NCERT Solutions for Class 12 Geography India: People and Economy Chapter 6 Water Resources (Hindi Medium)

 


NCERT Solutions for Class 12 Geography India: People and Economy Chapter 6 Water Resources (Hindi Medium)

เค…เคญ्เคฏाเคธ เคช्เคฐเคถ्เคจ (เคชाเค ्เคฏเคชुเคธ्เคคเค• เคธे)

เคช्เคฐเฅฆ 1. เคจीเคšे เคฆिเค เค—เค เคšाเคฐ เคตिเค•เคฒ्เคชों เคฎें เคธे เคธเคนी เค‰เคค्เคคเคฐ เค•ो เคšुเคจिเค।
(i) เคจिเคฎ्เคจเคฒिเค–िเคค เคฎें เคธे เคœเคฒ เค•िเคธ เคช्เคฐเค•ाเคฐ เค•ा เคธंเคธाเคงเคจ เคนै?
(เค•) เค…เคœैเคต เคธंเคธाเคงเคจ
(เค–) เค…เคจเคตीเค•เคฐเคฃीเคฏ เคธंเคธाเคงเคจ
(เค—) เคœैเคต เคธंเคธाเคงเคจ
(เค˜) เคšเค•्เคฐीเคฏ เคธंเคธाเคงเคจ
(ii) เคจिเคฎ्เคจเคฒिเค–िเคค เคจเคฆिเคฏों เคฎें เคธे, เคฆेเคถ เคฎें เค•िเคธ เคจเคฆी เคฎें เคธเคฌเคธे เคœ्เคฏाเคฆा เคชुเคจः เคชूเคฐ्เคคिเคฏोเค—्เคฏ เคญौเคฎเคœเคฒ เคธंเคธाเคงเคจ เคนैं?
(เค•) เคธिंเคงु
(เค–) เคฌ्เคฐเคน्เคฎเคชुเคค्เคฐ
(เค—) เค—ंเค—ा
(เค˜) เค—ोเคฆाเคตเคฐी
(iii) เค˜เคจ เค•िเฅฆเคฎीเฅฆ เคฎें เคฆी เค—เคˆ เคจिเคฎ्เคจเคฒिเค–िเคค เคธंเค–्เคฏाเค“ं เคฎें เคธे เค•ौเคจ-เคธी เคธंเค–्เคฏा เคญाเคฐเคค เคฎें เค•ुเคฒ เคตाเคฐ्เคทिเค• เคตเคฐ्เคทा เคฆเคฐ्เคถाเคคी เคนै?
(เค•) 2,000
(เค–) 3,000
(เค—) 4,000
(เค˜) 5,000
(iv) เคจिเคฎ्เคจเคฒिเค–िเคค เคฆเค•्เคทिเคฃ เคญाเคฐเคคीเคฏ เคฐाเคœ्เคฏों เคฎें เคธे เค•िเคธ เคฐाเคœ्เคฏ เคฎें เคญौเคฎเคœเคฒ เค‰เคชเคฏोเค— (% เคฎें) เค‡เคธเค•े เค•ुเคฒ เคญौเคฎเคœเคฒ เคธंเคญाเคต्เคฏ เคธे เคœ्เคฏाเคฆा เคนै?
(เค•) เคคเคฎिเคฒเคจाเคกु
(เค–) เค•เคฐ्เคจाเคŸเค•
(เค—) เค†ंเคง्เคฐ เคช्เคฐเคฆेเคถ
(เค˜) เค•ेเคฐเคฒ
(v) เคฆेเคถ เคฎें เคช्เคฐเคฏुเค•्เคค เค•ुเคฒ เคœเคฒ เค•ा เคธเคฌเคธे เค…เคงिเค• เคธเคฎाเคจुเคชाเคค เคจिเคฎ्เคจเคฒिเค–िเคค เคธेเค•्เคŸเคฐों เคฎें เคธे เค•िเคธ เคธेเค•्เคŸเคฐ เคฎें เคนै?
(เค•) เคธिंเคšाเคˆ
(เค–) เค‰เคฆ्เคฏोเค—
(เค—) เค˜เคฐेเคฒू เค‰เคชเคฏोเค—
(เค˜) เค‡เคจเคฎें เคธे เค•ोเคˆ เคจเคนीं।

เค‰เคค्เคคเคฐ:
(i) (เค˜) เคšเค•्เคฐीเคฏ เคธंเคธाเคงเคจ
(ii) (เค—) เค—ंเค—ा
(iii) (เค—) 4,000
(iv) (เค•) เคคเคฎिเคฒเคจाเคกु
(v) (เค•) เคธिंเคšाเคˆ

เคช्เคฐเฅฆ 2. เคจिเคฎ्เคจเคฒिเค–िเคค เคช्เคฐเคถ्เคจों เค•ा เค‰เคค्เคคเคฐ เคฒเค—เคญเค— 30 เคถเคฌ्เคฆों เคฎें เคฆें।
(i) เคฏเคน เค•เคนा เคœाเคคा เคนै เค•ि เคญाเคฐเคค เคฎें เคœเคฒ-เคธंเคธाเคงเคจों เคฎें เคคेเคœी เคธे เค•เคฎी เค† เคฐเคนी เคนै। เคœเคฒ เคธंเคธाเคงเคจों เค•ी เค•เคฎी เค•े เคฒिเค เค‰เคค्เคคเคฐเคฆाเคฏी เค•ाเคฐเค•ों เค•ी เคตिเคตेเคšเคจा เค•ीเคœिเค।
เค‰เคค्เคคเคฐ: เคญाเคฐเคค เคฎें เคคेเคœी เคธे เคฌเคข़เคคी เคœเคจเคธंเค–्เคฏा เค•े เค•ाเคฐเคฃ เคœเคฒ เค•ी เคช्เคฐเคคिเคต्เคฏเค•्เคคि เค‰เคชเคฒเคฌ्เคงเคคा เคฆिเคจ-เคช्เคฐเคคिเคฆिเคจ เค•เคฎ เคนोเคคी เคœा เคฐเคนी เคนै। เคธाเคฅ เคนी เค‰เคชเคฒเคฌ्เคง เคœเคฒ เคธंเคธाเคงเคจ เค”เคฆ्เคฏोเค—िเค•, เค•ृเคทि เค”เคฐ เค˜เคฐेเคฒू เคช्เคฐเคฆूเคทเค•ों เคธे เคช्เคฐเคฆूเคทिเคค เคนोเคคा เคœा เคฐเคนा เคนै। เค‡เคธ เค•ाเคฐเคฃ เค‰เคชเคฏोเค—ी เคœเคฒ เคธंเคธाเคงเคจों เค•ी เค‰เคชเคฒเคฌ्เคงเคคा เค•เคฎ เคนोเคคी เคœा เคฐเคนी เคนै।
(ii) เคชंเคœाเคฌ, เคนเคฐिเคฏाเคฃा เค”เคฐ เคคเคฎिเคฒเคจाเคกु เคฐाเคœ्เคฏों เคฎें เคธเคฌเคธे เค…เคงिเค• เคญौเคฎเคœเคฒ เคตिเค•ाเคธ เค•े เคฒिเค เค•ौเคจ-เคธे เค•ाเคฐเค• เค‰เคค्เคคเคฐเคฆाเคฏी เคนैं?
เค‰เคค्เคคเคฐ: เคชंเคœाเคฌ, เคนเคฐिเคฏाเคฃा เคคเคฅा เคคเคฎिเคฒเคจाเคกु เคฐाเคœ्เคฏों เคฎें เคญौเคฎเคœเคฒ เคตिเค•ाเคธ เคธเคฌเคธे เค…เคงिเค• เค‡เคธเคฒिเค เคธंเคญเคต เคนुเค† เคนै เค•्เคฏोंเค•ि เค‡เคจ เคช्เคฐเคฆेเคถों เคฎें เค•ृเคทि เค•े เค…ंเคคเคฐ्เค—เคค เค‰เค—ाเคˆ เคœाเคจे เคตाเคฒी เคซเคธเคฒों เค•ो เคธिंเคšाเคˆ เค•ी เค†เคตเคถ्เคฏเค•เคคा เคนोเคคी เคนै। เคนเคฐिเคค เค•्เคฐांเคคि เค•ा เคถुเคญाเคฐंเคญ เคญी เค‡เคจ्เคนीं เคฐाเคœ्เคฏों เคธे เคนुเค† เคฅा เคธाเคฅ เคนी เคญौเคฎเคœเคฒ เค•ी เคฎाเคค्เคฐा เคญी เค‡เคจ เคฐाเคœ्เคฏों เคฎें เคธเคฐ्เคตाเคงिเค• เคนै।
(iii) เคฆेเคถ เคฎें เค•ुเคฒ เค‰เคชเคฏोเค— เค•िเค เค—เค เคœเคฒ เคฎें เค•ृเคทि เค•ा เคนिเคธ्เคธा เค•เคฎ เคนोเคจे เค•ी เคธंเคญाเคตเคจा เค•्เคฏों เคนै?
เค‰เคค्เคคเคฐ: เคงीเคฐे-เคงीเคฐे เคนी เคธเคนी เคญाเคฐเคค เคฎें เค”เคฆ्เคฏोเค—िเค•ीเค•เคฐเคฃ เค•ा เคธ्เคคเคฐ เคฌเคข़ เคฐเคนा เคนै เคคเคฅा เค•ृเคทिเค•्เคทेเคค्เคฐ เค•เคฎ เคนो เคฐเคนा เคนै। เคจเค—เคฐों เค•े เคธเคฎीเคช เค•ी เคญूเคฎि เคชเคฐ เค•ृเคทि เค•े เค…เคฒाเคตा เค…เคจेเค• เค†เคฐ्เคฅिเค• เค—เคคिเคตिเคงिเคฏों เคฎें เคญूเคฎि เค‰เคชเคฏोเค— เคฌเคข़เคจे เคธे เค•ृเคทि เคญूเคฎि เคธिเค•ुเคก़เคคी เคœा เคฐเคนी เคนै। เค…เคคः เคญเคตिเคท्เคฏ เคฎें เคœเคฒ เค•ा เค‰เคชเคฏोเค— เคญी เค•ृเคทि เค•ी เค…เคชेเค•्เคทा เค…เคจ्เคฏ เค†เคฐ्เคฅिเค• เค—เคคिเคตिเคงिเคฏों เคฎें เคฌเคข़เคจे เค•ी เคธंเคญाเคตเคจा เคนै।
(iv) เคฒोเค—ों เคชเคฐ เคธंเคฆूเคทिเคค เคœเคฒ/เค—ंเคฆे เคชाเคจी เค•े เค‰เคชเคฏोเค— เค•े เค•्เคฏा เคธंเคญเคต เคช्เคฐเคญाเคต เคนो เคธเค•เคคे เคนैं?
เค‰เคค्เคคเคฐ: เคตिเคถ्เคต เคฌैंเค• เค”เคฐ เคตिเคถ्เคต เคธ्เคตाเคธ्เคฅ्เคฏ เคธंเค—เค เคจ เค•े เค†ंเค•เคก़ों เคธे เคธ्เคชเคท्เคŸ เคนोเคคा เคนै เค•ि เคญाเคฐเคค เคฎें เคเค•-เคšौเคฅाเคˆ เคธंเค•्เคฐाเคฎเค• เคฐोเค— เคœเคฒ เคœเคจिเคค เคนैं। เคธंเคฆूเคทिเคค เคœเคฒ เคธे เค‰เคค्เคชเคจ्เคจ เคนोเคจे เคตाเคฒी เคฌीเคฎाเคฐिเคฏाँ เคนैं เค…เคคिเคธाเคฐ, เคชीเคฒिเคฏा, เคนैเคœा, เคฐोเคนा, เค†ंเคคों เค•े เค•ृเคฎि เค†เคฆि।

เคช्เคฐเฅฆ 3. เคจिเคฎ्เคจเคฒिเค–िเคค เคช्เคฐเคถ्เคจों เค•े เค‰เคค्เคคเคฐ เคฒเค—เคญเค— 150 เคถเคฌ्เคฆों เคฎें เคฆें।
(i) เคฆेเคถ เคฎें เคœเคฒ เคธंเคธाเคงเคจों เค•ी เค‰เคชเคฒเคฌ्เคงเคคा เค•ी เคตिเคตेเคšเคจा เค•ीเคœिเค เค”เคฐ เค‡เคธเค•े เคธ्เคฅाเคจिเค• เคตिเคคเคฐเคฃ เค•े เคฒिเค เค‰เคค्เคคเคฐเคฆाเคฏी เคจिเคฐ्เคงाเคฐिเคค เค•เคฐเคจे เคตाเคฒे เค•ाเคฐเค• เคฌเคคाเค‡เค।
เค‰เคค्เคคเคฐ: เคญाเคฐเคค เคฎें เคœเคฒ เคธंเคธाเคงเคจों เค•ी เค‰เคชเคฒเคฌ्เคงเคคा เค•े เคšाเคฐ เคฎुเค–्เคฏ เคธ्เคฐोเคค เคนैं – (i) เคจเคฆिเคฏाँ (ii) เคीเคฒें (iii) เคคเคฒैเคฏा (iv) เคคाเคฒाเคฌ। เคฏเคน เคœเคฒ เคตเคฐ्เคทเคฃ เค•े เคตिเคตिเคง เคฐूเคชों เคธे เคช्เคฐाเคช्เคค เคนोเคคा เคนै।
เคฆेเคถ เคฎें เคเค• เคตเคฐ्เคท เคฎें เคตเคฐ्เคทเคฃ เคธे เคช्เคฐाเคช्เคค เค•ुเคฒ เคœเคฒเคฐाเคถि เค•ी เคฎाเคค्เคฐा เคฒเค—เคญเค— 4,000 เค˜เคจ เค•िเฅฆเคฎीเฅฆ เคนै। เคงเคฐाเคคเคฒीเคฏ เคœเคฒ เค”เคฐ เคชुเคจः เคชूเคฐ्เคคिเคฏोเค—्เคฏ เคญौเคฎเคœเคฒ เคธे 1,869 เค˜เคจ เค•िเฅฆเคฎीเฅฆ เคœเคฒ เค•ी เค‰เคชเคฒเคฌ्เคงเคคा เคนै। เคœिเคธเค•ा เค•ेเคตเคฒ 60% เค…เคฐ्เคฅाเคค् 1,122 เค˜เคจ เค•िเฅฆเคฎीเฅฆ เค•ा เคนी เคฒाเคญเคฆाเคฏเค• เค‰เคชเคฏोเค— เค•िเคฏा เคœा เคธเค•เคคा เคนै। เคญाเคฐเคค เคฎें เคนोเคจे เคตाเคฒी เคตเคฐ्เคทा เคฎें เค…เคค्เคฏเคงिเค• เคธाเคฎเคฏिเค• เคต เคธ्เคฅाเคจिเค• เคตिเคญिเคจ्เคจเคคा เคชाเคฏी เคœाเคคी เคนै। เค•ुเคฒ เคตเคฐ्เคทा เค•ा เค…เคงिเค•ांเคถ เคญाเค— เคฎाเคจเคธूเคจी เคฎौเคธเคฎ เคคเค• เคธंเค•ेเคฆ्เคฐिเคค เคนै। เค—ंเค—ा, เคฌ्เคฐเคน्เคฎเคชुเคค्เคฐ เคต เคฌเคฐाเค• เคจเคฆिเคฏों เค•े เคœเคฒ เค—्เคฐเคนเคฃ เค•्เคทेเคค्เคฐों เคฎें เค…เคชेเค•्เคทाเค•ृเคค เค…เคงिเค• เคตเคฐ्เคทा เคนोเคคी เคนै เคœोเค•ि เคญाเคฐเคค เค•ा เคเค•-เคคिเคนाเคˆ เค•्เคทेเคค्เคฐเคซเคฒ เคนै। เค•िंเคคु เคฏเคนाँ । เค•ुเคฒ เคงเคฐाเคคเคฒीเคฏ เคœเคฒ-เคธंเคธाเคงเคจों เค•ा 60% เคœเคฒ เคชाเคฏा เคœाเคคा เคนै। เคฆเค•्เคทिเคฃ เคญाเคฐเคคीเคฏ เคจเคฆिเคฏाँ เคœैเคธे-เค—ोเคฆाเคตเคฐी, เค•ृเคท्เคฃा เคต เค•ाเคตेเคฐी เคฎें เคœเคฒ เคช्เคฐเคตाเคน เค•ा เค…เคงिเค•เคคเคฐ เคญाเค— เค‰เคชเคฏोเค— เคฎें เคฒाเคฏा เคœा เคฐเคนा เคนै เคœเคฌเค•ि เค—ंเค—ा เคต เคฌ्เคฐเคน्เคฎเคชुเคค्เคฐ เคจเคฆी เค˜ाเคŸिเคฏों เคฎें เคฏเคน เค…เคญी เคคเค• เคธंเคญเคต เคจเคนीं เคนो เคชाเคฏा เคนै। เคจเคฆिเคฏों เคฎें เคœเคฒ เคช्เคฐเคตाเคน เค‰เคจเค•े เคœเคฒ เค—्เคฐเคนเคฃ เค•्เคทेเคค्เคฐ เค•े เค†เค•ाเคฐ เคคเคฅा เค‰เคจเค•े เคœเคฒ เค—्เคฐเคนเคฃ เค•्เคทेเคค्เคฐ เคฎें เคนुเคˆ เคตเคฐ्เคทा เคชเคฐ เคจिเคฐ्เคญเคฐ เค•เคฐเคคा เคนै। เคญाเคฐเคค เคฎें เคจเคฆिเคฏों เคต เค‰เคจเค•ी เคธเคนाเคฏเค• เคจเคฆिเคฏों เค•ी เค•ुเคฒ เคธंเค–्เคฏा 10,360 เคนै। เค‡เคจเคฎें 1,869 เค˜เคจ เค•िเฅฆเคฎीเฅฆ เคตाเคฐ्เคทिเค• เคœเคฒ
เคช्เคฐเคตाเคน เคนोเคจे เค•ा เค…เคจुเคฎाเคจ เคนै เคœिเคธเค•ा เค•ेเคตเคฒ 32% เค…เคฐ्เคฅाเคค् 690 เค˜เคจ เค•िเฅฆเคฎीเฅฆ เคœเคฒ เค•ा เค‰เคชเคฏोเค— เค•िเคฏा เคœा เคธเค•เคคा เคนै।
(ii) เคœเคฒ เคธंเคธाเคงเคจों เค•ा เคน्เคฐाเคธ เคธाเคฎाเคœिเค• เคฆ्เคตंเคฆ्เคตों เค”เคฐ เคตिเคตाเคฆों เค•ो เคœเคจ्เคฎ เคฆेเคคे เคนैं। เค‡เคธे เค‰เคชเคฏुเค•्เคค เค‰เคฆाเคนเคฐเคฃों เคธเคนिเคค เคธเคฎเคाเค‡เค।
เค‰เคค्เคคเคฐ: เคœเคฒ เคเค• เคจเคตीเค•เคฐเคฃीเคฏ เคšเค•्เคฐीเคฏ เคช्เคฐाเค•ृเคคिเค• เคธंเคธाเคงเคจ เคนै เคœोเค•ि เคชृเคฅ्เคตी เคชเคฐ เคช्เคฐเคšुเคฐ เคฎाเคค्เคฐा เคฎें เค‰เคชเคฒเคฌ्เคง เคนै เค•िंเคคु เคชृเคฅ्เคตी เคชเคฐ เค‰เคชเคฒเคฌ्เคง เค•ुเคฒ เคœเคฒ เค•ा เค•ेเคตเคฒ 3% เคนी เค…เคฒเคตเคฃीเคฏ เค…เคฐ्เคฅाเคค् เคฎाเคจเคต เค•े เคฒिเค เค‰เคชเคฏोเค—ी เคนै, เคถेเคท 97% เคœเคฒ เคฒเคตเคฃเคฏुเค•्เคค เค…เคฅเคตा เค–ाเคฐा เคนै เคœो เค•ेเคตเคฒ เคจौ เคธंเคšाเคฒเคจ เคต เคฎเค›เคฒी เคชเค•เคก़เคจे เค•े เค…เคฒाเคตा เคฎाเคจเคต เค•े เคฒिเค เคช्เคฐเคค्เคฏเค•्เคท เค‰เคชเคฏोเค— เคฎें เคจเคนीं เค†เคคा। เค…เคฒเคตเคฃीเคฏ เคœเคฒ เค•ी เค‰เคชเคฒเคฌ्เคงเคคा เคญी เคธ्เคฅाเคจ เค”เคฐ เคธเคฎเคฏ เค•े เค…เคจुเคธाเคฐ เคญिเคจ्เคจ-เคญिเคจ्เคจ เคนै। เค‡เคธเคฒिเค เค‡เคธ เคฆुเคฐ्เคฒเคญ เคธंเคธाเคงเคจ เค•े เค†เคตंเคŸเคจ เค”เคฐ เคจिเคฏंเคค्เคฐเคฃ เค•ो เคฒेเค•เคฐ เคธเคฎुเคฆाเคฏों, เคฐाเคœ्เคฏों เคคเคฅा เคฆेเคถों เค•े เคฌीเคš เคฆ्เคตंเคฆ्เคต, เคคเคจाเคต เคต เคฒเคก़ाเคˆ-เคเค—เคก़े เคคเคฅा เคตिเคตाเคฆ เคนोเคคे เคฐเคนे เคนैं। เคœैเคธे|
(i) เคชंเคœाเคฌ, เคนเคฐिเคฏाเคฃ เคต เคนिเคฎाเคšเคฒ เคช्เคฐเคฆेเคถ เคฎें เคฌเคนเคจे เคตाเคฒी เคจเคฆिเคฏों เค•े เคœเคฒ เคฌँเคŸเคตाเคฐे เค•ो เคฒेเค•เคฐ เคตिเคตाเคฆ।
(ii) เคจเคฐ्เคฎเคฆा เคจเคฆी เค•े เคœเคฒ เค•ो เคฒेเค•เคฐ เคฎเคนाเคฐाเคท्เคŸ्เคฐ, เคฎเคง्เคฏเคช्เคฐเคฆेเคถ เคต เค—ुเคœเคฐाเคค เคฐाเคœ्เคฏों เคฎें เคตिเคตाเคฆ।
(iii) เค•ाเคตेเคฐी เคจเคฆी เค•े เคœเคฒ เคฌँเคŸเคตाเคฐे เค•ो เคฒेเค•เคฐ เค•ेเคฐเคฒ, เคคเคฎिเคฒเคจाเคกु เคต เค•เคฐ्เคจाเคŸเค• เคฐाเคœ्เคฏों เคฎें เคตिเคตाเคฆ।
เคœเคจเคธंเค–्เคฏा เค•े เคฌเคข़เคจे เค•े เคธाเคฅ-เคธाเคฅ เคœเคฒ เค•ी เคช्เคฐเคคिเคต्เคฏเค•्เคคि เค‰เคชเคฒเคฌ्เคงเคคा เคฆिเคจ-เคช्เคฐเคคिเคฆिเคจ เค•เคฎ เคนोเคคी เคœा เคฐเคนी เคนै। เค‰เคชเคฒเคฌ्เคง เคœเคฒ เค”เคฆ्เคฏोเค—िเค•, เค•ृเคทि เคต เค˜เคฐेเคฒू เคจिเคธ्เคธเคฐเคฃों เคธे เคช्เคฐเคฆूเคทिเคค เคนोเคคा เคœा เคฐเคนा เคนै เค…เคคः เค‰เคชเคฏोเค—ी, เคถुเคฆ्เคง เคœเคฒ เคธंเคธाเคงเคจों เค•ी เค‰เคชเคฒเคฌ्เคงเคคा เค”เคฐ เคธीเคฎिเคค เคนोเคคी เคœा เคฐเคนी เคนै।
(iii) เคœเคฒ-เคธंเคญเคฐ เคช्เคฐเคฌंเคงเคจ เค•्เคฏा เคนै? เค•्เคฏा เค†เคช เคธोเคšเคคे เคนैं เค•ि เคฏเคน เคธเคคเคค เคชोเคทเคฃीเคฏ เคตिเค•ाเคธ เคฎें เคเค• เคฎเคนเคค्เคค्เคตเคชूเคฐ्เคฃ เคญूเคฎिเค•ा เค…เคฆा เค•เคฐ เคธเค•เคคा เคนै?
เค‰เคค्เคคเคฐ: เคœเคฒ-เคธंเคญเคฐ เคช्เคฐเคฌंเคงเคจ เค•ा เคธंเคฌंเคง, เคฎुเค–्เคฏ เคฐूเคช เคธे เคงเคฐाเคคเคฒीเคฏ เคคเคฅा เคญौเคฎเคœเคฒ เคธंเคธाเคงเคจों เค•े เค•ुเคถเคฒ เคต เคฆเค•्เคท เคช्เคฐเคฌंเคงเคจ เคธे เคนै। เค‡เคธเค•े เค…ंเคคเคฐ्เค—เคค เคฌเคนเคคे เคตเคฐ्เคทा เคœเคฒ เค•ो เคตिเคญिเคจ्เคจ เคตिเคงिเคฏों เคฆ्เคตाเคฐा เคฐोเค•เค•เคฐ เค…ंเคค:เคธ्เคฐเคตเคฃ, เคคाเคฒाเคฌ, เคชुเคจเคฐ्เคญเคฐเคฃ เคคเคฅा เค•ुเค“ं เค†เคฆि เค•े เคฆ्เคตाเคฐा เคญौเคฎเคœเคฒ เค•ा เคธंเคšเคฏเคจ เค”เคฐ เคชुเคจเคฐ्เคญเคฐเคฃ เค•เคฐเคจा เคถाเคฎिเคฒ เคนै। เคœเคฒ เคธंเคญเคฐ เคช्เคฐเคฌंเคงเคจ เค•ा เค‰เคฆ्เคฆेเคถ्เคฏ เคช्เคฐाเค•ृเคคिเค• เคœเคฒ เคธंเคธाเคงเคจों เค”เคฐ เคธเคฎाเคœ เค•ी เค†เคตเคถ्เคฏเค•เคคाเค“ं เค•े เคฌीเคš เคธंเคคुเคฒเคจ เคธ्เคฅाเคชिเคค เค•เคฐเคจा เคนै। เค•ुเค› เค•्เคทेเคค्เคฐों เคฎें เคœเคฒ-เคธंเคญเคฐ เคตिเค•ाเคธ เคชเคฐिเคฏोเคœเคจाเคँ เคชเคฐ्เคฏाเคตเคฐเคฃ เค”เคฐ เค…เคฐ्เคฅเคต्เคฏเคตเคธ्เคฅा เค•ा เค•ाเคฏाเค•เคฒ्เคช เค•เคฐเคจे เคฎें เคธเคซเคฒ เคนुเคˆ เคนैं। เคœैเคธे
1. เคนเคฐिเคฏाเคฒी-เค•ेंเคฆ्เคฐ เคธเคฐเค•ाเคฐ เคฆ्เคตाเคฐा เคช्เคฐเคตเคฐ्เคคिเคค เคœเคฒ-เคธंเคญเคฐ เคตिเค•ाเคธ เคชเคฐिเคฏोเคœเคจा เคนै เคœिเคธเค•ा เค‰เคฆ्เคฆेเคถ्เคฏ เค—्เคฐाเคฎीเคฃ เคœเคจเคธंเค–्เคฏा เค•ो เคชीเคจे, เคธिंเคšाเคˆ, เคฎเคค्เคธ्เคฏเคชाเคฒเคจ เค”เคฐ เคตเคจ เคฐोเคชเคฃ เค•े เคฒिเค เคœเคฒ-เคธंเคญเคฐ เคตिเคงि เคธे เคœเคฒ เค•ा เคธंเคฐเค•्เคทเคฃ เค•เคฐเคจा เคนै। เคฏเคน เคชเคฐिเคฏोเคœเคจा เคฒोเค—ों เค•े เคธเคนเคฏोเค— เคธे เค—्เคฐाเคฎ เคชंเคšाเคฏเคคों เคฆ्เคตाเคฐा เคจिเคท्เคชाเคฆिเคค เค•ी เคœा เคฐเคนी เคนै।
2. เคจीเคฐू-เคฎीเคฐू (เคœเคฒ เค”เคฐ เค†เคช )-เคฏเคน เค•ाเคฐ्เคฏเค•्เคฐเคฎ เค†ंเคง्เคฐเคช्เคฐเคฆेเคถ เคฎें เคคเคฅा เค…เคฐเคตाเคฐी เคชाเคจी เคธंเคธเคฆ (เค…เคฒเคตเคฐ เคฐाเคœเคธ्เคฅाเคจ เคฎें) เคฒोเค—ों เค•े เคธเคนเคฏोเค— เคธे เคšเคฒाเคˆ เคœा เคฐเคนे เคนैं เคœिเคจเคฎें เคœเคฒ เคธंเค—्เคฐเคนเคฃ เค•े เคฒिเค เคธंเคฐเคšเคจाเคँ เคœैเคธे เค…ंเคค:เคธ्เคฐเคตเคฃ, เคคाเคฒाเคฌ, เคคाเคฒ
(เคœोเคนเคก़) เค•ी เค–ुเคฆाเคˆ เค•ी เค—เคˆ เคนैं เคคเคฅा เคฐोเค• เคฌाँเคง เคฌเคจाเค เค—เค เคนैं।
3. เคคเคฎिเคฒเคจाเคกु เคฎें เค˜เคฐों เคฎें เคœเคฒ เคธंเค—्เคฐเคนเคฃ เคธंเคฐเคšเคจा เค•ा เคจिเคฐ्เคฎाเคฃ เค†เคตเคถ्เคฏเค• เคฌเคจा เคฆिเคฏा เค—เคฏा เคนै।
4. เคฎเคนाเคฐाเคท्เคŸ्เคฐ เค•े เค…เคนเคฎเคฆเคจเค—เคฐ เคœिเคฒे เคฎें เคธ्เคฅिเคค เคฐाเคฒेเค—ॅเคจ เคธिเคฆ्เคงि เคเค• เค›ोเคŸा-เคธा เค—ाँเคต เคนै। เคฏเคน เคชूเคฐे เคฆेเคถ เคฎें เคœเคฒ-เคธंเคญเคฐ เคตिเค•ाเคธ เค•ा เคเค• เคœीเคตंเคค เค‰เคฆाเคนเคฐเคฃ เคนै। เคฆेเคถ เคฎें เคฒोเค—ों เค•ो เคœเคฒ-เคธंเคญเคฐ เคตिเค•ाเคธ เคช्เคฐเคฌंเคงเคจ เค•े เคฒाเคญों เค•ो เคฌเคคाเค•เคฐ เค‰เคจเคฎें เคœाเค—เคฐूเค•เคคा เคชैเคฆा เค•เคฐเค•े เคœเคฒ เค•ी เค‰เคชเคฒเคฌ्เคงเคคा เค•ो เคธเคคเคค เคชोเคทเคฃीเคฏ เคตिเค•ाเคธ เคธे เคœोเคก़ा เคœा เคธเค•เคคा เคนै।

0 comments: