NCERT Solutions for Class 12 Geography Practical Work in Geography Chapter 4 Use of Computer In Data Processing and Mapping (Hindi Medium)

 


NCERT Solutions for Class 12 Geography Practical Work in Geography Chapter 4 Use of Computer In Data Processing and Mapping (Hindi Medium)

เค…เคญ्เคฏाเคธ เคช्เคฐเคถ्เคจ (เคชाเค ्เคฏเคชुเคธ्เคคเค• เคธे)

เคช्เคฐเฅฆ 1. เคจीเคšे เคฆिเค เค—เค เคšाเคฐ เคตिเค•เคฒ्เคชों เคฎें เคธे เคธเคนी เค‰เคค्เคคเคฐ เค•ो เคšुเคจिเค;
(i) เคจिเคฎ्เคจเคฒिเค–िเคค เค†ंเค•เคก़ों เค•े เคช्เคฐเคฆเคฐ्เคถเคจ เค•े เคฒिเค เค†เคช เค•िเคธ เคช्เคฐเค•ाเคฐ เค•े เค—्เคฐाเคซ เค•ा เค‰เคชเคฏोเค— เค•เคฐेंเค—े?
(เค•) เคฐेเค–ा
(เค–) เคฌเคนुเคฆंเคก เค†เคฒेเค–
(เค—) เคตृเคค्เคค เค†เคฐेเค–
(เค˜) เค‰เคชเคฐ्เคฏुเค•्เคค เคฎें เคธे เค•ोเคˆ เคจเคนीं
(ii) เคฐाเคœ्เคฏ เค•े เค…ंเคคเคฐ्เค—เคค เคœ़िเคฒों เค•ा เคช्เคฐเคฆเคฐ्เคถเคจ เค•िเคธ เคช्เคฐเค•ाเคฐ เค•े เคธ्เคฅाเคจिเค• เค†ंเค•เคก़ों เคฆ्เคตाเคฐा เคนोเค—ा?
(เค•) เคฌिंเคฆु
(เค–) เคฐेเค–ाเคँ।
(เค—) เคฌเคนुเคญुเคœ
(เค˜) เค‰เคชเคฐ्เคฏुเค•्เคค เคฎें เคธे เค•ोเคˆ เคจเคนीं
(iii) เคเค• เคตเคฐ्เค•เคถीเคŸ เค•े เคธेเคฒ เคฎें เคฆिเค เค—เค เคธूเคค्เคฐ เคฎें เคตเคน เค•ौเคจ-เคธा เคช्เคฐเคšाเคฒเค• เคนै เคœिเคธเค•ा เคชเคนเคฒे เคชเคฐिเค•เคฒเคจ เค•िเคฏा เคœाเคคा เคนै|
(เค•) +
(เค–) –
(เค—) /
(เค˜) x
(iv) เคเค•्เคธेเคฒ เคฎें เคตिเคœाเคฐ्เคก เคซंเค•्เคถเคจ เค†เคชเค•ो เคธเคฎเคฐ्เคฅ เคฌเคจाเคคा เคนै|
(เค•) เค—्เคฐाเคซ เคฐเคšเคจा เคฎें
(เค–) เค—เคฃिเคคीเคฏ เค”เคฐ เคธांเค–्เคฏिเค•ीเคฏ เค•्เคฐिเคฏाเค“ं เค•ो เค•เคฐเคจे เคฎें।
(เค—) เคฎाเคจเคšिเคค्เคฐ เค†เคฒेเค–เคจ เคฎें
(เค˜) เค‰เคชเคฐ्เคฏुเค•्เคค เคฎें เคธे เค•ोเคˆ เคจเคนीं।

เค‰เคค्เคคเคฐ:
(i) (เค–) เคฌเคนुเคฆंเคก เค†เคฒेเค–
(ii) (เค—) เคฌเคนुเคญुเคœ
(iii) (เค—) /
(iv) (เค•) เค—्เคฐाเคซ เคฐเคšเคจा เคฎें।

เคช्เคฐเฅฆ 2. เคจिเคฎ्เคจเคฒिเค–िเคค เคช्เคฐเคถ्เคจों เค•े เค‰เคค्เคคเคฐ เคฒเค—เคญเค— 30 เคถเคฌ्เคฆों เคฎें เคฆीเคœिเค।
(i) เคเค•्เคธेเคฒ เคฎें เคตिเคœाเคฐ्เคก เคซंเค•्เคถเคจ เค†เคชเค•ो เคธเคฎเคฐ्เคฅ เคฌเคจाเคคा เคนै?
เค‰เคค्เคคเคฐ: เคเค•्เคธेเคฒ เคฎें เคตिเคœाเคฐ्เคก เคซंเค•्เคถเคจ เค•े เคฆ्เคตाเคฐा เคšाเคฐ्เคŸ เคœिเคธเคฎें เคฆंเคก เค†เคฐेเค–, เคช्เคฐเคฎुเค–เคคा เคธे เคฌเคจाเค เคœाเคคे เคนैं। เค‡เคธเค•े เค…เคฒाเคตा เคฐेเค–ा เค—्เคฐाเคซ, เค†เคฏเคค เคšिเคค्เคฐे เค†เคฆि เคญी เคฌเคจाเค เคœा เคธเค•เคคे เคนैं।
(ii) เคเค• เค•ंเคช्เคฏूเคŸเคฐ เค•े เคตिเคญिเคจ्เคจ เคญाเค—ों เค•ी เคนเคธ्เคคेเคจ เคตिเคงिเคฏों เค•ी เคคुเคฒเคจा เคฎें เค•ंเคช्เคฏूเคŸเคฐ เค•े เคช्เคฐเคฏोเค— เค•े เค•्เคฏा เคฒाเคญ เคนैं?
เค‰เคค्เคคเคฐ: เคตिเคญिเคจ्เคจ เคช्เคฐเค•ाเคฐ เค•े เค†เคฒेเค–, เค†เคฐेเค–, เคšिเคค्เคฐ, เค—्เคฐाเคซ เคต เคฎाเคจเคšिเคค्เคฐों เค•े เคจिเคฐ्เคฎाเคฃ เคฎें เค†ंเค•เคก़ों เค•े เคช्เคฐเค•्เคฐเคฎเคฃ เคคเคฅा เค‰เคจเค•ी เคฐเคšเคจा เคฎें เค•ंเคช्เคฏूเคŸเคฐ เค•े เคช्เคฐเคฏोเค— เคจे เคธเคฎเคฏ เค•ी เคฌเคšเคค เค•ी เคนै। เคธाเคฅ เคนी เคค्เคฐुเคŸि เคนोเคจे เคธंเคญाเคตเคจा เคญी เค•เคฎ เคฐเคนเคคी เคนै เคœเคฌเค•ि เคนเคธ्เคคेเคจ เคตिเคงि เคธे เค‡เคธเคฎें เค•ाเคซी เค…เคงिเค• เคธเคฎเคฏ เคฒเค—เคคा เคนै เคคเคฅा เคค्เคฐुเคŸि เค•ी เคธंเคญाเคตเคจा เคฌเคจी เคฐเคนเคคी เคนै।
(iii) เค†ंเค•เคก़ा เคช्เคฐเค•्เคฐเคฎเคฃ เค”เคฐ เคช्เคฐเคฆเคฐ्เคถเคจ เค•ी เคนเคธ्เคคेเคจ เคตिเคงिเคฏों เค•ी เคคुเคฒเคจा เคฎें เค•ंเคช्เคฏूเคŸเคฐ เค•े เคช्เคฐเคฏोเค— เค•े เค•्เคฏा เคฒाเคญ เคนैं?
เค‰เคค्เคคเคฐ: เค†ंเค•เคก़ों เค•े เคช्เคฐเค•्เคฐเคฎเคฃ เค”เคฐ เคช्เคฐเคฆเคฐ्เคถเคจ เค•ी เคนเคธ्เคคेเคจ เคตिเคงिเคฏों เคฎें เคธเคฎเคฏ เค…เคงिเค• เคฒเค—เคคा เคนै เคคเคฅा เคค्เคฐुเคŸिเคฏों เค•ी เคธंเคญाเคตเคจा เคฌเคจी เคฐเคนเคคी เคนै เคœเคฌเค•ि เค•ंเคช्เคฏूเคŸเคฐ เค•ी เคฎเคฆเคฆ เคธे เค†ंเค•เคก़ों เค•े เคช्เคฐเค•्เคฐเคฎเคฃ เคต เคช्เคฐเคฆเคฐ्เคถเคจ เคฎें เคธเคฎเคฏ เค•เคฎ เคฒเค—เคคा เคนै เคคเคฅा เค‰เคจเคฎें เคธเคŸीเค•เคคा เค•ा % เค‰เคš्เคš เคฐเคนเคคा เคนै।
(iv) เคตเคฐ्เค•เคถीเคŸ เค•्เคฏा เคนोเคคी เคนै?
เค‰เคค्เคคเคฐ: เคญूเค—ोเคฒ เคฎें เค•ंเคช्เคฏूเคŸเคฐ เค•े เค…เคจुเคช्เคฐเคฏोเค— เคฎें เคเคฎเฅฆเคเคธเฅฆ เคเค•्เคธेเคฒ เคเค• เคฎเคนเคค्เคค्เคชूเคฐ्เคฃ เคธॉเคซ्เคŸเคตेเคฏเคฐ เคนै। เคเคฎเฅฆเคเคธเฅฆ เคเค•्เคธेเคฒ เค•ो เคธ्เคช्เคฐेเคก เคถीเคŸ เคช्เคฐोเค—्เคฐाเคฎ เคญी เค•เคนा เคœाเคคा เคนै। เคธ्เคช्เคฐेเคกเคถीเคŸ เคเค• เค†เคฏเคคाเค•ाเคฐ เคชेเคœ เคนोเคคा เคนै เคœिเคธे เค•ाเคฐ्เคฏเคตिเคงि เคชเคค्เคฐ (เคตเคฐ्เค•เคถीเคŸ) เค•เคนเคคे เคนैं। เค‡เคธเคฎें 16,384 เคชंเค•्เคคिเคฏाँ เคคเคฅा 256 เคธ्เคคंเคญ เคนोเคคे เคนैं। เคธ्เคคंเคญों เค•ो เค…ंเค—्เคฐेเคœी เค•े เค…เค•्เคทเคฐ A, B, C, D เค†เคฆि เคชเคนเคšाเคจ เคฆी เคœाเคคी เคนै เคœเคฌเค•ि เคชंเค•्เคคिเคฏों เค•ो เคธंเค–्เคฏा 1, 2, 3, 4, เค‡เคค्เคฏाเคฆि เคชเคนเคšाเคจ เคฆी เคœाเคคी เคนै। เคเค• เคชंเค•्เคคि เค”เคฐ เคเค• เคธ्เคคंเคญ เค•े เคธंเคฏोเคœเคจ เคธे เคเค• เคธेเคฒ เค•ा เคจिเคฐ्เคฎाเคฃ เคนोเคคा เคนै เคœिเคธเคฎें เคช्เคฐเคตिเคท्เคŸिเคฏाँ เค…ंเค•िเคค เค•ी เคœाเคคी เคนैं। เค”เคฐ เค‡เคจ्เคนें เคธुเคฐเค•्เคทिเคค เค•เคฐเคจे เค•े เคฒिเค เค‰เคชเคฏुเค•्เคค เคจाเคฎ เคฆे เคฆिเคฏा เคœाเคคा เคนै। เคœเคฐूเคฐเคค เคชเคก़เคจे เคชเคฐ เค‡เคธเค•ो เคชुเคจः เค–ोเคฒเค•เคฐ เค•ाเคฐ्เคฏ เคธंเคชाเคฆเคจ เค•เคฐ เคธเค•เคคे เคนैं।

เคช्เคฐเฅฆ 3. เคจिเคฎ्เคจเคฒिเค–िเคค เคช्เคฐเคถ्เคจों เค•े เค‰เคค्เคคเคฐ เคฒเค—เคญเค— 125 เคถเคฌ्เคฆों เคฎें เคฆीเคœिเค।
(i) เคธ्เคฅाเคจिเค• เคต เค—ैเคฐ-เคธ्เคฅाเคจिเค• เค†ंเค•เคก़ों เคฎें เค•्เคฏा เค…ंเคคเคฐ เคนै? เค‰เคฆाเคนเคฐเคฃ เคธเคนिเคค เคธ्เคชเคท्เคŸ เค•ीเคœिเค?
เค‰เคค्เคคเคฐ: เคธ्เคฅाเคจिเค• เค†ंเค•เคก़े เค•िเคธी เคธ्เคฅाเคจ เค•े เคญौเค—ोเคฒिเค• เคต เคธांเคธ्เค•ृเคคिเค• เคฒเค•्เคทเคฃों เค•ो เคช्เคฐเคคिเคจिเคงिเคค्เคต เค•เคฐเคคे เคนैं। เค‡เคจเค•ो เคฎाเคจเคšिเคค्เคฐ เคชเคฐ เคช्เคฐเคฆเคฐ्เคถिเคค เค•เคฐเคจे เค•े เคฒिเค เคฌिंเคฆु, เคฐेเค–ाเคँ เคคเคฅा เคฌเคนुเคญुเคœ เค•ा เคช्เคฐเคฏोเค— เค•เคฐเคคे เคนैं। เคตिเคฆ्เคฏाเคฒเคฏ, เค…เคธ्เคชเคคाเคฒ, เค•ुเคँ, เคจเคฒเค•ूเคช, เค•เคธ्เคฌे เคต เค—ाँเคต เคœैเคธे เคฒเค•्เคทเคฃों เค•ो เคฌिंเคฆुเค“ं เค•े เคฆ्เคตाเคฐा; เคธเคก़เค•ों, เคฐेเคฒเคตे เคฒाเค‡เคจों, เคจเคนเคฐों, เคจเคฆिเคฏों, เคถाเค•्เคคि เคต เคธंเคšाเคฐ เคชंเคฅों เค•ो เคฐैเค–िเค• เคช्เคฐเคฆเคฐ्เคถเคจ เคฆ्เคตाเคฐा, เคคเคฅा เคช्เคฐเคถाเคธเค•ीเคฏ เค‡เค•ाเค‡เคฏों เคœैเคธे เคฆेเคถ, เคœिเคฒे, เคฐाเคœ्เคฏ เคต เค–ंเคก, เคญूเคฎि เค‰เคชเคฏोเค— เคช्เคฐเค•ाเคฐों, เคคाเคฒाเคฌों, เคीเคฒों เค†เคฆि เคฒเค•्เคทเคฃों เค•ो เคฌเคนुเคญुเคœ เคตिเคงि เคธे เคช्เคฐเคฆเคฐ्เคถिเคค เค•เคฐเคคे เคนैं। เคœเคฌเค•ि เค—ैเคฐ-เคธ्เคฅाเคจिเค• เค†ंเค•เคก़े เค—ुเคฃ เคจ्เคฏाเคธ เค•ो เคช्เคฐเคฆเคฐ्เคถिเคค เค•เคฐเคคे เคนैं เคœैเคธे-เค†เคชเค•े เคชाเคธ เค…เคชเคจे เคตिเคฆ्เคฏाเคฒเคฏ เค•ी เคธ्เคฅिเคคि เคฆเคฐ्เคถाเคจे เคตाเคฒा เคฎाเคจเคšिเคค्เคฐ เคนै। เคคเคฌ เค†เคช เคตिเคฆ्เคฏाเคฒเคฏ เค•ा เคจाเคฎ, เค•เค•्เคท เคธंเค–्เคฏा, เค•เค•्เคทा เคฎें เคตिเคฆ्เคฏाเคฐ्เคฅिเคฏों เค•ी เค…เคจुเคธूเคšी, เคชुเคธ्เคคเค•ाเคฒเคฏ, เคช्เคฐเคฏोเค—เคถाเคฒाเค“ं, เค‰เคชเค•เคฐเคฃों เค‡เคค्เคฏाเคฆि เค•ी เคธुเคตिเคงाเค“ं เค”เคฐ เคธंเคฌंเคงिเคค เคธूเคšเคจाเค“ं เค•ो เคถाเคฎिเคฒ เค•เคฐ เคธเค•เคคे เคนैं। เค‡เคธเคฎें เค†เคช เคฎเคนเคธूเคธ เค•เคฐेंเค—े เค•ि เค†เคช เคธ्เคฅाเคจिเค• เค†ंเค•เคก़ों เค•े เคตिเคถिเคท्เคŸ เค—ुเคฃों เค•ी เคต्เคฏाเค–्เคฏा เค•เคฐ เคฐเคนे เคนोเคคे เคนैं। เค‡เคธ เคคเคฐเคน เค†เคช เคธ्เคฅाเคจिเค• เค†ंเค•เคก़ों เค•े เค—ुเคฃ เคจ्เคฏाเคธ เค•ी เคต्เคฏाเค–्เคฏा เค•เคฐ เคฐเคนे เคนोเคคे เคนैं เคœिเคธเค•े เค•े เค•ाเคฐเคฃ เคฏे เค—ैเคฐ-เคธ्เคฅाเคจिเค• เค†ंเค•เคก़े
เค•เคนเคฒाเคคे เคนैं।
(ii) เคญौเค—ोเคฒिเค• เค†ंเค•เคก़ों เค•े เคช्เคฐเค•ाเคฐ เค•ौเคจ-เคธे เคนैं?
เค‰เคค्เคคเคฐ: เคญौเค—ोเคฒिเค• เค†ंเค•เคก़ों เค•ो เคฆो เคตเคฐ्เค—ों เคฎें เคฐเค–ा เคœाเคคा เคนै। เคธ्เคฅाเคจिเค• เค†ँเค•เคก़े เคคเคฅा เค—ैเคฐ-เคธ्เคฅाเคจिเค• เค†ंเค•เคก़े। เค‡เคจเค•ा เคตเคฐ्เคฃเคจ เคชเคนเคฒे เคนी เคช्เคฐเคถ्เคจ (i) เคฎें เค•िเคฏा เคœा เคšुเค•ा เคนै।

0 comments: