुเคค्เคฐों เค•ी เคฎाเคจे เคคो เคตंเคถ เค•ो เคชुเคค्เคฐ เคนी เค†เค—े เคฌเคข़ाเคคे เคนैं। เค…เคคः เคธเคญी เคชเคฐिเคตाเคฐों เค•ी เค•ाเคฎเคจा เคชुเคค्เคฐ เคช्เคฐाเคช्เคคि เค•ी เคฅी। เคฏเคน เคคเคฅ्เคฏ เค‹เค—्เคตेเคฆ เค•े เคฎंเคค्เคฐों เคธे เคธ्เคชเคท्เคŸ เคนो เคœाเคคा เคนै। เค‡เคธเคฎें เคชिเคคा เค…เคชเคจी เคชुเคค्เคฐी เค•े เคตिเคตाเคน เค•े เคธเคฎเคฏ เค‡ंเคฆ्เคฐ เคธे เค‰เคธเค•े เคฒिเค เคชुเคค्เคฐ เค•ी เค•ाเคฎเคจा เค•เคฐเคคा เคนै।
  2. เค‰เคค्เคคเคฐाเคงिเค•ाเคฐ เคธंเคฌंเคงी เคตिเคตाเคฆ เคธे เคฌเคšเคจे เคนेเคคु-
    เคตिเคถिเคท्เคŸ เคชเคฐिเคตाเคฐों เค•े เคฎाเคคा-เคชिเคคा เคจเคนीं เคšाเคนเคคे เคฅे เค•ि เค‰เคจเค•े เคฌाเคฆ เค‰เคค्เคคเคฐाเคงिเค•ाเคฐ เค•ो เคฒेเค•เคฐ เค•िเคธी เคช्เคฐเค•ाเคฐ เค•ा เคเค—เคก़ा เคนो। เคฐाเคœ เคชเคฐिเคตाเคฐों เคฎें เคคो เค‰เคค्เคคเคฐाเคงिเค•ाเคฐ เค•े เคฐूเคช เคฎें เคฐाเคœเค—เคฆ्เคฆी เคญी เคถाเคฎिเคฒ เคฅी। เค…เคคः เคชुเคค्เคฐ เคจ เคนोเคจे เคชเคฐ เค…เคจाเคตเคถ्เคฏเค• เคตिเคตाเคฆ เคนोเคคा เคฅा।

เคช्เคฐเคถ्เคจ 2.

เค•्เคฏा เค†เคฐंเคญिเค• เคฐाเคœ्เคฏों เคฎें เคถाเคธเค• เคจिเคถ्เคšिเคค เคฐूเคช เคธे เค•्เคทเคค्เคฐिเคฏ เคนी เคนोเคคे เคฅे? เคšเคฐ्เคšा เค•ीเคœिเค।
เค‰เคค्เคคเคฐ:
เค†เคฐंเคญिเค• เคฐाเคœ्เคฏों เคฎें เคถाเคธเค• เคจिเคถ्เคšिเคค เคฐूเคช เคธे เค•्เคทเคค्เคฐिเคฏ เคนी เคจเคนीं เคนोเคคे เคฅे เคฌเคฒ्เค•ि เค…เคจ्เคฏ เคตเคฐ्เค—ों เคธे เคญी เคธंเคฌंเคงिเคค เคนोเคคे เคฅे। เคฆेเคถ เค•े เค…ंเคฆเคฐ เคถुเคฐू เคธे เคนी เคตเคฐ्เคฃ-เคต्เคฏเคตเคธ्เคฅा เคœเคŸिเคฒ เคฅी เค”เคฐ เคšाเคฐों เคตเคฐ्เคทों เค•े เคฒिเค เค…เคฒเค—-เค…เคฒเค— เค•เคฐ्เคคเคต्เคฏ เคจिเคฐ्เคงाเคฐिเคค เคฅे। เค‰เคธเค•े เค…เคจुเคธाเคฐ เคฐाเคœ्เคฏ เค•เคฐเคจे เค•ा เค…เคงिเค•ाเคฐ เค•ेเคตเคฒ เค•्เคทเคค्เคฐिเคฏ เคตเคฐ्เค— เค•े เคฒोเค—ों เค•ो เคนी เคฅा, เคงเคฐ्เคฎเคธूเคค्เคฐों เค”เคฐ เคงเคฐ्เคฎเคถเคธ्เคค्เคฐों เคฎें เค‡เคธे เคเค• เค†เคฆเคฐ्เคถ เคต्เคฏเคตเคธ्เคฅा เค•े เคฐूเคช เคฎें เค‰เคฒ्เคฒेเค– เค•िเคฏा เค—เคฏा เคนै। เค•्เคทเคค्เคฐिเคฏों เค•ा เค•เคฐ्เคฎ เคถाเคธเคจ เค•เคฐเคจा, เคฏुเคฆ्เคง เค•เคฐเคจा, เคฒोเค—ों เค•ो เคธुเคฐเค•्เคทा เคช्เคฐเคฆाเคจ เค•เคฐเคจा, เคจ्เคฏाเคฏ เค•เคฐเคจा, เคฏเคœ्เคž เค•เคฐเคตाเคจा, เคตेเคฆ เคชเคข़เคจा เค”เคฐ เคฆाเคจ-เคฆเค•्เคทिเคฃा เคฆेเคจा เคฅा। เคฌ्เคฐाเคน्เคฎเคฃ เคญी เค‡เคธ เคต्เคฏเคตเคธ्เคฅा เคธे เคธंเคคुเคท्เคŸ เคฅे, เค•्เคฏोंเค•ि เค‰เคจ्เคนें เคธाเคฎाเคœिเค• เคขाँเคšे เคฎें เคชเคนเคฒा เคธ्เคฅाเคจ เคช्เคฐाเคช्เคค เคฅा เค”เคฐ เคตे เคตเคฐ्เคฃ-เคต्เคฏเคตเคธ्เคฅा เค•ो เคฆैเคตीเคฏ เคต्เคฏเคตเคธ्เคฅा เคฎाเคจเคคे เคฅे। เคฏเคน เคญी เคธเคค्เคฏ เคนै เค•ि เค—्เคฐंเคฅों เคฎें เค—ैเคฐ-เค•्เคทเคค्เคฐिเคฏ เคฐाเคœा เคนोเคจे เค•े เคช्เคฐเคฎाเคฃ เคฎिเคฒเคคे เคนैं। เค•เคˆ เคฎเคนเคค्เคค्เคตเคชूเคฐ्เคฃ เคฐाเคœเคตंเคถों เค•ी เค‰เคค्เคชเคค्เคคि เค…เคจ्เคฏ เคตเคฐ्เค—ों เคธे เคนुเคˆ เคฅी। เคฎौเคฐ्เคฏ เคœिเคจ्เคนोंเคจे เคเค• เคตिเคถाเคฒ เคธाเคฎ्เคฐाเคœ्เคฏ เคชเคฐ เคถाเคธเคจ เค•िเคฏा, เค•े เค‰เคฆ्เคญเคต เค•ो เคฒेเค•เคฐ เค—เคฐ्เคฎเคœोเคถी เคธे เคฌเคนเคธ เคนोเคคी เคฐเคนी เคนै। เคฌाเคฆ เค•े เคฌौเคฆ्เคง เค—्เคฐंเคฅों เคฎें เคฏเคน เค‡ंเค—िเคค เค•िเคฏा เค—เคฏा เคนै เค•ि เคตे เค•्เคทเคค्เคฐिเคฏ เคฅे, เค•िंเคคु เคฌ्เคฐाเคนเคฎเคฃीเคฏ เคถाเคธ्เคค्เคฐ เค‰เคจ्เคนें เคจिเคฎ्เคจ เค•ुเคฒ เค•ा เคฎाเคจเคคे เคนैं।

เคถुंเค— เค”เคฐ เค•เคฃ्เคต เคœो เคฎौเคฐ्เคฏों เค•े เค‰เคค्เคคเคฐाเคงिเค•ाเคฐी เคฅे เคฌ्เคฐाเคน्เคฎเคฃ เคฅे। เคตเคธ्เคคुเคคः เคฐाเคœเคจीเคคिเค• เคธเคค्เคคा เค•ा เค‰เคชเคญोเค— เคนเคฐ เคตเคน เคต्เคฏเค•्เคคि เค•เคฐ เคธเค•เคคा เคฅा เคœो เคธเคฎเคฐ्เคฅเคจ เค”เคฐ เคธंเคธाเคงเคจ เคœुเคŸा เคธเค•े। เคเค• เค”เคฐ เคฌाเคค เคนै เคฏเคน เค•ि เคธाเคคเคตाเคนเคจ เค•ुเคฒ เค•े เคธเคฌเคธे เคช्เคฐเคธिเคฆ्เคง เคถाเคธเค• เค—ोเคคเคฎी-เคชुเคค्เคค เคธिเคฐी-เคธाเคคเค•ाเคจि เคจे เคธ्เคตเคฏं เค•ो เค…เคจूเค ा เคฌ्เคฐाเคน्เคฎเคฃ เค”เคฐ เคธाเคฅ เคนी เค•्เคทเคค्เคฐिเคฏों เค•े เคฆเคฐ्เคช เค•ा เคนเคจเคจ เค•เคฐเคจे เคตाเคฒा เคฌเคคाเคฏा เคฅा। เค‰เคธเคจे เคฏเคน เคญी เคฆाเคตा เค•िเคฏा เค•ि เคšाเคฐों เคตเคฐ्เค—ों เค•े เคญीเคคเคฐ เคตिเคตाเคน เคธंเคฌंเคง เคนोเคจे เคชเคฐ เค‰เคธเคจे เคฐोเค• เคฒเค—ाเคˆ, เค•िंเคคु เคซिเคฐ เคญी เคฐुเคฆ्เคฐเคฆाเคฎเคจ เค•े เคชเคฐिเคตाเคฐ เคธे เค‰เคธเคจे เคตिเคตाเคน เคธंเคฌंเคง เคธ्เคฅाเคชिเคค เค•िเค। เคœाเคคि เคช्เคฐเคฅा เค•े เคญीเคคเคฐ เค†เคค्เคฎเคธाเคค् เคนोเคจा เคฌเคนुเคงा เคเค• เคœเคŸिเคฒ เคธाเคฎाเคœिเค• เคช्เคฐเค•्เคฐिเคฏा เคฅी। เคธाเคคเคตाเคนเคจ เคธ्เคตเคฏं เค•ो เคฌ्เคฐाเคน्เคฎเคฃ เคตเคฐ्เคฃ เค•ा เคฌเคคाเคคे เคฅे, เคœเคฌเค•ि เคฌ्เคฐाเคน्เคฎเคฃीเคฏ เคถाเคธ्เคค्เคฐ เค•े เค…เคจुเคธाเคฐ เคฐाเคœा เค•ो เค•्เคทเคค्เคฐिเคฏ เคนोเคจा เคšाเคนिเค। เคตे เคตเคฐ्เคฃ-เคต्เคฏเคตเคธ्เคฅा เค•ी เคฎเคฐ्เคฏाเคฆा เคฌเคจाเค เคฐเค–เคจे เค•ा เคฆाเคตा เค•เคฐเคคे เคฅे, เค•िंเคคु เคธाเคฅ เคนी เค‰เคจ เคฒोเค—ों เคธे เคตैเคตाเคนिเค• เคธंเคฌंเคง เคญी เคธ्เคฅाเคชिเคค เค•เคฐเคคे เคฅे।

class 12 History Chapter 3 Kinship, Caste and Class Early Societies

เคช्เคฐเคถ्เคจ 3.
เคฆ्เคฐोเคฃ, เคนिเคกिंเคฌा เค”เคฐ เคฎाเคคंเค— เค•ी เค•เคฅाเค“ं เคฎें เคงเคฐ्เคฎ เค•े เคฎाเคจเคฆंเคกों เค•ी เคคुเคฒเคจा เค•ीเคœिเค เคตे เค…เคชเคจे เค‰เคค्เคคเคฐ เค•ो เคญी เคธ्เคชเคท्เคŸ เค•ीเคœिเค।
เค‰เคค्เคคเคฐ:
1. เคฆ्เคฐोเคฃ เค•ी เค•เคฅा เค”เคฐ เคงाเคฐ्เคฎिเค• เคฎाเคจเคฆंเคก-
เคฆ्เคฐोเคฃ เค•े เคชाเคธ เคเค•เคฒเคต्เคฏ เคจाเคฎเค• เคตเคจเคตाเคธी เคจिเคทाเคฆ (เคถिเค•ाเคฐी เคธเคฎुเคฆाเคฏ) เค†เคฏा। เคฆ्เคฐोเคฃ,
เคœो เคงเคฐ्เคฎ เคธเคฎเคเคคे เคฅे, เค‰เคธเค•े เค…เคจुเคธाเคฐ เค‰เคจ्เคนोंเคจे เค‰เคธे เคถिเคท्เคฏ เค•े เคฐूเคช เคฎें เคธ्เคตीเค•ाเคฐ เค•เคฐเคจे เคธे เคฎเคจा เค•เคฐ เคฆिเคฏा। เคเค•เคฒเคต्เคฏ เคจे เคตเคจ เคฎें เคฒौเคŸเค•เคฐ เคฎिเคŸ्เคŸी เคธे เคฆ्เคฐोเคฃ เค•ी เคช्เคฐเคคिเคฎा เคฌเคจाเคˆ เค”เคฐ เค‰เคธे เค…เคชเคจा เค—ुเคฐु เคฎाเคจเค•เคฐ เคตเคน เคธ्เคตเคฏं เคนी เคคीเคฐ เคšเคฒाเคจे เค•ा เค…เคญ्เคฏाเคธ เค•เคฐเคจे เคฒเค—ा। เคธเคฎเคฏ เค•े เคธाเคฅ เคตเคน เคคीเคฐ เคšเคฒाเคจे เคฎें เคธिเคฆ्เคงเคนเคธ्เคค เคนो เค—เคฏा। เคฌเคนुเคค เคฆिเคจ เคฌाเคฆ เคเค• เคฆिเคจ เค•ुเคฐु เคฐाเคœเค•ुเคฎाเคฐ เค…เคชเคจे เค•ुเคค्เคคे เค•े เคธाเคฅ เคœंเค—เคฒ เคฎें เคถिเค•ाเคฐ เค•เคฐเคคे เคนुเค เคเค•เคฒเคต्เคฏ เค•े เคธเคฎीเคช เคชเคนुँเคš เค—เค। เค•ुเคค्เคคा เค•ाเคฒे เคฎृเค— เค•ी เคšเคฎเคก़ी เค•े เคตเคธ्เคค्เคฐ เคฎें เคฒिเคชเคŸे เคจिเคทाเคฆ เค•ो เคฆेเค–เค•เคฐ เคญौंเค•เคจे เคฒเค—ा। เคเค•เคฒเคต्เคฏ เคจे เคเค• เคธाเคฅ เคธाเคค เคคीเคฐ เคšเคฒाเค•เคฐ เค‰เคธเค•ा เคฎुँเคน เคฌंเคฆ เค•เคฐ เคฆिเคฏा। เคœเคฌ เคตเคน เค•ुเคค्เคคा เคฒौเคŸा เคคो เคชांเคกเคต เคคीเคฐंเคฆाเคœी เค•ा เคฏเคน เค…เคฆ्เคญुเคค
เคฆ्เคฐोเคฃ เคจे เค…เคชเคจे เคช्เคฐिเคฏ เคถिเคท्เคฏ เค…เคฐ्เคœुเคจ เค•े เคธाเคฎเคจे เคฏเคน เคช्เคฐเคฃ เค•िเคฏा เคฅा เค•ि เค‰เคธे เคตे เคตिเคถ्เคต เค•े เค…เคฆ्เคตिเคคीเคฏ เคคीเคฐंเคฆाเคœ เคฌเคจाเคँเค—े। เค‡เคธ เคฆृเคถ्เคฏ เค•ो เคฆेเค–เค•เคฐ เค…เคฐ्เคœुเคจ เคจे เคฆ्เคฐोเคฃ เค•ो เค‰เคจเค•ा เคช्เคฐเคฃ เคฏाเคฆ เคฆिเคฒाเคฏा। เคฆ्เคฐोเคฃ เคเค•เคฒเคต्เคฏ เค•े เคชाเคธ เค—เค।

เค‰เคธเคจे เค‰เคจ्เคนें เค…เคชเคจा เค—ुเคฐु เคฎाเคจเค•เคฐ เคช्เคฐเคฃाเคฎ เค•िเคฏा। เคคเคฌ เคฆ्เคฐोเคฃ เคจे เค—ुเคฐुเคฆเค•्เคทिเคฃा เค•े เคฐूเคช เคฎें เคเค•เคฒเคต्เคฏ เคธे เค‰เคธเค•े เคฆाเคนिเคจे เคนाเคฅ เค•ा เค…ँเค—ूเค ा เคฎाँเค— เคฒिเคฏा। เคเค•เคฒเคต्เคฏ เคจे เคซौเคฐเคจ เค—ुเคฐु เค•ो เค…เคชเคจा เค…ँเค—ूเค ा เค•ाเคŸ เค•เคฐ เคฆे เคฆिเคฏा। เค…เคฌ เคเค•เคฒเคต्เคฏ เคคीเคฐ เคšเคฒाเคจे เคฎें เค‰เคคเคจा เคคेเคœ़ เคจเคนीं เคฐเคนा, เค‡เคธ เคคเคฐเคน เคฆ्เคฐोเคฃ เคจे เค…เคฐ्เคœुเคจ เค•ो เคฆिเค เคตเคšเคจ เค•ो เคจिเคญाเคฏा। เค•ोเคˆ เคญी เค…เคฐ्เคœुเคจ เคธे เคฌेเคนเคคเคฐ เคงเคจुเคฐ्เคงाเคฐी เคจเคนीं เคฐเคนा। เคนाเคฒाँเค•ि เค—ुเคฐु เค•ो เคเคธा เคจเคนीं เค•เคฐเคจा เคšाเคนिเค। เคŸिเคช्เคชเคฃी-เค‰เคชเคฐ्เคฏुเค•्เคค เค•เคฅा เคธे เคฆो เคฌाเคคें เคธ्เคชเคท्เคŸ เคนैं เค•ि เคฆ्เคฐोเคฃ เคเค• เคฌ्เคฐाเคน्เคฎเคฃ เคฅे। เค‰เคจเค•ा เค•ाเคฎ เคถिเค•्เคทा เคฆेเคจा เคฅा เค”เคฐ เคตเคฐ्เคฃ-เคต्เคฏเคตเคธ्เคฅा เค•े เค…เคจुเคธाเคฐ เคธैเคจिเค• เคฆाเคฏिเคค्เคต เค•ा เคจिเคฐ्เคตाเคน เค•्เคทเคค्เคฐिเคฏ เคนी เค•เคฐเคคे เคฅे। เคฆ्เคฐोเคฃ เค•े เคถिเคท्เคฏ เคชांเคกเคต เค”เคฐ เค•ौเคฐเคต เค•्เคทเคค्เคฐिเคฏ เคฅे। เคตे เค‰เคจ्เคนें เคงเคฐ्เคฎเคธूเคค्เคฐ เคฏा เคตเคฐ्เคฃ-เคต्เคฏเคตเคธ्เคฅा เคฆ्เคตाเคฐा เคจिเคฐ्เคงाเคฐिเคค เคงเคฐ्เคฎ เค•ा เค…เคจुเคธเคฐเคฃ เค•เคฐเคคे เคนुเค เคงเคจुเคฐ्เคตिเคฆ्เคฏा เค•ी เคถिเค•्เคทा เคฆे เคฐเคนे เคฅे। เคฆूเคธเคฐी เคฌाเคค เค‡เคธ เค•เคนाเคจी เค•े เคฆ्เคตाเคฐा เคจिเคทाเคฆों เค•ो เคฏเคน เคธंเคฆेเคถ เคฆिเคฏा เคœा เคฐเคนा เคนै เค•ि เคตे เคตเคจเคตाเคธी เค†เคฆिเคตाเคธी เคนैं। เค…เคคः เคตे เคตเคฐ्เคฃ-เคต्เคฏเคตเคธ्เคฅा เค•े เค…เคจुเคธाเคฐ เค‰เคš्เคš เคตเคฐ्เค—ों เค•ी เคฌเคฐाเคฌเคฐी เค•ा เคฆाเคตा เคจเคนीं เค•เคฐ เคธเค•เคคे।

2. เคนिเคกिंเคฌा เค•ी เค•เคฅा เค”เคฐ เคงाเคฐ्เคฎिเค• เคฎाเคจเคฆंเคก-
เคชांเคกเคต เค—เคนเคจ เคตเคจ เคฎें เคšเคฒे เค—เค เคฅे। เคฅเค•เค•เคฐ เคตे เคธो เค—เค। เค•ेเคตเคฒ เคตिเคคीเคฏ เคชांเคกเคต เคญीเคฎ เคœो เค…เคชเคจे เคฌเคฒ เค•े เคฒिเค เคช्เคฐเคธिเคฆ्เคง เคฅे, เคฐเค–เคตाเคฒी เค•เคฐ เคฐเคนे เคฅे। เคเค• เคจเคฐเคญเค•्เคทी เคฐाเค•्เคทเคธ เค•ो เคชांเคกเคตों เค•ी เคฎाเคจुเคท เค—ंเคง เคจे เคตिเคšเคฒिเคค เค•िเคฏा เค”เคฐ เค‰เคธเคจे เค…เคชเคจी เคฌเคนเคจ เคนिเคกिंเคฌा เค•ो เค‰เคจ्เคนें เคชเค•เคก़เค•เคฐ เคฒाเคจे เค•े เคฒिเค เคญेเคœा। เคนिเคกिंเคฌा เคญीเคฎ เค•ो เคฆेเค–เค•เคฐ เคฎोเคนिเคค เคนो เค—เคˆ เค”เคฐ เคเค• เคธुंเคฆเคฐ เคธ्เคค्เคฐी เค•े เคตेเคท เคฎें เค‰เคธเคจे เคญीเคฎ เค•े เคธाเคฎเคจे เคตिเคตाเคน เค•ा เคช्เคฐเคธ्เคคाเคต เคฐเค–ा, เคœिเคธे เค‰เคจ्เคนोंเคจे เค…เคธ्เคตीเค•ाเคฐ เค•เคฐ เคฆिเคฏा। เค‡เคธ เคฌीเคš เคฐाเค•्เคทเคธ เคตเคนाँ เค† เค—เคฏा เค”เคฐ เค‰เคธเคจे เคญीเคฎ เค•ो เคฏुเคฆ्เคง เค•े เคฒिเค เคฒเคฒเค•ाเคฐा। เคญीเคฎ เคจे เค‰เคธเค•ी เคšुเคจौเคคी เค•ो เคธ्เคตीเค•ाเคฐ เค•िเคฏा เค”เคฐ เค‰เคธเค•ा เคตเคง เค•เคฐ เคฆिเคฏा। เคถोเคฐ เคธुเคจเค•เคฐ เค…เคจ्เคฏ เคชांเคกเคต เคœाเค— เค—เค। เคนिเคกिंเคฌा เคจे เค‰เคจ्เคนें เค…เคชเคจा เคชเคฐिเคšเคฏ เคฆिเคฏा เค”เคฐ เคญीเคฎ เค•े เคช्เคฐเคคि เค…เคชเคจे เคช्เคฐेเคฎ เคธे เค‰เคจ्เคนें เค…เคตเค—เคค เค•เคฐाเคฏा। เคตเคน เค•ुंเคคी เคธे เคฌोเคฒी-“เคนे เค‰เคค्เคคเคฎ เคฆेเคตी, เคฎैंเคจे เคฎिเคค्เคฐ, เคฌांเคงเคต เค”เคฐ เค…เคชเคจे เคงเคฐ्เคฎ เค•ा เคญी เคชเคฐिเคค्เคฏाเค— เค•เคฐ เคฆिเคฏा เคนै।

เค”เคฐ เค†เคชเค•े เคฌाเค˜ เคธเคฆृเคถ เคชुเคค्เคฐ เค•ा เค…เคชเคจे เคชเคคि เค•े เคฐूเคช เคฎें เคšเคฏเคจ เค•िเคฏा เคนै…เคšाเคนे เค†เคช เคฎुเคे เคฎूเคฐ्เค– เคธเคฎเคे เค…เคฅเคตा เค…เคชเคจी เคธเคฎเคฐ्เคชिเคค เคฆाเคธी, เค•ृเคชเคฏा เคฎुเคे เค…เคชเคจे เคธाเคฅ เคฒें, เคคเคฅा เค†เคชเค•ा เคชुเคค्เคฐ เคฎेเคฐा เคชเคคि เคนो।” เค…ंเคคเคคः เคฏुเคงिเคท्เค िเคฐ เค‡เคธ เคถเคฐ्เคค เคชเคฐ เคตिเคตाเคน เค•े เคฒिเค เคคैเคฏाเคฐ เคนो เค—เค เค•ि เคญीเคฎ เคฆिเคจเคญเคฐ เคนिเคกिंเคฌा เค•े เคธाเคฅ เคฐเคนเค•เคฐ เคฐाเคค्เคฐि เคฎें เค‰เคจเค•े เคชाเคธ เค† เคœाเคँเค—े। เคฆोเคจों เค•ा เคตिเคตाเคน เคธंเคชเคจ्เคจ เคนुเค†। เคนिเคกिंเคฌा เคจे เคเค• เคฐाเค•्เคทเคธ เคชुเคค्เคฐ เค•ो เคœเคจ्เคฎ เคฆिเคฏा เคœिเคธเค•ा เคจाเคฎ เค˜เคŸोเคค्เค•เคš เคฐเค–ा เค—เคฏा। เคคเคค्เคชเคถ्เคšाเคค् เคฎाँ เค”เคฐ เคชुเคค्เคฐ เคชांเคกเคตों เค•ो เค›ोเคก़เค•เคฐ เคตเคจ เคฎें เคšเคฒे เค—เค เค•िंเคคु เค˜เคŸोเคค्เค•เคš เคจे เคฏเคน เคช्เคฐเคฃ เค•िเคฏा เค•ि เคœเคฌ เคญी เคชांเคกเคตों เค•ो เค‰เคธเค•ी เคœเคฐूเคฐเคค เคนोเค—ी เคตเคน เค‰เคชเคธ्เคฅिเคค เคนो เคœाเคเค—ा। เคŸिเคช्เคชเคฃी-เค•ुเค› เค‡เคคिเคนाเคธเค•ाเคฐों เค•ा เคฏเคน เคฎเคค เคนै เค•ि เคฐाเค•्เคทเคธ เค‰เคจ เคฒोเค—ों เค•ो เค•เคนा เคœाเคคा เคฅा เคœिเคจเค•े เค†เคšाเคฐ-เคต्เคฏเคตเคนाเคฐ เค‰เคจ เคฎाเคจเคฆंเคกों เคธे เคญिเคจ्เคจ เคฅे เคœिเคจเค•ा เคšिเคค्เคฐเคฃ เคฌ्เคฐाเคนเคฎเคฃीเคฏ เค—्เคฐंเคฅों เคฎें เคนुเค† เคฅा।

3. เคฎाเคคंเค— เค•ी เค•เคฅा เค”เคฐ เคงाเคฐ्เคฎिเค• เคฎाเคจเคฆंเคก-
เคเค• เคฌाเคฐ เคฌोเคงिเคธเคค्เคต เคจे เคฌเคจाเคฐเคธ เคจเค—เคฐ เค•े เคฌाเคนเคฐ เคเค• เคšांเคกाเคฒ เค•े เคชुเคค्เคฐ เค•े เคฐूเคช เคฎें เคœเคจ्เคฎ เคฒिเคฏा, เค‰เคจเค•ा เคจाเคฎ เคฎाเคคंเค— เคฅा। เคเค• เคฆिเคจ เคตे เค•िเคธी เค•ाเคฐ्เคฏเคตเคถ เคจเค—เคฐ เคฎें เค—เค เค”เคฐ เคตเคนाँ เค‰เคจเค•ी เคฎुเคฒाเค•ाเคค เคฆिเคฅ्เคฅ เคฎांเค—เคฒिเค• เคจाเคฎเค• เคเค• เคต्เคฏाเคชाเคฐी เค•ी เคชुเคค्เคฐी เคธे เคนुเคˆ। เค‰เคจ्เคนें เคฆेเค–เค•เคฐ เคตเคน เคšिเคฒ्เคฒाเคˆ, “เคฎैंเคจे เค•ुเค› เค…เคถुเคญ เคฆेเค– เคฒिเคฏा เคนै।” เคฏเคน เค•เคนเค•เคฐ เค‰เคธเคจे เค…เคชเคจी เค†ँเค–ें เคงोเคˆं। เค‰เคธเค•े เค•्เคฐोเคงिเคค เคธेเคตเค•ों เคจे เคฎाเคคंเค— เค•ी เคชिเคŸाเคˆ เค•ी। เคตिเคฐोเคง เคฎें เคฎाเคคंเค— เคต्เคฏाเคชाเคฐी เค•े เค˜เคฐ เค•े เคฆเคฐเคตाเคœे เค•े เคฌाเคนเคฐ เคœाเค•เคฐ เคฒेเคŸ เค—เค। เคธाเคคเคตें เคฐोเคœ เค˜เคฐ เค•े เคฒोเค—ों เคจे เคฌाเคนเคฐ เค†เค•เคฐ เคฆिเคฅ्เคฅ เค•ो เค‰เคจ्เคนें เคธौंเคช เคฆिเคฏा। เคฆिเคฅ्เคฅ เค‰เคชเคตाเคธ เคธे เค•्เคทीเคฃ เคนुเค เคฎाเคคंเค— เค•ो เคฒेเค•เคฐ เคšांเคกाเคฒ เคฌเคธ्เคคी เคฎें เค†เคˆ। เค˜เคฐ เคฒौเคŸเคจे เคชเคฐ เคฎाเคคंเค— เคจे เคธंเคธाเคฐ เคค्เคฏाเค—เคจे เค•ा เคจिเคฐ्เคฃเคฏ เคฒिเคฏा। เค…เคฒौเค•िเค• เคถเค•्เคคि เคนाเคธिเคฒ เค•เคฐเคจे เค•े เค‰เคชเคฐांเคค เคตเคน เคฌเคจाเคฐเคธ เคฒौเคŸे เค”เคฐ เค‰เคจ्เคนोंเคจे เคฆिเคฅ्เคฅ เคธे เคตिเคตाเคน เค•เคฐ เคฒिเคฏा। เคฎाเคฃ्เคกเคต्เคฏเค•ुเคฎाเคฐ เคจाเคฎเค• เค‰เคจเค•ा เคเค• เคชुเคค्เคฐ เคนुเค†।

เคฌเคก़े เคนोเคจे เคชเคฐ เค‰เคธเคจे เคคीเคจ เคตेเคฆों เค•ा เค…เคง्เคฏเคฏเคจ เค•िเคฏा เคคเคฅा เคช्เคฐเคค्เคฏेเค• เคฆिเคจ เคตเคน 16,000 เคฌ्เคฐाเคน्เคฎเคฃों เค•ो เคญोเคœเคจ เค•เคฐाเคคा เคฅा। เคเค• เคฆिเคจ เคซเคŸे เคตเคธ्เคค्เคฐ เคชเคนเคจे เคคเคฅा เคฎिเคŸ्เคŸी เค•ा เคญिเค•्เคทाเคชाเคค्เคฐ เคนाเคฅ เคฎें เคฒिเค เคฎाเคคंเค— เค…เคชเคจे เคชुเคค्เคฐ เค•े เคฆเคฐเคตाเคœे เคชเคฐ เค†เคฏे เค”เคฐ เค‰เคจ्เคนोंเคจे เคญोเคœเคจ เคฎाँเค—ा। เค‰เคจ्เคนें เคฆेเค–เค•เคฐ เคฎाเคฃ्เคกเคต्เคฏ เคจे เค•เคนा เค•ि เคคुเคฎ เคฆेเค–เคจे เคธे เคเค• เคชเคคिเคค เคช्เคฐเคคीเคค เคนोเคคे เคนो, เค…เคคः เคคुเคฎ เคญिเค•्เคทा เค•े เคฏीเค—्เคฏ เคจเคนीं เคนो। เคญोเคœเคจ เคฌ्เคฐाเคน्เคฎเคฃों เค•े เคฒिเค เคนै। เคฎाเคคंเค— เคจे เค‰เคค्เคคเคฐ เคฆिเคฏा, “เคœिเคจ्เคนें เค…เคชเคจे เคœเคจ्เคฎ เคชเคฐ เค—เคฐ्เคต เคนै เคชเคฐ เค…เคœ्เคžाเคจी เคนैं เคตे เคญेंเคŸ เค•े เคชाเคค्เคฐ เคจเคนीं เคนैं। เค‡เคธเค•े เคตिเคชเคฐीเคค เคœो เคฒोเค— เคฆोเคทเคฎुเค•्เคค เคนैं เคตे เคญेंเคŸ เค•े เคฏोเค—्เคฏ เคนैं।” เคฎाเคฃ्เคกเคต्เคฏ เคจे เค•्เคฐोเคงिเคค เคนोเค•เคฐ เค…เคชเคจे เคธेเคตเค•ों เคธे เคฎाเคคंเค— เค•ो เค˜เคฐ เคธे เคฌाเคนเคฐ เคจिเค•ाเคฒเคจे เค•ो เค•เคนा। เคฎाเคคंเค— เค†เค•ाเคถ เคฎें เคœाเค•เคฐ เค…เคฆृเคถ्เคฏ เคนो เค—เค। เคœเคฌ เคฆिเคฅ्เคฅ เคฎांเค—เคฒिเค• เค•ो เค‡เคธ เคช्เคฐเคธंเค— เค•े เคฌाเคฐे เคฎें เคชเคคा เคšเคฒा เคคो เคตเคน เค‰เคจเคธे เคฎाเคซी เคฎाँเค—เคจे เค•े เคฒिเค เค‰เคจเค•े เคชीเค›े เค†เคˆ। เคŸिเคช्เคชเคฃी-เค‰เคชเคฐ्เคฏुเค•्เคค เค•เคฅा เคธे เคฏเคน เคชเคคा เคšเคฒเคคा เคนै เค•ि เคฒोเค— เคฎเคนाเคจ เคงाเคฐ्เคฎिเค• เคธंเคค เคฏा เคญिเค•्เคทु เค•ो เคญी เค‰เคธเค•े เคจिเคฎ्เคจ เคตเคฐ्เคฃ เคฏा เคœाเคคि เคธे เคธंเคฌंเคงिเคค เคนोเคจे เค•े เค•ाเคฐเคฃ เค‰เคธเค•े เคธाเคฅ เค˜ृเคฃा เค”เคฐ เคคिเคฐเคธ्เค•ाเคฐ เค•ा เคต्เคฏเคตเคนाเคฐ เค•เคฐเคคे เคฅे। เคนाเคฒाँเค•ि เคฌोเคงिเคธเคค्เคต เคฎाเคคंเค— เค•ी เค…เคฒौเค•िเค• เคถเค•्เคคि เค•ो เคฆेเค–เคจे เค•े เคฌाเคฆ เคตिเคถिเคท्เคŸ เคชเคฐिเคœเคจ เค‰เคจเคธे เค•्เคทเคฎाเคฏाเคšเคจा เค•เคฐเคคे เคนैं।

เคช्เคฐเคถ्เคจ 4.
เค•िเคจ เคฎाเคฏเคจों เคฎें เคธाเคฎाเคœिเค• เค…เคจुเคฌंเคง เค•ी เคฌौเคฆ्เคง เค…เคตเคงाเคฐเคฃा เคธเคฎाเคœ เคฎें เค‰เคธ, เคฌ्เคฐाเคน्เคฎเคฃीเคฏ เคฆृเคท्เคŸिเค•ोเคฃ เคธे เคญिเคจ्เคจ เคฅी เคœो ‘เคชुเคฐुเคทเคธूเค•्เคค’ เคชเคฐ เค†เคงाเคฐिเคค เคฅा?
เค‰เคค्เคคเคฐ:
เคฌौเคฆ्เคงों เค•े เค…เคจुเคธाเคฐ เคญाเคฐเคคीเคฏ เคธเคฎाเคœ เคฎें เคตिเคทเคฎเคคा เคฎौเคœूเคฆ เคฅी, เคฒेเค•िเคจ เคฏเคน เคญेเคฆ เคจ เคคो เคจैเคธเคฐ्เค—िเค• เคนै เค”เคฐ เคจ เคนी เคธ्เคฅाเคฏी เคนै। เคœो เคœเคจ्เคฎ เค•े เค†เคงाเคฐ เคชเคฐ เคฌ्เคฐाเคน्เคฎเคฃ เค…เคชเคจे เค…เคจेเค• เคธूเค•्เคคों เคœैเคธे ‘เคชुเคฐुเคทเคธूเค•्เคค’ เคฎें เค‰เคฒ्เคฒेเค– เค•เคฐเคคे เคนैं, เค‰เคธे เคฌौเคฆ्เคง เค…เคตเคงाเคฐเคฃा เคธिเคฐे เคธे เค–ाเคฐिเคœ เค•เคฐเคคी เคนै। เคธाเคฎाเคœिเค• เค…เคจुเคฌंเคง เค•े เคฌाเคฐे เคฎें เคฌौเคฆ्เคงों เคจे เคธเคฎाเคœ เคฎें เคซैเคฒी เคตिเคทเคฎเคคाเค“ं เค•े เคธंเคฆเคฐ्เคญ เคฎें เคเค• เค…เคฒเค— เค…เคตเคงाเคฐเคฃा เคช्เคฐเคธ्เคคुเคค เค•ी। เคธाเคฅ เคนी เคธเคฎाเคœ เคฎें เคซैเคฒे เค…ंเคคเคฐ्เคตिเคฐोเคงों เค•ो เคจिเคฏเคฎिเคค เค•เคฐเคจे เค•े เคฒिเค เคœिเคจ เคธंเคธ्เคฅाเคจों เค•ी เค†เคตเคถ्เคฏเค•เคคा เคฅी, เค‰เคธ เคชเคฐ เคญी เค…เคชเคจा เคฆृเคท्เคŸिเค•ोเคฃ เคธाเคฎเคจे เคฐเค–ा।

เคธूเคค्เคคเคชिเคŸเค• เคจाเคฎเค• เค—्เคฐंเคฅ เคฎें เคเค• เคฎिเคฅเค• เคตเคฐ्เคฃिเคค เคนै-“เคตเคจเคธ्เคชเคคि เคœเค—เคค् เคญी เค…เคตिเค•เคธिเคค เคฅा। เคธเคญी เคœीเคต เคถांเคคि เค•े เคเค• เคจिเคฐ्เคฌाเคง เคฒोเค• เคฎें เคฐเคนเคคे เคฅे เค”เคฐ เคช्เคฐเค•ृเคคि เคธे เค‰เคคเคจा เคนी เค—्เคฐเคนเคฃ เค•เคฐเคคे เคฅे เคœिเคคเคจी เคเค• เคธเคฎเคฏ เค•े เคญोเคœเคจ เค•ी เค†เคตเคถ्เคฏเค•เคคा เคนोเคคी เคนै। เค•िंเคคु เคฏเคน เคต्เคฏเคตเคธ्เคฅा เค•्เคฐเคฎเคถः เคชเคคเคจเคถीเคฒ เคนुเคˆ। เคฎเคจुเคท्เคฏ เค…เคงिเค•ाเคงिเค• เคฒाเคฒเคšी, เคช्เคฐเคคिเคนिंเคธเค• เค”เคฐ เค•เคชเคŸी เคนो เค—เค। ‘เค•เคฐ’ เคตเคน เคฎूเคฒ्เคฏ เคฅा เคœो เคฒोเค— เคฐाเคœा เค•ी เคธेเคตा เค•े เคฌเคฆเคฒे เค‰เคธे เคฆेเคคे เคฅे।” เคฏเคน เคฎिเคฅเค• เค‡เคธ เคฌाเคค เค•ो เคญी เคฆเคฐ्เคถाเคคा เคนै เค•ि เค†เคฐ्เคฅिเค• เค”เคฐ เคธाเคฎाเคœिเค• เคธंเคฌंเคงों เค•ो เคฌเคจाเคจे เคฎें เคฎाเคจเคตीเคฏ เค•เคฐ्เคฎ เค•ा เคฌเคก़ा เคนाเคฅ เคฅा। เค‡เคธ เคคเคฅ्เคฏ เค•े เค•ुเค› เค”เคฐ เค†เคถเคฏ เคญी เคนैं। เค‰เคฆाเคนเคฐเคฃเคค: เคฏเคฆि เคฎเคจुเคท्เคฏ เคธ्เคตเคฏं เคเค• เคช्เคฐเคฃाเคฒी เค•ो เคฌเคจाเค เคฐเค–เคจे เค•े เคฒिเค เคœिเคฎ्เคฎेเคฆाเคฐ เคฅे เคคो เคญเคตिเคท्เคฏ เคฎें เค‰เคธเคฎें เคชเคฐिเคตเคฐ्เคคเคจ เคญी เคฒा เคธเค•เคคे เคฅे।

เคช्เคฐเคถ्เคจ 5.
เคจिเคฎ्เคจเคฒिเค–िเคค เค…เคตเคคเคฐเคฃ เคฎเคนाเคญाเคฐเคค เคธे เคนै เคœिเคธเคฎें เคœ्เคฏेเคท्เค  เคชांเคกเคต เคฏुเคงिเคท्เค िเคฐ เคฆूเคค เคธंเคœเคฏ เค•ो เคธंเคฌोเคงिเคค เค•เคฐ เคฐเคนे เคนैं

“เคธंเคœเคฏ เคงृเคคเคฐाเคท्เคŸ्เคฐ เค—ृเคน เค•े เคธเคญी เคฌ्เคฐाเคน्เคฎเคฃों เค”เคฐ เคฎुเค–्เคฏ เคชुเคฐोเคนिเคค เค•ो เคฎेเคฐा เคตिเคจीเคค เค…เคญिเคตाเคฆเคจ เคฆीเคœिเคเค—ा। เคฎैं เค—ुเคฐु เคฆ्เคฐोเคฃ เค•े เคธाเคฎเคจे เคจเคคเคฎเคธ्เคคเค• เคนोเคคा เคนूँ… เคฎैं เค•ृเคชाเคšाเคฐ्เคฏ เค•ा เคšเคฐเคฃ เคธ्เคชเคฐ्เคถ เค•เคฐเคคा เคนूँ… (เค”เคฐ) เค•ुเคฐु เคตंเคถ เค•े เคช्เคฐเคงाเคจ เคญीเคท्เคฎ เค•े। เคฎैं เคตृเคฆ्เคง เคฐाเคœा ( เคงृเคคเคฐाเคท्เคŸ्เคฐ) เค•ो เคจเคฎเคจ เค•เคฐเคคा เคนूँ। เคฎैं เค‰เคจเค•े เคชुเคค्เคฐ เคฆुเคฐ्เคฏोเคงเคจ เค”เคฐ เค‰เคจเค•े เค…เคจुเคœों เค•े เคธ्เคตाเคธ्เคฅ्เคฏ เค•े เคฌाเคฐे เคฎें เคชूเค›เคคा เคนूँ เคคเคฅा เค‰เคจเค•ो เคถुเคญเค•ाเคฎเคจाเคँ เคฆेเคคा เคนूँ…เคฎैं เค‰เคจ เคธเคฌ เค•ुเคฐु เคฏोเคฆ्เคงाเค“ं เค•ा เค…เคญिเคจंเคฆเคจ เค•เคฐเคคा เคนूँ เคœो เคนเคฎाเคฐे เคญाเคˆ, เคชुเคค्เคฐ เค”เคฐ เคชौเคค्เคฐ เคนैं… เคธเคฐ्เคตोเคชเคฐि เคฎैं เค‰เคจ เคฎเคนाเคฎเคคि เคตिเคฆुเคฐ เค•ो (เคœिเคจเค•ो เคœเคจ्เคฎ เคฆाเคธी เคธे เคนुเค† เคนै) เคจเคฎเคธ्เค•ाเคฐ เค•เคฐเคคा เคนूँ เคœो เคนเคฎाเคฐे เคชिเคคा เค”เคฐ เคฎाเคคा เค•े เคธเคฆृเคถ เคนैं…เคฎैं เค‰เคจ เคธเคญी เคตृเคฆ्เคงा เคธ्เคค्เคฐिเคฏों เค•ो เคช्เคฐเคฃाเคฎ เค•เคฐเคคा เคนूँ เคœो เคนเคฎाเคฐी เคฎाเคคाเค“ं เค•े เคฐूเคช เคฎें เคœाเคจी เคœाเคคी เคนैं। เคœो เคนเคฎाเคฐी เคชเคฒिเคฏाँ เคนैं เค‰เคจเคธे เคฏเคน เค•เคนिเคเค—ा เค•ि, “เคฎैं เค†เคถा เค•เคฐเคคा เคนूँ เค•ि เคตे เคธुเคฐเค•्เคทिเคค เคนैं”…เคฎेเคฐी เค“เคฐ เคธे เค‰เคจ เค•ुเคฒเคตเคงुเค“ं เค•ा เคœो เค‰เคค्เคคเคฎ เคชเคฐिเคตाเคฐों เคฎें เคœเคจ्เคฎी เคนैं เค”เคฐ เคฌเคš्เคšों เค•ी เคฎाเคคाเคँ เคนैं เค…เคญिเคจंเคฆเคจ เค•ीเคœिเคเค—ा เคคเคฅा เคนเคฎाเคฐी เคชुเคค्เคฐिเคฏों เค•ा เค†เคฒिंเค—เคจ เค•ीเคœिเคเค—ा…เคธुंเคฆเคฐ, เคธुเค—ंเคงिเคค, เคธुเคตेเคถिเคค เค—เคฃिเค•ाเค“ं เค•ो เคถुเคญเค•ाเคฎเคจाเคँ เคฆीเคœिเคเค—ा। เคฆाเคธिเคฏों เค”เคฐ เค‰เคจเค•ी เคธंเคคाเคจों เคคเคฅा เคตृเคฆ्เคง , เคตिเค•เคฒांเค— เค”เคฐ เค…เคธเคนाเคฏ เคœเคจों เค•ो เคญी เคฎेเคฐी เค“เคฐ เคธे เคจเคฎเคธ्เค•ाเคฐ เค•ीเคœिเคเค—ा….” ।

เค‡เคธ เคธूเคšी เค•ो เคฌเคจाเคจे เค•े เค†เคงाเคฐों เค•ी เคชเคนเคšाเคจ เค•ीเคœिเค-เค‰เคฎ्เคฐ, เคฒिंเค—-เคญेเคฆ เคต เคฌंเคงुเคค्เคต เค•े เคธंเคฆเคฐ्เคญ เคฎें। เค•्เคฏा เค•ोเคˆ เค…เคจ्เคฏ เค†เคงाเคฐ เคญी เคนैं? เคช्เคฐเคค्เคฏेเค• เคถ्เคฐेเคฃी เค•े เคฒिเค เคธ्เคชเคท्เคŸ เค•ीเคœिเค เค•ि เคธूเคšी เคฎें เค‰เคจ्เคนें เคเค• เคตिเคถेเคท เคธ्เคฅाเคจ เคชเคฐ เค•्เคฏों เคฐเค–ा เค—เคฏा เคนै?
เค‰เคค्เคคเคฐ:
เค‡เคธ เคธूเคšी เคฎें เคœिเคจ เค†เคงाเคฐों เค•ो เค‡เคธเค•े เคจिเคฐ्เคฎाเคฃ เคนेเคคु เคฎाเคจ्เคฏเคคा เคฆी เค—เคˆ เคนै, เค‰เคจเค•ी เคชเคนเคšाเคจ เค•เคฐเคคे เคนुเค เคนเคฎ เค•เคน เคธเค•เคคे เคนैं เค•ि เค‰เคฎ्เคฐ, | เคฒिंเค—-เคญेเคฆ, เคฌंเคงुเคค्เคต เค•े เคธंเคฆเคฐ्เคญ เค•े เคธाเคฅ-เคธाเคฅ เค—ुเคฐु-เคถिเคท्เคฏ เค•े เคธंเคฌंเคง เคฐाเคœा เค•े เคช्เคฐเคคि เคธเคฎ्เคฎाเคจ, เคฎाเคคाเค“ं เค•े เคช्เคฐเคคि เค…เคญिเคจंเคฆเคจ เคตिเคถेเคท เคฐूเคช เคธे เคง्เคฏाเคจ เคฎें เคฐเค–े เค—เค เคนैं।

1. เค‡เคธ เคธूเคšी เคฎें เคธเคฐ्เคตเคช्เคฐเคฅเคฎ เคฏुเคงिเคท्เค िเคฐ เคจे เค•ौเคฐเคตों เค•े เคฆूเคค เคธंเคœเคฏ เค•ो เคธंเคฌोเคงिเคค เค•เคฐเคคे เคนुเค เค…เคชเคจे เคฐाเคœ्เคฏ เค•े เคธเคญी เคฌ्เคฐाเคน्เคฎเคฃों เค”เคฐ เคฎुเค–्เคฏ เคชुเคฐोเคนिเคค เค•ो เค…เคชเคจा เคตिเคจीเคค เค…เคญिเคตाเคฆเคจ เคช्เคฐเคธ्เคคुเคค เค•िเคฏा। เคตเคธ्เคคुเคคः เคฎเคนाเค•ाเคต्เคฏ เค•ाเคฒ เคฎें เคญी เค•्เคทเคค्เคฐिเคฏ เคชूเคฐे เคฌ्เคฐाเคน्เคฎเคฃ เคตเคฐ्เคฃ เค•ा เค…เคญिเคจंเคฆเคจ เคฏा เคธเคฎ्เคฎाเคจ เค•เคฐเคคे เคฅे, เค•्เคฏोंเค•ि เค‰เคจ्เคนें เคธเคฎाเคœ เคฎें เค‰เคจเค•ी เคตिเคฆ्เคตเคคा, เคœ्เคžाเคจ เค†เคฆि เค•े เคฒिเค เคธเคฐ्เคตोเคš्เคš เคธ्เคฅाเคจ, เคธाเคฎाเคœिเค• เคขाँเคšे เคฎें เค•ेเคตเคฒ เคฆिเค–ाเคจे เค•े เคฒिเค เคจเคนीं เคฌเคฒ्เค•ि เคต्เคฏाเคตเคนाเคฐिเค• เคขाँเคšे เคฎें เคญी เคช्เคฐाเคช्เคค เคฅा।

2. เคฌ्เคฐाเคน्เคฎเคฃों เค•े เค‰เคชเคฐांเคค เคฏुเคงिเคท्เค िเคฐ เคจे เค—ुเคฐु เคฆ्เคฐोเคฃ เค•े เคช्เคฐเคคि เคนृเคฆเคฏ เคธे เคจเคคเคฎเคธ्เคคเค• เคนोเค•เคฐ เค…เคชเคจे เคธเคฎ्เคฎाเคจ เค•ी เค…เคญिเคต्เคฏเค•्เคคि เค•ी। เคตे เคฆ्เคฐोเคฃ เค•ी เคคเคฐเคน เค•ृเคชाเคšाเคฐ्เคฏ เค•ो เคญी เค—ुเคฐु เคฎाเคจเคคे เคฅे।

3. เคคเคค्เคชเคถ्เคšाเคค เค‰เคจ्เคนोंเคจे เค•ुเคฐुเค“ं เค•े เคช्เคฐเคงाเคจ เค”เคฐ เค‰เคฎ्เคฐ เคฎें เคธเคฌเคธे เคฌเคก़े เคญीเคท्เคฎ เคชिเคคाเคฎเคน เค•ो เคธเคฎ्เคฎाเคจ เคฆिเคฏा เค•्เคฏोंเค•ि เคตे เค…เคชเคจी เคฏोเค—्เคฏเคคा เค•े เคธाเคฅ-เคธाเคฅ เค‰เคฎ्เคฐ เค”เคฐ เค…เคจुเคญเคต เค•ी เคฆृเคท्เคŸि เคธे เคญी เคธเคฎ्เคฎाเคจเคจीเคฏ เคฅे।

4. เคฏเคฆ्เคฏเคชि เคงृเคคเคฐाเคท्เคŸ्เคฐ เค•ौเคฐเคตों เค•े เคชिเคคा เคฅे เคฒेเค•िเคจ เค‰เคจ्เคนें เคญी เคฏुเคงिเคท्เค िเคฐ เคจे เคธเคฎ्เคฎाเคจ เคฆिเคฏा, เค•्เคฏोंเค•ि เคตे เคตृเคฆ्เคง เคนोเคจे เค•े เคธाเคฅ-เคธाเคฅ เคนเคธ्เคคिเคจाเคชुเคฐ เค•े เคจเคฐेเคถ เคญी เคฅे।

5. เคฏुเคงिเคท्เค िเคฐ เคฎเคฐ्เคฏाเคฆा เคชुเคฐुเคทोเคค्เคคเคฎों เคฎें เคธे เคเค• เคฅे। เค‡ंเคธाเคจिเคฏเคค เค‰เคจเค•े เคต्เคฏเคตเคนाเคฐ เค”เคฐ เคตिเคšाเคฐों เคธे เค…เคญिเคต्เคฏเค•्เคค เคนोเคคी เคนै। เคฏเคฆ्เคฏเคชि เคธाเคนिเคค्เคฏเค•ाเคฐों เคจे เคฆुเคฐ्เคฏोเคงเคจ เค•ो เคเค• เค…เคš्เค›े เคชाเคค्เคฐ เค•े เคฐूเคช เคฎें เค‰เคชเคธ्เคฅिเคค เคจเคนीं เค•िเคฏा เคนै, เคคเคฅाเคชि เคฏुเคงिเคท्เค िเคฐ เคจे เคฆुเคฐ्เคฏोเคงเคจ เค”เคฐ เค‰เคธเค•े เค…เคจेเค• เค›ोเคŸे เคญाเค‡เคฏों เค•े เคฌाเคฐे เคฎें เคฐाเคœเคชूเคค เคธंเคœเคฏ เคธे เคชूเค›เค•เคฐ เคถिเคท्เคŸाเคšाเคฐ เค•ा เคจिเคฐ्เคตाเคน เค•िเคฏा เค”เคฐ เค…เคชเคจी เคถुเคญเค•ाเคฎเคจाเคँ เค‰เคจ्เคนें เคช्เคฐเคธ्เคคुเคค เค•ीं। เคจिเคธ्เคธंเคฆेเคน เคฏเคน เคถिเคท्เคŸाเคšाเคฐ เค•ा เคคเค•ाเคœा เคนै।

6. เค‰เคธ เค•ाเคฒ เคฎें เคเค• เคตीเคฐ เคฆूเคธเคฐे เคตीเคฐ เคฏा เคฏोเคฆ्เคงा เค•ा เคธเคฎ्เคฎाเคจ เค•เคฐเคคा เคฅा। เคซเคฒเคคः เคธंเคœเคฏ เคธे เคฏुเคงिเคท्เค िเคฐ เคจे เค•เคนा, “เคฎैं เค‰เคจ เคธเคฌ เคฏुเคตा เค•ुเคฐु เคฏोเคฆ्เคงाเค“ं เค•ा เค…เคญिเคตाเคฆเคจ เค•เคฐเคคा เคนूँ เคœो เคนเคฎाเคฐे เคญाเคˆ, เคชुเคค्เคฐ เค”เคฐ เคชौเคค्เคฐ เคนैं।”

7. เคฏुเคงिเคท्เค िเคฐ เคธเคฎ्เคฎाเคจ เค•ा เค…เค—เคฒा เค†เคงाเคฐ เคฌौเคงिเค• เคธ्เคคเคฐ เค•ो เคฌเคจाเคคे เคนैं। เคตिเคฆुเคฐ เคตिเคฆ्เคตाเคจों เคฎें เคธเคฐ्เคตोเคชเคฐि เคฅे। เคจिเคธ्เคธंเคฆेเคน เค‰เคจเค•ा เคœเคจ्เคฎ เคเค• เคฆाเคธी เค•ी เค•ोเค– เคธे เคนुเค† เคฅा เคฒेเค•िเคจ เคฏुเคงिเคท्เค िเคฐ เคœเคจ्เคฎ เค•े เค†เคงाเคฐ เคชเคฐ เค†เคงाเคฐिเคค เคตเคฐ्เคฃ-เคต्เคฏเคตเคธ्เคฅा เคฎें เคฏเค•ीเคจ เคจเคนीं เคฐเค–เคคे เคฅे। เค…เคคः เค‰เคจ्เคนोंเคจे เคฌौเคฆ्เคงिเค• เคธ्เคคเคฐ เค•े เค†เคงाเคฐ เคชเคฐ เคตिเคฆुเคฐ เค•ो เคจเคฎเคจ เค•िเคฏा เค”เคฐ เค‰เคจ्เคนें เค…เคชเคจे เคชिเคคा เค”เคฐ เคฎाเคคा เค•े เคธเคฎाเคจ เคธเคนृเคฆเคฏ เคฌเคคाเคฏा।

8. เคคเคค्เคชเคถ्เคšाเคค् เคฏुเคงिเคท्เค िเคฐ เคจे เคธंเคœเคฏ เคธे เคธ्เคค्เคฐिเคฏों, เคตिเคถेเคทเค•เคฐ เคตृเคฆ्เคงा เค”เคฐ เค…เคชเคจी เคฎाเคคा เค•ी เค‰เคฎ्เคฐ เค•ी เคจाเคฐिเคฏों เค•े เคช्เคฐเคคि เค…เคชเคจा เคจเคฎเคธ्เค•ाเคฐ เคต เคธเคฎ्เคฎाเคจ เคฆेเคจे เค•े เคฒिเค เค•เคนा। เคฏเคน เค‡เคธ เคฌाเคค เค•ा เคช्เคฐเคคीเค• เคนै เค•ि เค‰เคธ เคธเคฎเคฏ เค•े เคฒोเค— เคจाเคฐिเคฏों เค•ा เคฌเคนुเคค เคธเคฎ्เคฎाเคจ เค•เคฐเคคे เคฅे। เค‰เคจ्เคนोंเคจे เคถीเค˜्เคฐ เคนी เค…เคชเคจे เค›ोเคŸे เคญाเค‡เคฏों, เคชुเคค्เคฐों, เคชौเคค्เคฐों เค†เคฆि เค•ी เคชเคค्เคจिเคฏों เค•े เคฒिเค เค‰เคฎ्เคฎीเคฆ เคœเคคाเคˆ เคนै เค•ि เคตเคน เคชूเคฐ्เคฃเคคเคฏा เคธुเคฐเค•्เคทिเคค เคนोंเค—ी। เค‰เคจ्เคนोंเคจे เค•ुเคฒเคตเคงुเค“ं เค•ो เคœो เค‰เคค्เคคเคฎ เคชเคฐिเคตाเคฐों เคฎें เคœเคจ्เคฎी เคนैं เค”เคฐ เคฌเคš्เคšों เค•ी เคฎाเคคाเคँ เคนैं เค‰เคจเค•ो เคถुเคญเค•ाเคฎเคจाเคँ เคฆेเคจे เค•े เคฒिเค เคญी เค•เคนा।

9. เคฏเคนी เคจเคนीं, เคเค• เค…เคจ्เคฏ เค†เคงाเคฐ เคชเคฐ เคฏुเคงिเคท्เค िเคฐ เคจे เค•ुเคฐु เคฐाเคœ्เคฏ เค•ो เคธुंเคฆเคฐ, เคธुเค—ंเคงिเคค เค”เคฐ เค…เคš्เค›े เคตเคธ्เคค्เคฐ เคชเคนเคจเคจे เคตाเคฒी เค—ाเคฏिเค•ाเค“ं เค•ो เคญी เคถुเคญเค•ाเคฎเคจाเคँ เคฆीं। เค”เคฐ เค…ंเคค เคฎें เคตृเคฆ्เคง, เคตिเค•เคฒांเค— เค”เคฐ เค…เคธเคนाเคฏ เคœเคจों เค•ो เค‰เคจ्เคนोंเคจे เคจเคฎเคธ्เค•ाเคฐ เค•เคนा। เคฏเคฆ्เคฏเคชि เคตे เคธเคญी เคธाเคฎाเคœिเค• เค…เคจुเค•्เคฐเคฎ เคฎें เคธเคฌเคธे เคจीเคšे เคนैं, เคฒेเค•िเคจ เค‰เคจ्เคนें เคจ เคญुเคฒाเค•เคฐ เคฏुเคงिเคท्เค िเคฐ เคจे เคเค• เคฌाเคฐ เคชुเคจः เค…เคชเคจी เคฎเคนाเคจเคคा เค”เคฐ เคถिเคท्เคŸ เคต्เคฏเคตเคนाเคฐ เค•ा เคชเคฐिเคšเคฏ เคฆिเคฏा। เคนเคฎाเคฐे เคตिเคšाเคฐ เคธे เคต्เคฏाเคชाเคฐी, เคธौเคฆाเค—เคฐ, เค•ृเคทเค•, เคญूเคฎिเคนीเคจ เคฎเคœ़เคฆूเคฐ เค”เคฐ เคธेเคตเค•-เคธेเคตिเค•ाเค“ं เค•ो เคญी เคธเคฎ्เคฎाเคจ เคฎिเคฒเคจा เคšाเคนिเค। เค•्เคฏोंเค•ि เคคเคฅाเค•เคฅिเคค เคคीเคธเคฐे เค”เคฐ เคšौเคฅे เคตเคฐ्เคฃ เค•े เคฒोเค— เคญी เคธเคฎाเคœ เค•े เคฒिเค เคฌเคนुเคค เคนी เค‰เคชเคฏोเค—ी เค”เคฐ เคฎेเคนเคจเคค เค•े เค•ाเคฐ्เคฏ เค•เคฐเคคे เคฅे।

เคจिเคฎ्เคจเคฒिเค–िเคค เคชเคฐ เคเค• เคฒเค˜ु เคจिเคฌंเคง เคฒिเค–िเค (เคฒเค—เคญเค— 500 เคถเคฌ्เคฆों เคฎें)

เคช्เคฐเคถ्เคจ 6.
เคญाเคฐเคคीเคฏ เคธाเคนिเคค्เคฏ เค•े เคช्เคฐเคธिเคฆ्เคง เค‡เคคिเคนाเคธเค•ाเคฐ เคฎौเคฐिเคธ เคตिंเคŸเคฐเคตिเคŸ्เคœ़ เคจे เคฎเคนाเคญाเคฐเคค เค•े เคฌाเคฐे เคฎें เคฒिเค–ा เคฅा เค•ि : “เคšूंเค•ि เคฎเคนाเคญाเคฐเคค เคธंเคชूเคฐ्เคฃ เคธाเคนिเคค्เคฏ เค•ा เคช्เคฐเคคिเคจिเคงिเคค्เคต เค•เคฐเคคा เคนै…เคฌเคนुเคค เคธाเคฐी เค”เคฐ เค…เคจेเค• เคช्เคฐเค•ाเคฐ เค•ी เคšीเคœें เค‡เคธเคฎें เคจिเคนिเคค เคนैं…(เคตเคน) เคญाเคฐเคคीเคฏों เค•ी เค†เคค्เคฎा เค•ी เค…เค—ाเคง เค—เคนเคฐाเคˆ เค•ो เคเค• เค…ंเคคเคฐ्เคฆृเคท्เคŸि เคช्เคฐเคฆाเคจ เค•เคฐเคคा เคนै।” เคšเคฐ्เคšा เค•ीเคœिเค।
เค‰เคค्เคคเคฐ:
เคฎเคนाเคญाเคฐเคค เคช्เคฐाเคšीเคจ เคญाเคฐเคค เค•ा เคเค• เค…เคค्เคฏเคงिเค• เคฎเคนเคค्เคค्เคตเคชूเคฐ्เคฃ เคฎเคนाเค•ाเคต्เคฏ เคนै। เค†เคœ เคญी เคญाเคฐเคคीเคฏ เคœเคจ-เคœीเคตเคจ เคชเคฐ เค‡เคธเค•ा เค…เค—ाเคง เคช्เคฐเคญाเคต เคนै। เคคเคค्เค•ाเคฒीเคจ เคœเคจ-เคœीเคจเคต เค•े เคฒเค—เคญเค— เคธเคญी เคฎเคนเคค्เคค्เคตเคชूเคฐ्เคฃ เคชเคนเคฒुเค“ं เค•ा เคธเคœीเคต เคšिเคค्เคฐเคฃ เค‡เคธ เคฎเคนाเค•ाเคต्เคฏ เคฎें เค•िเคฏा เค—เคฏा เคนै। เคญाเคฐเคคीเคฏ เคธाเคนिเคค्เคฏ เค•े เคธुเคช्เคฐเคธिเคฆ्เคง เค‡เคคिเคนाเคธเค•ाเคฐ เคฎौเคฐिเคธ เคตिंเคŸเคฐเคตिเคŸ्เคœ़ เคจे เคฎเคนाเคญाเคฐเคค เค•े เคฎเคนเคค्เคค्เคต เคชเคฐ เคช्เคฐเค•ाเคถ เคกाเคฒเคคे เคนुเค เคฒिเค–ा เคฅा, “เคšूंเค•ि เคฎเคนाเคญाเคฐเคค เคธंเคชूเคฐ्เคฃ เคธाเคนिเคค्เคฏ เค•ा เคช्เคฐเคคिเคจिเคงिเคค्เคต เค•เคฐเคคा เคนै… เคฌเคนुเคค เคธाเคฐी เค”เคฐ เค…เคจेเค• เคช्เคฐเค•ाเคฐ เค•ी เคšीเคœें เค‡เคธเคฎें เคจिเคนिเคค เคนैं… เคฏเคน เคนเคฎें เคญाเคฐเคคीเคฏ เคœเคจเคธाเคฎाเคจ्เคฏ เค•ी เค†เคค्เคฎा เค•ी เค…เค—ाเคง เค—เคนเคฐाเคˆ เค•ा เคฆिเค—्เคฆเคฐ्เคถเคจ เค•เคฐाเคคा เคนै।” เค‰เคฒ्เคฒेเค–เคจीเคฏ เคนै เค•ि เคฎเคนाเคญाเคฐเคค เค•ाเคฒ เคคเค• เค†เคฐ्เคฏों เค•ा เคธंเคชूเคฐ्เคฃ เคญाเคฐเคค เคฎें เคตिเคธ्เคคाเคฐ เคนो เคšुเค•ा เคฅा। เคธเคญी เคธ्เคฅाเคจों เคชเคฐ เค†เคฐ्เคฏों เค•े เคตिเคญिเคจ्เคจ เค•ुเคฒ เคฐाเคœ्เคฏ เค•เคฐ เคฐเคนे เคฅे। เค•ौเคฐเคตों เค”เคฐ เคชांเคกเคตों เค•ा เคธंเค˜เคฐ्เคท เคงเคฐ्เคฎ เค”เคฐ เค…เคงเคฐ्เคฎ เค•ा, เค”เคšिเคค्เคฏ เค”เคฐ เค…เคจौเคšिเคค्เคฏ เค•ो เคธंเค˜เคฐ्เคท เคนै। เคชांเคกเคต เคงเคฐ्เคฎ เค”เคฐ เค”เคšिเคค्เคฏ เค•े เคคเคฅा เค•ौเคฐเคต เค…เคงเคฐ्เคฎ เคเคตं เค…เคจौเคšिเคค्เคฏ เค•े เคช्เคฐเคคीเค• เคนैं। เคถ्เคฐीเค•ृเคท्เคฃ, เคœिเคจ्เคนें เคตिเคท्เคฃु เค•ा เค…เคตเคคाเคฐ เคฎाเคจा เคœाเคคा เคนै, เค‡เคธी เค•ाเคฐเคฃ เคชांเคกเคตों เค•ा เคธเคฎเคฐ्เคฅเคจ เค•เคฐเคคे เคนैं।

เค‡เคธ เคธंเค˜เคฐ्เคท เคฎें เคชांเคกเคตों เค•ी เค•ौเคฐเคตों เคชเคฐ เคตिเคœเคฏ เคตाเคธ्เคคเคต เคฎें เคงเคฐ्เคฎ เค•ी เค…เคงเคฐ्เคฎ เคชเคฐ เคตिเคœเคฏ เคนै। เคงเคฐ्เคฎ เค”เคฐ เค…เคงเคฐ्เคฎ เค•े เค‡เคธ เคธंเค˜เคฐ्เคท เคฎें เคตिเคญिเคจ्เคจ เคชाเคค्เคฐों เคเคตं เค•เคฅाเคจเค•ों เค•े เคฎाเคง्เคฏเคฎ เคธे เคญाเคฐเคคीเคฏ เคœเคจเคฎाเคจเคธ เค•ो เคงเคฐ्เคฎ เค•े เคฎाเคฐ्เค— เค•ी เค“เคฐ เคช्เคฐेเคฐिเคค เค•เคฐเคจे เค•ा เคช्เคฐเคฏाเคธ เค•िเคฏा เค—เคฏा เคนै। เค‡เคธीเคฒिเค เคคो เค—ांเคงाเคฐी เค…เคชเคจे เคœ्เคฏेเคท्เค  เคชुเคค्เคฐ เคฆुเคฐ्เคฏोเคงเคจ เค•ो เคชांเคกเคตों เคธे เคฏुเคฆ्เคง เคจ เค•เคฐเคจे เค•ी เคธเคฒाเคน เคฆेเคคे เคนुเค เค•เคนเคคी เคนै, “เคถांเคคि เค•ी เคธंเคงि เค•เคฐเค•े เคคुเคฎ เค…เคชเคจे เคชिเคคा, เคฎेเคฐा เค”เคฐ เค…เคชเคจे เคถुเคญेเคš्เค›ुเค•ों เค•ा เคธเคฎ्เคฎाเคจ เค•เคฐोเค—े…। เคตिเคตेเค•ी เคชुเคฐुเคท เคœो เค…เคชเคจी เค‡ंเคฆ्เคฐिเคฏों เคชเคฐ เคจिเคฏंเคค्เคฐเคฃ เคฐเค–เคคा เคนै เคตเคนी เค…เคชเคจे เคฐाเคœ्เคฏ เค•ी เคฐเค–เคตाเคฒी เค•เคฐเคคी เคนै। เคฒाเคฒเคš เคเคตं เค•्เคฐोเคง เคฎเคจुเคท्เคฏ เค•ो เคฒाเคญ เคธे เคฆूเคฐ เค–เคฆेเคก़ เคฒे เคœाเคคे เคนैं। เค‡เคจ เคฆोเคจों เคถเคค्เคฐुเค“ं เค•ो เคชเคฐाเคœिเคค เค•เคฐ เคฐाเคœा เคธंเคชूเคฐ्เคฃ เคชृเคฅ्เคตी เค•ो เคœीเคค เคธเค•เคคा เคนै… เคนे เคชुเคค्เคฐ, เคคुเคฎ เคตिเคตेเค•ी เค”เคฐ เคตीเคฐ เคชांเคกเคตों เค•े เคธाเคฅ เคธाเคจंเคฆ เค‡เคธ เคชृเคฅ्เคตी เค•ा เคญोเค— เค•เคฐोเค—े… เคฏुเคฆ्เคง เคฎें เค•ुเค› เคญी เคถुเคญ เคจเคนीं เคนोเคคा। เคจ เคงเคฐ्เคฎ เค”เคฐ เค…เคฐ्เคฅ เค•ी เคช्เคฐाเคช्เคคि เคนोเคคी เคนै เค”เคฐ เคจ เคนी เคช्เคฐเคธเคจ्เคจเคคा เค•ी। เคฏुเคฆ्เคง เค•े เค…ंเคค เคฎें เคธเคซเคฒเคคा เคฎिเคฒे เคฏเคน เคญी เคจिเคถ्เคšिเคค เคจเคนीं… เค…เคชเคจे เคฎเคจ เค•ो เคฏुเคฆ्เคง เคฎें เคฒिเคช्เคค เคฎเคค เค•เคฐो।” เค‡เคคिเคนाเคธ เคธाเค•्เคทी เคนै เค•ि เคฆुเคฐ्เคฏोเคงเคจ เคจे เค…เคชเคจी เคฎाเคคा เค•ी เคธเคฒाเคน เค•ी เค‰เคชेเค•्เคทा เค•ी เค”เคฐ เคญाเค—्เคฏ เคจे เค‰เคธเค•ी।

เค‰เคธเคจे เคฏुเคฆ्เคง เคฒเคก़ा เค”เคฐ เคชเคฐाเคœिเคค เคนोเค•เคฐ เคธเคฐ्เคตเคจाเคถ เค•ो เคช्เคฐाเคช्เคค เคนो เค—เคฏा। เคฎเคนाเคญाเคฐเคค เคฎें เคญाเคฐเคคीเคฏ เคถिเคท्เคŸाเคšाเคฐ เค•ा เค†เคฆเคฐ्เคถ เคฐूเคช เคฆेเค–เคจे เค•ो เคฎिเคฒเคคा เคนै। เคงเคฐ्เคฎเคชुเคค्เคฐ เคฏुเคงिเคท्เค िเคฐ เคญाเคฐเคคीเคฏ เคถिเคท्เคŸाเคšाเคฐ เค•ा เคธเคœीเคต เค‰เคฆाเคนเคฐเคฃ เคนैं, เคœैเคธा เค•ि เคฎเคนाเคญाเคฐเคค เค•े เคจिเคฎ्เคจเคฒिเค–िเคค เค…เคตเคคเคฐเคฃ เคธे เคธ्เคชเคท्เคŸ เคนोเคคा เคนै। เค‡เคธเคฎें เคœ्เคฏेเคท्เค  เคชांเคกเคต เคฏुเคงिเคท्เค िเคฐ, เคœो เคงเคฐ्เคฎเคชुเคค्เคฐ เค•े เคจाเคฎ เคธे เคช्เคฐเคธिเคฆ्เคง เคนुเค, เคธंเคœเคฏ เค•ो เคธंเคฌोเคงिเคค เค•เคฐเคคे เคนुเค เค•เคนเคคे เคนैं“เคธंเคœเคฏ, เคงृเคคเคฐाเคท्เคŸ्เคฐ เค—ृเคน เค•े เคธเคญी เคฌ्เคฐाเคน्เคฎเคฃों เค”เคฐ เคฎुเค–्เคฏ เคชुเคฐोเคนिเคค เค•ो เคฎेเคฐा เคตिเคจीเคค เค…เคญिเคตाเคฆเคจ เคฆीเคœिเคเค—ा เคฎैं เค—ुเคฐु เคฆ्เคฐोเคฃ เค•े เคธाเคฎเคจे เคจเคคเคฎเคธ्เคคเค• เคนोเคคा เคนूँ… เคฎैं เค•ृเคชाเคšाเคฐ्เคฏ เค•े เคšเคฐเคฃ เคธ्เคชเคฐ्เคถ เค•เคฐเคคा เคนूँ… (เค”เคฐ) เค•ुเคฐु เคตंเคถ เค•े เคช्เคฐเคงाเคจ เคญीเคท्เคฎ เค•े। เคฎैं เคตृเคฆ्เคง เคฐाเคœा (เคงृเคคเคฐाเคท्เคŸ्เคฐ) เค•ो เคจเคฎเคจ เค•เคฐเคคा เคนूँ। เคฎैं เค‰เคจเค•े เคชुเคค्เคฐ เคฆुเคฐ्เคฏोเคงเคจ เค”เคฐ เค‰เคจเค•े เค…เคจुเคœों เค•े เคธ्เคตाเคธ्เคฅ्เคฏ เค•े เคฌाเคฐे เคฎें เคชूเค›เคคा เคนूँ เคคเคฅा เค‰เคจเค•ो เคถुเคญเค•ाเคฎเคจाเคँ เคฆेเคคा เคนूँ… เคฎैं เค‰เคจ เคธเคฌ เคฏुเคตा เค•ुเคฐु เคฏोเคฆ्เคงाเค“ं เค•ा เค…เคญिเคจंเคฆเคจ เค•เคฐเคคा เคนूँ เคœो เคนเคฎाเคฐे เคญाเคˆ, เคชुเคค्เคฐ เค”เคฐ เคชौเคค्เคฐ เคนैं… เคธเคฐ्เคตोเคชเคฐि เคฎैं เค‰เคจ เคฎเคนाเคฎเคคि เคตिเคฆुเคฐ เค•ो (เคœिเคจเค•ा เคœเคจ्เคฎ เคฆाเคธी เคธे เคนुเค† เคนै) เคจเคฎเคธ्เค•ाเคฐ เค•เคฐเคคा เคนूँ เคœो เคนเคฎाเคฐे เคชिเคคा เค”เคฐ เคฎाเคคा เค•े เคธเคฆृเคถ เคนैं… เคฎैं เค‰เคจ เคธเคญी เคตृเคฆ्เคงा เคธ्เคค्เคฐिเคฏों เค•ो เคช्เคฐเคฎाเคฃ เค•เคฐเคคा เคนूँ เคœो เคนเคฎाเคฐी เคฎाเคคाเค“ं เค•े เคฐूเคช เคฎें เคœाเคจी เคœाเคคी เคนैं। เคœो เคนเคฎाเคฐी เคชเคค्เคจिเคฏाँ เคนैं เค‰เคจเคธे เคฏเคน เค•เคนिเคเค—ा เค•ि, “เคฎैं เค†เคถा เค•เคฐเคคा เคนूँ เค•ि เคตे เคธुเคฐเค•्เคทिเคค เคนैं”.. เคฎेเคฐी เค“เคฐ เคธे เค‰เคจ เค•ुเคฒเคตเคงुเค“ं เค•ा เคœो เค‰เคค्เคคเคฎ เคชเคฐिเคตाเคฐों เคฎें เคœเคจ्เคฎी เคนैं เค”เคฐ เคฌเคš्เคšों เค•ी เคฎाเคคाเคँ เคนैं, เค…เคญिเคจंเคฆเคจ เค•ीเคœिเคเค—ा เคคเคฅा เคนเคฎाเคฐी เคชुเคค्เคฐिเคฏों เค•ा เค†เคฒिंเค—เคจ เค•ीเคœिเคเค—ा… เคธुंเคฆเคฐ, เคธुเค—ंเคงिเคค, เคธुเคตेเคถिเคค เค—เคฃिเค•ाเค“ं เค•ो เคถुเคญเค•ाเคฎเคจाเคँ เคฆीเคœिเคเค—ा।

เคฆाเคธिเคฏों เค”เคฐ เค‰เคจเค•ी เคธंเคคाเคจों เคคเคฅा เคตृเคฆ्เคง, เคตिเค•เคฒांเค— เค”เคฐ เค…เคธเคนाเคฏเคœเคจों เค•ो เคญी เคฎेเคฐी เค“เคฐ เคธे เคจเคฎเคธ्เค•ाเคฐ เค•ीเคœिเคเค—ा…।” । เคตाเคธ्เคคเคต เคฎें เคถिเคท्เคŸाเคšाเคฐ เค•ा เคฏเคน เคจเคฎूเคจा เคธ्เคตเคฏं เคฎें เค…เคฆ्เคตिเคคीเคฏ เคนै। เค‡เคธเคฎें เค†เคฏु, เคฒिंเค— เค”เคฐ เคฌंเคงुเคค्เคต เคญाเคต เค•े เคธाเคฅ-เคธाเคฅ เค•ुเคฒीเคจเคคा, เคช्เคฐेเคฎ, เคธुंเคฆเคฐเคคा, เคฆाเคธเคคा, เคตिเค•เคฒांเค—เคคा เค”เคฐ เค…เคธเคนाเคฏเคคा เค•े เค†เคงाเคฐ เคชเคฐ เคธเคญी เค•े เคช्เคฐเคคि เคถिเคท्เคŸाเคšाเคฐ เคช्เคฐเค•เคŸ เค•िเคฏा เค—เคฏा เคนै। เคฏुเคงिเคท्เค िเคฐ เคจे เคธเคฌเคธे เคชเคนเคฒे เคฌ्เคฐाเคน्เคฎเคฃों เค”เคฐ เคฎुเค–्เคฏ เคชुเคฐोเคนिเคค เค•ा เค…เคญिเคตाเคฆเคจ เค•िเคฏा, เค•्เคฏोंเค•ि เค‰เคจเค•ी เคธ्เคฅिเคคि เคธเคฎाเคœ เคฎें เคธเคฐ्เคตोเคš्เคš เคฅी। เคคเคค्เคชเคถ्เคšाเคค् เค‰เคจ्เคนोंเคจे เค…เคชเคจे เค—ुเคฐु เคฆ्เคฐोเคฃाเคšाเคฐ्เคฏ เค•ा เคจเคคเคฎเคธ्เคคเค• เค…เคญिเคตाเคฆเคจ เค•เคฐเคจे เค•ी เคฌाเคค เค•เคนी เค”เคฐ เคซिเคฐ เค•ृเคชाเคšाเคฐ्เคฏ เคเคตं เค•ुเคฐु เคตंเคถ เค•े เคช्เคฐเคฎुเค– เคญीเคท्เคฎ เคชिเคคाเคฎเคน เค•े เคšเคฐเคฃ เคธ्เคชเคฐ्เคถ เค•ी, เค•्เคฏोंเค•ि เคญीเคท्เคฎ เค†เคฏु เคฎें เคธเคฌเคธे เคฌเคก़े เค”เคฐ เคฏोเค—्เคฏเคคा เค•ी เคฆृเคท्เคŸि เคธे เค†เคฆเคฐเคฃीเคฏ เคฅे। เคญीเคท्เคฎ เคชिเคคाเคฎเคน เค•े เค…เคญिเคตाเคฆเคจ เค•े เคฌाเคฆ เค‰เคจ्เคนोंเคจे เค•ौเคฐเคตों เค•े เคชिเคคा เค”เคฐ เค…เคชเคจे เคธंเคฌंเคงी เคนเคธ्เคคिเคจाเคชुเคฐ เคจเคฐेเคถ เคงृเคคเคฐाเคท्เคŸ्เคฐ เค•ो เคจเคฎเคจ เค•िเคฏा। เคฏुเคงिเคท्เค िเคฐ เคจे เคฆुเคฐ्เคฏोเคงเคจ เค•ी เคฆुเคฐ्เคญाเคตเคจाเค“ं เค•ो เคญुเคฒाเค•เคฐ เค•ौเคฐเคตों เค•े เคธ्เคตाเคธ्เคฅ्เคฏ เค•े เคตिเคทเคฏ เคฎें เคชूเค›ा เคคเคฅा เค‰เคจ्เคนें เค…เคชเคจी เคถुเคญเค•ाเคฎเคจाเคँ เคญी เคญेเคœीं। เคตे เคฏुเคตा เค•ुเคฐु เคฏोเคฆ्เคงाเค“ं เค•ो เคญी เคจเคนीं เคญूเคฒे เค”เคฐ เค‰เคจ्เคนोंเคจे เคฎเคนाเคฎเคคि เคตिเคฆुเคฐ เค•ा เคญी เคธเคฎ्เคฎाเคจเคชूเคฐ्เคตเค• เค…เคญिเคตाเคฆเคจ เค•िเคฏा।

เค…ंเคค เคฎें เคฏुเคงिเคท्เค िเคฐ เคจे เคตเคฐ्เคฃ-เคต्เคฏเคตเคธ्เคฅा เค•े เค…ंเคคเคฐ्เค—เคค เคธเคฌเคธे เคจिเคšเคฒे เคธ्เคคเคฐ เคชเคฐ เคธ्เคฅिเคค เคฆाเคธ, เคฆाเคธिเคฏों, เคตिเค•เคฒांเค—ों, เค…เคธเคนाเคฏों เค†เคฆि เค•े เคช्เคฐเคคि เคญी เค…เคชเคจा เค…เคญिเคตाเคฆเคจ เคญेเคœा। เค‡เคธ เคช्เคฐเค•เคฐเคฃ เคธे เคœเคนाँ เคเค• เค“เคฐ เคฏुเคงिเคท्เค िเคฐ เค•ी เคถाเคฒीเคจเคคा เคเคตं เคตिเคจเคฎ्เคฐเคคा เค•ा เคชเคฐिเคšเคฏ เคฎिเคฒเคคा เคนै, เคตเคนीं เคฏเคน เคญी เคธ्เคชเคท्เคŸ เคนोเคคा เคนै เค•ि เคตเคน เคตเคฐ्เคฃ-เคต्เคฏเคตเคธ्เคฅा เคฆ्เคตाเคฐा เคธ्เคฅाเคชिเคค เคฎाเคจเคฆंเคกों เค•ा เคชाเคฒเคจ เค•เคฐเคคे เคฅे। เคตाเคธ्เคคเคต เคฎें เคฎเคนाเคญाเคฐเคค เค•ा เคฎूเคฒ เค‰เคฆ्เคฆेเคถ्เคฏ เคญाเคฐเคคीเคฏ เคธเคฎाเคœ เคเคตं เคธंเคธ्เค•ृเคคि เค•ो เคœीเคตเคจ เค•ी เค•ुเค› เคฎूเคฒ เคฎाเคจ्เคฏเคคाเค“ं เค•ी เค“เคฐ เค†เค•เคฐ्เคทिเคค เค•เคฐเคจा เคนै। เคฎเคนाเคญाเคฐเคค เค•ी เคธเคฐ्เคตाเคงिเค• เคฎเคนเคค्เคค्เคตเคชूเคฐ्เคฃ เคฆेเคจ ‘เคถ्เคฐीเคฎเคฆ्เคญเค—เคตเคฆ्เค—ीเคคा’ เคนै เคœो เคธंเคชूเคฐ्เคฃ เคญाเคฐเคคीเคฏ เคฆเคฐ्เคถเคจ เค•ा เคจिเคšोเคก़ เคนै। เค‡เคธเคฎें เคฎोเค•्เคท เคช्เคฐाเคช्เคคि เค•े เคคीเคจों เคฎाเคฐ्เค—ों-เคœ्เคžाเคจ, เค•เคฐ्เคฎ เค”เคฐ เคญเค•्เคคि เค•ा เค…เคฆ्เคญुเคค เคธเคฎเคจ्เคตเคฏ เคฆेเค–เคจे เค•ो เคฎिเคฒเคคा เคนै। เคเคคिเคนाเคธिเค• เคฆृเคท्เคŸि เคธे เคฎเคนाเคญाเคฐเคค เค•ा เคธเคฐ्เคตाเคงिเค• เคฎเคนเคค्เคค्เคต เค‡เคธ เคคเคฅ्เคฏ เคฎें เคจिเคนिเคค เคนै เค•ि เค‡เคธเคธे เคนเคฎें เค‰เคค्เคคเคฐ เคตैเคฆिเค• เค•ाเคฒ เค•े เคฌाเคฆ เค•ी เค•ुเค› เคถเคคाเคฌ्เคฆिเคฏों เค•ी เคธाเคฎाเคœिเค• เคเคตं เคธांเคธ्เค•ृเคคिเค• เคฆเคถा เค•ो เคœाเคจเคจे เคฎें เคฎเคนเคค्เคค्เคตเคชूเคฐ्เคฃ เคธเคนाเคฏเคคा เคฎिเคฒเคคी เคนै। เคจि:เคธंเคฆेเคน เคฐाเคœเคจैเคคिเค•, เคธाเคฎाเคœिเค•, เคธांเคธ्เค•ृเคคिเค•, เคจैเคคिเค• เค”เคฐ เค†เคง्เคฏाเคค्เคฎिเค• เคฆृเคท्เคŸि เคธे เคญाเคฐเคคीเคฏ เคœीเคตเคจ เคชเคฐ เค‡เคธ เคฎเคนाเค•ाเคต्เคฏ เค•ा เค—ंเคญीเคฐ เคช्เคฐเคญाเคต เคฐเคนा เคนै।

เคช्เคฐเคถ्เคจ 7.
เค•्เคฏा เคฏเคน เคธंเคญเคต เคนै เค•ि เคฎเคนाเคญाเคฐเคค เค•ो เคเค• เคนी เคฐเคšเคฏिเคคा เคฅा? เคšเคฐ्เคšा เค•ीเคœिเค।
เค‰เคค्เคคเคฐ:
เคธंเคญเคตเคคः เคฎूเคฒ เค•เคฅा เค•े เคฐเคšเคฏिเคคा เคญाเคŸ เคธाเคฐเคฅी เคฅे เคœिเคจ्เคนें ‘เคธूเคค’ เค•े เคจाเคฎ เคธे เคœाเคจा เคœाเคคा เคฅा। เคฏे เค•्เคทเคค्เคฐिเคฏ เคฏोเคฆ्เคงाเค“ं เค•े เคธाเคฅ เคฏुเคฆ्เคง
เค•्เคทेเคค्เคฐ เคฎें เคœाเคคे เคฅे เค”เคฐ เค‰เคจเค•ी เคตिเคœเคฏ เคต เค‰เคชเคฒเคฌ्เคงिเคฏों เค•े เคฌाเคฐे เคฎें เค•เคตिเคคाเคँ เคฒिเค–เคคे เคฅे। เคฏे เคฐเคšเคจाเคँ เคฎौเค–िเค• เคฐूเคช เคธे เคเค• เคชीเคข़ी เคธे เคฆूเคธเคฐी เคชीเคข़ी เคคเค• เคชเคนुँเคšเคคी เคฐเคนीं। เค‡เคคिเคนाเคธเค•ाเคฐों เค•ा เค…เคจुเคฎाเคจ เคนै เค•ि เคชाँเคšเคตीं เคถเคคाเคฌ्เคฆी เคˆเฅฆเคชूเฅฆ เคธे เคฌ्เคฐाเคน्เคฎเคฃों เคจे เค‡เคธ เค•เคฅा เคชเคฐंเคชเคฐा เคชเคฐ เค…เคชเคจा เค…เคงिเค•ाเคฐ เค•เคฐ เคฒिเคฏा เค”เคฐ เค‡เคธे เคฒिเค–ा। เคฏเคน เคตเคน เค•ाเคฒ เคฅा เคœเคฌ เค•ुเคฐु เค”เคฐ เคชांเคšाเคฒ เคœिเคจเค•े เค‡เคฐ्เคฆ-เค—िเคฐ्เคฆ เคฎเคนाเคญाเคฐเคค เค•ी เค•เคฅा เค˜ूเคฎเคคी เคนै, เคฎाเคค्เคฐ เคธเคฐเคฆाเคฐी เคธे เคฐाเคœเคคंเคค्เคฐ เค•े เคฐूเคช เคฎें เค‰เคญเคฐ เคฐเคนे เคฅे। เคฏเคน เคญी เคธंเคญเคต เคนै เค•ि เคจเค เคฐाเคœ्เคฏों เค•ी เคธ्เคฅाเคชเคจा เค•े เคธเคฎเคฏ เคนोเคจे เคตाเคฒी เค‰เคฅเคฒ-เคชुเคฅเคฒ เค•े เค•ाเคฐเคฃ เคชुเคฐाเคจे เคธाเคฎाเคœिเค• เคฎूเคฒ्เคฏों เค•े เคธ्เคฅाเคจ เคชเคฐ เคจเคตीเคจ เคฎाเคจเคฆंเคกों เค•ी เคธ्เคฅाเคชเคจा เคนुเคˆ เคœिเคจเค•ा เค‡เคธ เค•เคนाเคจी เค•े เค•ुเค› เคญाเค—ों เคฎें เคตเคฐ्เคฃเคจ เคฎिเคฒเคคा เคนै। เคฒเค—เคญเค— 200 เคˆเฅฆเคชूเฅฆ เคธे 200 เคˆเคธ्เคตी เค•े เคฌीเคš เคนเคฎ เค‡เคธ เค—्เคฐंเคฅ เค•े เคฐเคšเคจाเค•ाเคฒ เค•ा เคเค• เค”เคฐ เคธ्เคคเคฐ เคฆेเค–เคคे เคนैं।

เคฏเคน เคตเคน เคธเคฎเคฏ เคฅा เคœเคฌ เคตिเคท्เคฃु เคฆेเคตเคคा เค•ी เค†เคฐाเคงเคจा เคช्เคฐเคญाเคตी เคนो เคฐเคนी เคฅी เคคเคฅा เคถ्เคฐीเค•ृเคท्เคฃ เค•ो เคœो เค‡เคธ เคฎเคนाเค•ाเคต्เคฏ เค•े เคฎเคนเคค्เคค्เคตเคชूเคฐ्เคฃ เคจाเคฏเค•ों เคฎें เคธे เคนैं, เค‰เคจ्เคนें เคตिเคท्เคฃु เค•ा เคฐूเคช เคฌเคคाเคฏा เคœा เคฐเคนा เคฅा। เค•ाเคฒांเคคเคฐ เคฎें เคฒเค—เคญเค— 200-400 เคˆเคธ्เคตी เค•े เคฌीเคš เคฎเคจुเคธ्เคฎृเคคि เคธे เคฎिเคฒเคคे-เคœुเคฒเคคे เคฌृเคนเคค् เค‰เคชเคฆेเคถाเคค्เคฎเค• เคช्เคฐเค•เคฐเคฃ เคฎเคนाเคญाเคฐเคค เคฎें เคœोเคก़े เค—เค। เค‡เคจ เคธเคฌ เคชเคฐिเคตเคฐ्เคงเคจों เค•े เค•ाเคฐเคฃ เคฏเคน เค—्เคฐंเคฅ เคœो เค…เคชเคจे เคช्เคฐाเคฐंเคญिเค• เคฐूเคช เคฎें เคธंเคญเคตเคคः 10,000 เคถ्เคฒोเค•ों เคธे เคญी เค•เคฎ เคฐเคนा เคนोเค—ा เคฌเคข़เค•เคฐ เคเค• เคฒाเค– เคถ्เคฒोเค•ों เคตाเคฒा เคนो เค—เคฏा। เคนाเคฒाँเค•ि เคธाเคนिเคค्เคฏिเค• เคชเคฐंเคชเคฐा เคฎें เค‡เคธ เคฌृเคนเคค เคฐเคšเคจा เค•े เคฐเคšिเคฏเคคा เค‹เคทि เคต्เคฏाเคธ เคฎाเคจे เคœाเคคे เคนैं।

เคช्เคฐเคถ्เคจ 8.
เค†เคฐंเคญिเค• เคธเคฎाเคœ เคฎें เคธ्เคค्เคฐी-เคชुเคฐुเคท เค•े เคฎเคง्เคฏ เคธंเคฌंเคงों เค•ी เคตिเคทเคฎเคคाเคँ เค•िเคคเคจी เคฎเคนเคค्เคค्เคตเคชूเคฐ्เคฃ เคฐเคนी เคนोंเค—ी? เค•ाเคฐเคฃ เคธเคนिเคค เค‰เคค्เคคเคฐ เคฆीเคœिเค।
เค‰เคค्เคคเคฐ:
เค†เคฐंเคญिเค• เคธเคฎाเคœ เคฎें เคธ्เคค्เคฐी-เคชुเคฐुเคท เค•े เคธंเคฌंเคงों เคฎें เค…เคจेเค• เคตिเคทเคฎเคคाเคँ เคฅीं। เคนाเคฒाँเค•ि เคธ्เคค्เคฐिเคฏों เค•ो เคธเคฎ्เคฎाเคจ เค•ी เคฆृเคท्เคŸि เคธे เคฆेเค–ा เคœाเคคा เคฅा। เคตिเคถेเคทเค•เคฐ เคชुเคค्เคฐों เค•ो เคœเคจ्เคฎ เคฆेเคจे เคตाเคฒी เคฎाเคคा เค•े เคช्เคฐเคคि เคชเคฐिเคœเคจ เค…เคงिเค• เคธ्เคจेเคน เค…เคญिเคต्เคฏเค•्เคค เค•เคฐเคคे เคฅे। เคœिเคธเค•ी เค•ोเค– เคธे เค…เคงिเค• เคธुंเคฆเคฐ เคธुเคถीเคฒ, เคตीเคฐ, เคธเคฆ्เค—ुเคฃ เคธंเคชเคจ्เคจ, เคตिเคฆ्เคตाเคจ เคชुเคค्เคฐ เคชैเคฆा เคนोเคคे เคฅे, เคธเคฎाเคœ เคฎें เค‰เคธ เคธ्เคค्เคฐी เค•ो เคจि:เคธंเคฆेเคน เค…เคงिเค• เคธเคฎ्เคฎाเคจ เคธे เคฆेเค–ा เคœाเคคा เคฅा। เคธเคฎाเคœ เคฎें เคชिเคคृเคธเคค्เคคाเคค्เคฎเค• เคชเคฐिเคตाเคฐों เค•ा เคช्เคฐเคšเคฒเคจ เคฅा। เคชिเคคृเคตंเคถिเค•เคคा เค•ो เคนी เคธเคญी เคตเคฐ्เค—ों เค”เคฐ เคœाเคคिเคฏों เคฎें เค…เคชเคจाเคฏा เคœाเคคा เคฅा। เค•ुเค› เคตिเคฆ्เคตाเคจ เค”เคฐ เค‡เคคिเคนाเคธเค•ाเคฐ เคธाเคคเคตाเคนเคจों เค•ो เค‡เคธเค•ा เค…เคชเคตाเคฆ เคฎाเคจเคคे เคนैं। เค‰เคจเค•े เค…เคจुเคธाเคฐ เคธाเคคเคตाเคนเคจों เคฎें เคฎाเคคृเคตंเคถिเค•เคคा เคฅी เค•्เคฏोंเค•ि เค‡เคจเค•े เคฐाเคœाเค“ं เค•े เคจाเคฎ เค•े เคธाเคฅ เคฎाเคคा เค•े เคจाเคฎ เคœुเคก़े เคนुเค เคนैं। เค‰เคฆाเคนเคฐเคฃ เค•े เคฒिเค, เค…เคญिเคฒेเค–ों เคธे เคธाเคคเคตाเคนเคจ เคฐाเคœाเค“ं เค•ी เค•เคˆ เคชीเคข़िเคฏों เค•े เคฐाเคœा เค—ोเคคเคฎी-เคชुเคค्เคค เคธिเคฐी-เคธाเคคเค•เคจि เคฐाเคœा เคตเคธिเคฅि-เคชुเคค्เคค (เคธाเคฎि) เคธिเคฐि-เคชुเคฒुเคฎाเคฏि เคฐाเคœा เค—ोเคคเคฎी-เคชुเคค्เคค เคธाเคฎि-เคธिเคฐि-เคฏเคจ-เคธाเคคเค•เคจि เคฐाเคœा เคฎเคงाเคฐि-เคชुเคค्เคค เคธ्เคตाเคฎी เคธเค•เคธेเคจ เคฐाเคœा เคนเคฐिเคคि-เคชुเคค्เคค เคšเคค्เคคเคฐเคชเคจ-เคธाเคคเค•เคจि เคฐाเคœा เคนเคฐिเคคि-เคชुเคค्เคค เคตिเคจเคนुเค•เคฆ เคšเคคुเค•ुเคฒाเคจเคฎ्เคฆ-เคธाเคคเค•เคฎเคจि เคฐाเคœा เค—ोเคคเคฎी-เคชुเคค्เคค เคธिเคฐी-เคตिเคœเคฏे-เคธाเคคเค•เคจि เค‡เคจ เคธเคญी เคจाเคฎों เคฎें เคฐाเคœा เค•ी เคเค• เคœैเคธी เคชเคฆเคตी เคชเคฐ เคง्เคฏाเคจ เคฆीเคœिเค। เค‡เคธเค•े เค…เคฒाเคตा เค…เค—เคฒे เคถเคฌ्เคฆ เค•ो เคญी เคฒเค•्เคทिเคค เค•ीเคœिเค เคœिเคธเค•ा เคชुเคค्เคค เคธे เค…ंเคค เคนोเคคा เคนै। เคฏเคน เคเค• เคช्เคฐाเค•ृเคค เคถเคฌ्เคฆ เคนै เคœिเคธเค•ा

เค…เคฐ्เคฅ ‘เคชुเคค्เคฐ’ เคนै। เค—ोเคคเคฎी-เคชुเคค्เคค เค•ा เค…เคฐ्เคฅ เคนै ‘เค—ोเคคเคฎी เค•ा เคชुเคค्เคฐ’। เค—ोเคคเคฎी เค”เคฐ เคตเคธिเคฅि เคธ्เคค्เคฐीเคตाเคšी เคจाเคฎ เคนैं। เค—ौเคคเคฎ เค”เคฐ เคตเคถिเคท्เคŸ, เคฏे เคฆोเคจों เคตैเคฆिเค• เค‹เคทि เคฅे เคœिเคจเค•े เคจाเคฎ เคธे เค—ोเคค्เคฐ เคนैं। เคฏเคนी เคจเคนीं, เคธाเคคเคตाเคนเคจ เคฐाเคœเคถाเคนी เคชเคฐिเคตाเคฐों เคฎें เคฐाเคœा เค”เคฐ เค‰เคธเค•ी เคชเคค्เคจी เค•ी เค†เค•ृเคคिเคฏों เค•ो เคช्เคฐाเคฏः เคฎूเคฐ्เคคिเคฏों เค•े เคฐूเคช เคฎें เคตिเคญिเคจ्เคจ เค—ुเคซाเค“ं เค•ी เคฆीเคตाเคฐों เคชเคฐ เค‰เคค्เค•ीเคฐ्เคฃ เค•िเคฏा เคœाเคคा เคฅा। เคฏे เค—ुเคซाเคँ เค”เคฐ เคช्เคฐเคคिเคฎाเคँ เคฌौเคฆ्เคง เคญिเค•्เคทुเค“ं เค•ो เคฆाเคจ เคฎें เคฆी เคœाเคคी เคฅीं। เค‰เคชเคจिเคทเคฆ เคญी เคธเคฎाเคœ เคฎें เคธ्เคค्เคฐी-เคชुเคฐुเคทों เค•े เค…เคš्เค›े เคธंเคฌंเคงों เค•े เคช्เคฐเคฎाเคฃ เคฆेเคคे เคนैं। เคฌृเคนเคฆाเคฐเคฃ्เคฏเค• เค‰เคชเคจिเคทเคฆ เคฎें เคœो เค†เคฐंเคญिเค• เค‰เคชเคจिเคทเคฆों เคฎें เคธे เคเค• เคนै-เค†เคšाเคฐ्เคฏों เค”เคฐ เคถिเคท्เคฏों เค•ी เค‰เคค्เคคเคฐोเคค्เคคเคฐ เคชीเคข़िเคฏों เค•ी เคธूเคšी เคฎिเคฒเคคी เคนै, เคœिเคธเคฎें เคธे เค•เคˆ เคฒोเค—ों เค•ो เค‰เคจเค•े เคฎाเคคृเคจाเคฎों เคธे เคจिเคฐ्เคฆिเคท्เคŸ เค•िเคฏा เค—เคฏा เคนै। เคธเคฎाเคœ เคฎें เคตिเคตाเคนिเคคा เคธ्เคค्เคฐिเคฏाँ เค…เคชเคจे เคชเคคि เค•ो เคธเคฎ्เคฎाเคจ เคฆेเคคी เคฅीं เค”เคฐ เคตे เคช्เคฐाเคฏः เค‰เคจเค•े เค—ोเคค्เคฐ เค•े เคธाเคฅ เคœुเคก़เคจे เคฎें เค•ोเคˆ เค†เคชเคค्เคคि เคจเคนीं เค•เคฐเคคी เคฅीं। เคเค• เคฌ्เคฐाเคน्เคฎเคฃीเคฏ เคชเคฆ्เคงเคคि เคœो เคฒเค—เคญเค— 1000 เคˆเฅฆเคชूเฅฆ เค•े เคฌाเคฆ เคธे เคช्เคฐเคšเคฒเคจ เคฎें เค†เคˆ, เคตเคน เคฒोเค—ों (เค–ाเคธเคคौเคฐ เคธे เคฌ्เคฐाเคน्เคฎเคฃों) เค•ो เค—ोเคค्เคฐों เคฎें เคตเคฐ्เค—ीเค•ृเคค เค•เคฐเคจे เค•ी เคฅी। เคช्เคฐเคค्เคฏेเค• เค—ोเคค्เคฐ เคเค• เคตैเคฆिเค• เค‹เคทि เค•े เคจाเคฎ เคชเคฐ เคนोเคคा เคฅा।

เค‰เคธ เค—ोเคค्เคฐ เค•े เคธเคฆเคธ्เคฏ เค‹เคทि เค•े เคตंเคถเคœ เคฎाเคจे เคœाเคคे เคฅे। เค—ोเคค्เคฐों เค•े เคฆो เคจिเคฏเคฎ เคฎเคนเคค्เคค्เคตूเคชเคฐ्เคฃ เคฅे-เคตिเคตाเคน เค•े เคชเคถ्เคšाเคค् เคธ्เคค्เคฐिเคฏों เค•ो เคชिเคคा เค•े เคธ्เคฅाเคจ เคชเคฐ เคชเคคि เค•े เค—ोเคค्เคฐ เค•ा เคฎाเคจा เคœाเคคा เคฅा เคคเคฅा เคเค• เคนी เค—ोเคค्เคฐ เค•े เคธเคฆเคธ्เคฏ เค†เคชเคธ เคฎें เคตिเคตाเคน เคธंเคฌंเคง เคจเคนीं เค•เคฐ เคธเค•เคคे เคฅे। เค•्เคฏा เค‡เคจ เคจिเคฏเคฎों เค•ा เคธाเคฎाเคจ्เคฏเคคः เค…เคจुเคธเคฐเคฃ เคนोเคคा เคฅा, เค‡เคธ เคฌाเคค เค•ो เคœाเคจเคจे เค•े เคฒिเค เคนเคฎें เคธ्เคค्เคฐी เค”เคฐ เคชुเคฐुเคท เคจाเคฎों เค•ा เคตिเคถ्เคฒेเคทเคฃ เค•เคฐเคจा เคชเคก़ेเค—ा เคœो เค•เคญी-เค•เคญी เค—ोเคค्เคฐों เค•े เคจाเคฎ เคธे เค‰เคฆ्เคงृเคค เคนोเคคे เคฅे। เคนเคฎें เค•ुเค› เคจाเคฎ เคธाเคคเคตाเคนเคจों เคœैเคธे เคช्เคฐเคฌเคฒ เคถाเคธเค•ों เค•े เคตंเคถ เคธे เคฎिเคฒเคคे เคนैं। เคธ्เคค्เคฐी เค•ो เคชเคฐिเคตाเคฐ เคฎें เคฎाเคคा เค•े เคฐूเคช เคฎें เคชूเคฐा เคธเคฎ्เคฎाเคจ เคฎिเคฒे, เค‰เคธเค•ा เคชเคคि เคญी เคฏเคน เคšाเคนเคคा เคฅा। เคฐाเคœ्เคฏ เคชเคฐिเคตाเคฐों เคฎें เคธ्เคค्เคฐिเคฏाँ เคฆเคฐเคฌाเคฐों เคฎें เค‰เคชเคธ्เคฅिเคค เคนोเคคी เคฅीं। เค•ुเค› เคธ्เคค्เคฐिเคฏों เคจे เคธ्เคตเคฏं เคญी เคฐाเคœ्เคฏ เค•िเคฏा เคฏा เคธंเคฐเค•्เคทिเค•ा เคฌเคจीं। เคตे เค…เคชเคจे เคœ्เคฏेเคท्เค  เคชुเคค्เคฐ เค•ो เคชเคฐाเคฎเคฐ्เคถ เคฆेเคคी เคฅीं। เคฏเคน เค…เคฒเค— เคฌाเคค เคนै। เค•ि เค•เคˆ เคฌाเคฐ เคฎाเคคा เค•ी เคธเคฒाเคน เคฌเคก़ा เคฐाเคœเค•ुเคฎाเคฐ เคจเคนीं เคฎाเคจเคคा เคฅा เค”เคฐ เคตเคน เค…เคชเคจे เคฒाเคฒเคš, เค•्เคฐोเคง เคฏा เค—เคฒเคค เคธ्เคตเคญाเคต เค•े เค•ाเคฐเคฃ เค…เคชเคจी เคนเคฐ เค‡เคš्เค›ा เค•ो เคชूเคฐा เค•เคฐเคจा เคšाเคนเคคा เคฅा। เค•ुเค› เค‡เคธी เคช्เคฐเค•ाเคฐ เค•ा เคฎเคนाเคญाเคฐเคค เคฎें เค‰เคฒ्เคฒेเค– เคฎिเคฒเคคा เคนै เค•ि เคœเคฌ เค•ौเคฐเคตों เค”เคฐ เคชांเคกเคตों เค•े เคฌीเคš เคฏुเคฆ्เคง เค…เคตเคถ्เคฏंเคญाเคตी เคนो เค—เคฏा เคคो เค—ांเคงाเคฐी เคจे เค…เคชเคจे เคœ्เคฏेเคท्เค  เคชुเคค्เคฐ เคฆुเคฐ्เคฏोเคงเคจ เคธे เคฏुเคฆ्เคง เคจ เค•เคฐเคจे เค•ी เคตिเคจเคคी เค•ी“เคถांเคคि เค•ी เคธंเคงि เค•เคฐเค•े เคคुเคฎ เค…เคชเคจे เคชिเคคा, เคฎेเคฐा เคคเคฅा เค…เคชเคจे เคถुเคญเคšिंเคคเค•ों เค•ा เคธเคฎ्เคฎाเคจ เค•เคฐोเค—े। เคœो เคชुเคฐुเคท เค…เคชเคจी เค‡ंเคฆ्เคฐिเคฏों เคชเคฐ เคจिเคฏंเคค्เคฐเคฃ เคฐเค–เคคा เคนै, เคตเคน เคชुเคฐुเคท เคนी เคฐाเคœ्เคฏ เค•ी เคฆेเค–เคญाเคฒ เค•เคฐ เคธเค•เคคा เคนै। เคฒाเคฒเคš เค”เคฐ เค•्เคฐोเคง เคเค• เคฌुเคฐी เคฌเคฒा เคนै।” เค•िंเคคु เคฆुเคฐ्เคฏोเคงเคจ เคจे เคฎाँ เค•ी เคธเคฒाเคน เคจเคนीं เคฎाเคจी। เคซเคฒเคคः เค‰เคธเค•ा เค…ंเคค เคฌเคนुเคค เคนी เคฌुเคฐा เคนुเค†।

เคช्เคฐเคถ्เคจ 9.
เค‰เคจ เคธाเค•्เคท्เคฏों เค•ी เคšเคฐ्เคšा เค•ीเคœिเค เคœो เคฏเคน เคฆเคฐ्เคถाเคคे เคนैं เค•ि เคฌंเคงुเคค्เคต เค”เคฐ เคตिเคตाเคน เคธंเคฌंเคงी เคฌ्เคฐाเคน्เคฎเคฃीเคฏ เคจिเคฏเคฎों เค•ा เคธเคฐ्เคตเคค्เคฐ เค…เคจुเคธเคฐเคฃ เคจเคนीं เคนोเคคा เคฅा।
เค‰เคค्เคคเคฐ:
1. เคฌंเคงुเคค्เคต เคธंเคฌंเคงी เคฌ्เคฐाเคน्เคฎเคฃीเคฏ เคจिเคฏเคฎ เค”เคฐ เค‰เคจเค•ा เคธเคฐ्เคตเคค्เคฐ เค…เคจुเคธเคฐเคฃ-
‘เค•ुเคฒ’ เคถเคฌ्เคฆ เคชเคฐिเคตाเคฐ เค•े เคฒिเค เคธंเคธ्เค•ृเคค เค—्เคฐंเคฅों เคฎें เคช्เคฐเคฏोเค— เค•िเคฏा เค—เคฏा เคนै เค”เคฐ ‘เคœाเคคि’ เคถเคฌ्เคฆ เค•िเคธी เคฌเคก़े เคธเคฎूเคน เค•े เคฒिเค เคช्เคฐเคฏोเค— เค•िเคฏा เค—เคฏा เคนै। เคฌเคนुเคงा เค…เคชเคจे เคชाเคฐिเคตाเคฐिเค• เคœीเคตเคจ เค•ो เคธเคนเคœ เคนी เคธ्เคตीเค•ाเคฐ เค•เคฐ เคฒेเคคे เคนैं, เคชเคฐ เคชเคฐिเคตाเคฐ เคฎें เคเค•-เคฆूเคธเคฐे เค•े เคธाเคฅ เคฐिเคถ्เคคों เค”เคฐ เค•्เคฐिเคฏाเค•เคฒाเคชों เคฎें เคญी เคญिเคจ्เคจเคคा เคนै।
เค•เคˆ เคฌाเคฐ เคเค• เคนी เคชเคฐिเคตाเคฐ เค•े เคฒोเค— เคญोเคœเคจ เค”เคฐ เค…เคจ्เคฏ เคธंเคธाเคงเคจों เค•ा เค†เคชเคธ เคฎें เคฎिเคฒ-เคฌाँเคŸเค•เคฐ เค‡เคธ्เคคेเคฎाเคฒ เค•เคฐเคคे เคนैं। เคเค• เคธाเคฅ เคฐเคนเคคे เค”เคฐ เค•ाเคฎ เค•เคฐเคคे เคนैं। เค…เคจुเคท्เค ाเคจों เค•ो เคธाเคฅ เคนी เคธंเคชाเคฆिเคค เค•เคฐเคคे เคนैं। เคชเคฐिเคตाเคฐ เคเค• เคฌเคก़े เคธเคฎूเคน เค•ा เคนिเคธ्เคธा เคนोเคคे เคนैं เคœिเคจ्เคนें เคนเคฎ เคธंเคฌंเคงी เค•เคนเคคे เคนैं। เคชाเคฐिเคตाเคฐिเค• เคฐिเคถ्เคคे ‘เคจैเคธเคฐ्เค—िเค•’ เค”เคฐ เคฐเค•्เคค เคธंเคฌเคฆ्เคง เคฎाเคจे เคœाเคคे เคนैं। เค‡เคคिเคนाเคธเค•ाเคฐ เคชเคฐिเคตाเคฐ เค”เคฐ เคฌंเคงुเคคा เคธंเคฌंเคงी เคตिเคšाเคฐों เค•ा เคตिเคถ्เคฒेเคทเคฃ เค•เคฐเคคे เคนैं। เค‡เคจเค•ा เค…เคง्เคฏเคฏเคจ เค‡เคธเคฒिเค เคฎเคนเคค्เคค्เคตเคชूเคฐ्เคฃ เคนै, เค•्เคฏोंเค•ि เค‡เคธเคธे เคฒोเค—ों เค•ी เคธोเคš เค•ा เคชเคคा เคšเคฒเคคा เคนै। เคธंเคญเคตเคค: เค‡เคจ เคตिเคšाเคฐों เคจे เคฒोเค—ों เค•े เค•्เคฐिเคฏाเค•เคฒाเคชों เค•ो เคช्เคฐเคญाเคตिเคค เค•िเคฏा เคนोเค—ा।

เค‡เคธी เคคเคฐเคน เคต्เคฏเคตเคนाเคฐ เคธे เคตिเคšाเคฐों เคฎें เคฌเคฆเคฒाเคต เค†เคฏा เคนोเค—ा। เคฎเคนाเคญाเคฐเคค เค•ाเคฒ เคฎें เคฐाเคœ्เคฏ เคชเคฐिเคตाเคฐों เคฎें เคฌंเคงเคค्เคต เคธंเคฌंเคงों เคฎें เคฌเคก़ा เคญाเคฐी เคชเคฐिเคตเคฐ्เคคเคจ เค†เคฏा। เคเค• เคธ्เคคเคฐ เคชเคฐ เคฎเคนाเคญाเคฐเคค เค‡เคธी เค•ी เค•เคนाเคจी เคนै। เคฏเคน เคฌांเคงเคตों เค•े เคฆो เคฆเคฒों, เค•ौเคฐเคตों เค”เคฐ เคชांเคกเคตों เค•े เคฌीเคš เคญूเคฎि เค”เคฐ เคธเคค्เคคा เค•ो เคฒेเค•เคฐ เคนुเค เคธंเค˜เคฐ्เคท เค•ा เคšिเคค्เคฐเคฃ เค•เคฐเคคी เคนै। เคฆोเคจों เคนी เคฆเคฒ เค•ुเคฐु เคตंเคถ เคธे เคธंเคฌंเคงिเคค เคฅे, เคœिเคจเค•ा เคเค• เคœเคจเคชเคฆ เคชเคฐ เคถाเคธเคจ เคฅा। เคฏเคน เคธंเค˜เคฐ्เคท เคเค• เคฏुเคฆ्เคง เคฎें เคชเคฐिเคฃเคค เคนुเค† เคœिเคธเคฎें เคชांเคกเคต เคตिเคœเคฏी เคนुเค। เค‡เคจเค•े เค‰เคชเคฐांเคค เคชिเคคृเคตंเคถिเค• เค‰เคค्เคคเคฐाเคงिเค•ाเคฐ เค•ो เค‰เคฆ्เค˜ोเคทिเคค เค•िเคฏा เค—เคฏा। เคนाเคฒाँเค•ि เคชिเคคृเคตंเคถिเค•เคคा เคฎเคนाเค•ाเคต्เคฏ เค•ी เคฐเคšเคจा เคธे เคชเคนเคฒे เคญी เคฎौเคœूเคฆ เคฅी, เคฎเคนाเคญाเคฐเคค เค•ी เคฎुเค–्เคฏ เค•เคฅाเคตเคธ्เคคु เคจे เค‡เคธ เค†เคฆเคฐ्เคถ เค•ो เค”เคฐ เคธुเคฆृเคข़ เค•िเคฏा। เคชिเคคृเคตंเคถिเค•เคคा เคฎें เคชुเคค्เคฐ เคชिเคคा เค•ी เคฎृเคค्เคฏु เค•े เคฌाเคฆ เค‰เคจเค•े เคธंเคธाเคงเคจों เคชเคฐ (เคฐाเคœाเค“ं เค•े เคธंเคฆเคฐ्เคญ เคฎें เคธिंเคนाเคธเคจ เคชเคฐ เคญी) เค…เคงिเค•ाเคฐ เคœเคฎा เคธเค•เคคे เคฅे। เค•เคญी เคชुเคค्เคฐ เค•े เคจ เคนोเคจे เคชเคฐ เคเค• เคญाเคˆ เคฆूเคธเคฐे เคชเคฐ เค‰เคค्เคคเคฐाเคงिเค•ाเคฐी เคนो เคœाเคคा เคฅा เคคो เค•เคญी เคฌंเคงु-เคฌांเคงเคต เคธिंเคนाเคธเคจ เคชเคฐ เค…เคชเคจा เค…เคงिเค•ाเคฐ เคœเคฎाเคคे เคฅे।

2. เคตिเคตाเคน เคธंเคฌंเคงी เคฌ्เคฐाเคน्เคฎเคฃीเคฏ เคจिเคฏเคฎ เค”เคฐ เค‰เคธเค•ा เคธเคฐ्เคตเคค्เคฐ เค…เคจुเคธเคฐเคฃ-
เคœเคนाँ เคชिเคคृเคตंเคถ เค•ो เค†เค—े เคฌเคข़ाเคจे เค•े เคฒिเค เคชुเคค्เคฐ เคฎเคนเคค्เคค्เคตเคชूเคฐ्เคฃ เคฅे, เคตเคนाँ เค‡เคธ เคต्เคฏเคตเคธ्เคฅा เคฎें เคชुเคค्เคฐिเคฏों เค•ो เค…เคฒเค— เคคเคฐเคน เคธे เคฆेเค–ा เคœाเคคा เคฅा। เคชैเคคृเค• เคธंเคธाเคงเคจों เคชเคฐ เค‰เคจเค•ा เค•ोเคˆ เค…เคงिเค•ाเคฐ เคจเคนीं เคฅा। เค…เคชเคจे เค—ोเคค्เคฐ เคธे เคฌाเคนเคฐ เค‰เคจเค•ा เคตिเคตाเคน เค•เคฐ เคฆेเคจा เคนी เคตांเค›िเคค เคฅा। เค‡เคธ เคช्เคฐเคฅा เค•ो เคฌเคนिเคฐ्เคตिเคตाเคน เคชเคฆ्เคงเคคि เค•เคนเคคे เคนैं เค”เคฐ เค‡เคธเค•ा เคคाเคค्เคชเคฐ्เคฏ เคฏเคน เคฅा เค•ि เคŠँเคšी เคช्เคฐเคคिเคท्เค ा เคตाเคฒे เคชเคฐिเคตाเคฐों เค•ी เค•เคฎ เค‰เคฎ्เคฐ เค•ी เค•เคจ्เคฏाเค“ं เค”เคฐ เคธ्เคค्เคฐिเคฏों เค•ा เคœीเคตเคจ เคฌเคนुเคค เคธाเคตเคงाเคจी เคธे เคจिเคฏเคฎिเคค เค•िเคฏा เคœाเคคा เคฅा เคœिเคธเคธे เค‰เคšिเคค เคธเคฎเคฏ เค”เคฐ ‘เค‰เคšिเคค’ เคต्เคฏเค•्เคคि เคธे เค‰เคจเค•ा เคตिเคตाเคน เค•िเคฏा เคœा เคธเค•े। เค‡เคธเค•ा เคช्เคฐเคญाเคต เคฏเคน เคนुเค† เค•ि เค•เคจ्เคฏाเคฆाเคจ เค…เคฐ्เคฅाเคค् เคตिเคตाเคน เคฎें เค•เคจ्เคฏा เค•ी เคญेंเคŸ เค•ो เคชिเคคा เค•ा เคฎเคนเคค्เคค्เคตเคชूเคฐ्เคฃ เคงाเคฐ्เคฎिเค• เค•เคฐ्เคคเคต्เคฏ เคฎाเคจा เค—เคฏा। เคจเคฏे เคจเค—เคฐों เค•े เค‰เคฆ्เคญเคต เคฎें เคธाเคฎाเคœिเค• เคœीเคตเคจ เค…เคงिเค• เคœเคŸिเคฒ เคนुเค†।

เคฏเคนाँ เคชเคฐ เคจिเค•เคŸ เค”เคฐ เคฆूเคฐ เคธे เค†เค•เคฐ เคฒोเค— เคฎिเคฒเคคे เคฅे เค”เคฐ เคตเคธ्เคคुเค“ं เค•ी เค–เคฐीเคฆ-เคซเคฐोเค–्เคค เค•े เคธाเคฅ เคนी เค‡เคธ เคจเค—เคฐीเคฏ เคชเคฐिเคตेเคถ เคฎें เคตिเคšाเคฐों เค•ा เคญी เค†เคฆाเคจ-เคช्เคฐเคฆाเคจ เคนोเคคा เคฅा। เคธंเคญเคตเคคः เค‡เคธ เคตเคœเคน เคธे เค†เคฐंเคญिเค• เคต्เคฏเคตเคนाเคฐों เคชเคฐ เคช्เคฐเคถ्เคจเคšिเคน्เคจ เคฒเค—ाเค เค—เค। เค‡เคธ เคšुเคจौเคคी เค•े เคœเคตाเคฌ เคฎें เคฌ्เคฐाเคน्เคฎเคฃों เคจे เคธเคฎाเคœ เค•े เคฒिเค เคตिเคธ्เคคृเคค เค†เคšाเคฐ-เคธंเคนिเคคाเคँ เคคैเคฏाเคฐ เค•ी। เคฌ्เคฐाเคน्เคฎเคฃों เค•ो เค‡เคธ เค†เคšाเคฐ-เคธंเคนिเคคाเค“ं เค•ा เคตिเคถेเคท เคฐूเคช เคธे เคชाเคฒเคจ เค•เคฐเคจा เคนोเคคा เคฅा, เค•िंเคคु เคฌाเค•ी เคธเคฎाเคœ เค•ो เคญी เค‡เคธเค•ा เค…เคจुเคธเคฐเคฃ เค•เคฐเคจा เคชเคก़เคคा เคฅा। เคฒเค—เคญเค— 500 เคˆเฅฆเคชूเฅฆ เคธे เค‡เคจ เคฎाเคจเคฆंเคกों เค•ा เคธंเค•เคฒเคจ เคงเคฐ्เคฎเคธूเคค्เคฐ เคต เคงเคฐ्เคฎเคถाเคธ्เคค्เคฐ เคจाเคฎเค• เคธंเคธ्เค•ृเคค เค—्เคฐंเคฅों เคฎें เค•िเคฏा เค—เคฏा। เค‡เคธเคฎें เคธเคฌเคธे เคฎเคนเคค्เคค्เคตเคชूเคฐ्เคฃ เคฎเคจुเคธ्เคฎृเคคि เคฅी เคœिเคธเค•ा เคธंเค•เคฒเคจ เคฒเค—เคญเค— 200 เคˆเฅฆเคชूเฅฆ เคธे 200 เคˆเคธ्เคตी เค•े เคฌीเคš เคนुเค†। เคนाเคฒाँเค•ि เค‡เคจ เค—्เคฐंเคฅों เค•े เคฌ्เคฐाเคน्เคฎเคฃ เคฒेเค–เค•ों เค•ो เคฏเคน เคฎाเคจเคจा เคฅा เค•ि เค‰เคจเค•ा เคฆृเคท्เคŸिเค•ोเคฃ เคธाเคฐ्เคตเคญौเคฎिเค• เคนै เค”เคฐ เค‰เคจเค•े เคฌเคจाเค เคจिเคฏเคฎों เค•ा เคธเคฌเค•े เคฆ्เคตाเคฐा เคชाเคฒเคจ เคนोเคจा เคšाเคนिเค, เค•िเคจ्เคคु เคตाเคธ्เคคเคตिเค• เคธाเคฎाเคœिเค• เคธंเคฌंเคง เค•เคนीं เค…เคงिเค• เคœเคŸिเคฒ เคฅे। เค‡เคธ เคฌाเคค เค•ो เคญी เคง्เคฏाเคจ เคฎें เคฐเค–เคจा เคœเคฐूเคฐी เคนै เค•ि เค‰เคชเคฎเคนाเคฆ्เคตीเคช เคฎें เคซैเคฒी เค•्เคทेเคค्เคฐीเคฏ เคตिเคญिเคจ्เคจเคคा เค”เคฐ เคธंเคšाเคฐ เค•ी เคฌाเคงाเค“ं เค•ी เคตเคœเคน เคธे เคญी เคฌ्เคฐाเคน्เคฎเคฃों เค•ा เคช्เคฐเคญाเคต เคธाเคฐ्เคตเคญौเคฎिเค• เค•เคฆाเคชि เคจเคนीं เคฅा।

0 comments: