NCERT Solutions for Class 12 Geography Practical Work in Geography Chapter 5 Field Surveys (Hindi Medium)

 


NCERT Solutions for Class 12 Geography Practical Work in Geography Chapter 5 Field Surveys (Hindi Medium)

рдЕрдн्рдпाрд╕ рдк्рд░рд╢्рди (рдкाрда्рдпрдкुрд╕्рддрдХ рд╕े)

рдк्рд░реж 1. рдиीрдЪे рджिрдП рдЧрдП рдЪाрд░ рд╡िрдХрд▓्рдкों рдоें рд╕े рдПрдХрд╕рд╣ी рдЙрдд्рддрд░ рдХा рдЪुрдиाрд╡ рдХीрдЬिрдП।
(i) рдХ्рд╖ेрдд्рд░ рд╕рд░्рд╡ेрдХ्рд╖рдг рдХी рдпोрдЬрдиा рдХे рд▓िрдП рдиीрдЪे рджी рдЧрдпी рд╡िрдзिрдпों рдоें рдХौрди-рд╕ी рд╡िрдзि рд╕рд╣ाрдпрдХ рд╣ै?
(рдХ) рд╡्рдпрдХ्рддिрдЧрдд рд╕ाрдХ्рд╖ाрдд्рдХाрд░
(рдЦ) рдж्рд╡िрддीрдпрдХ рд╕ूрдЪрдиाрдПँ
(рдЧ) рдоाрдкрди
(рдШ) рдк्рд░рдпोрдЧ
(ii) рдХ्рд╖ेрдд्рд░ рд╕рд░्рд╡ेрдХ्рд╖рдг рдХे рдиिрд╖्рдХрд░्рд╖ рдХे рд▓िрдП рдХ्рдпा рдХिрдпा рдЬाрдиा рдЪाрд╣िрдП।
(рдХ) рдЖंрдХрдб़ा рдк्рд░рд╡ेрд╢ рдПрд╡ं рд╕ाрд░рдгीрдпрди
(рдЦ) рдк्рд░рддिрд╡ेрджрди рд▓ेрдЦрди
(рдЧ) рд╕ूрдЪрдХांрдХों рдХा рдЕрднिрдХрд▓рди
(рдШ) рдЙрдкрд░्рдпुрдХ्рдд рдоें рд╕े рдХोрдИ рднी рдирд╣ीं
(iii) рдХ्рд╖ेрдд्рд░ рд╕рд░्рд╡ेрдХ्рд╖рдг рдХे рдк्рд░ांрд░рднिрдХ рд╕्рддрд░ рдкрд░ рдЕрдд्рдпंрдд рдорд╣рдд्рд╡рдкूрд░्рдг рдХ्рдпा рд╣ै?
(рдХ) рдЙрдж्рджेрд╢्рдпों рдХा рдиिрд░्рдзाрд░рдг
(рдЦ) рдж्рд╡िрддीрдпрдХ рдЖंрдХрдб़ों рдХा рд╕ंрдЧ्рд░рд╣рдг
(рдЧ) рд╕्рдеाрдиिрдХ рдПрд╡ं рд╡िрд╖рдпрдХ рд╕ीрдоाрдУं рдХो рдкрд░िрднाрд╖िрдд рдХрд░рдиा
(рдШ) рдиिрджрд░्рд╢рди рдЕрднिрдХрд▓्рдкрдиा

рдЙрдд्рддрд░:
(i) (рдХ) рд╡्рдпрдХ्рддिрдЧрдд рд╕ाрдХ्рд╖ाрдд्рдХाрд░
(ii) (рдЧ) рд╕ूрдЪрдХांрдХों рдХा рдЕрднिрдХрд▓рди
(iii) (рдЧ) рд╕्рдеाрдиिрдХ рдПрд╡ं рд╡िрд╖рдпрдХ рд╕ीрдоाрдУं рдХी рдкрд░िрднाрд╖िрдд рдХрд░рдиा

рдк्рд░реж 2. рдиिрдо्рдиांрдХिрдд рдк्рд░рд╢्рдиों рдХे рдЙрдд्рддрд░ рд▓рдЧрднрдЧ 30 рд╢рдм्рджों рдоें рджीрдЬिрдП।
(i) рдХ्рд╖ेрдд्рд░ рд╕рд░्рд╡ेрдХ्рд╖рдг рдХ्рдпों рдЖрд╡рд╢्рдпрдХ рд╣ै?
рдЙрдд्рддрд░: рдХ्рд╖ेрдд्рд░ीрдп рд╕рд░्рд╡ेрдХ्рд╖рдг рд╕्рдеाрдиीрдп рд╕्рддрд░ рдкрд░ рд╕्рдеाрдиिрдХ рд╡िрддрд░рдг рдХे рдк्рд░ाрд░ूрдкों, рдЙрдирдХे рд╕ाрд╣рдЪрд░्рдп рддрдеा рдЕंрддрд░्рд╕ंрдмंрдзों рдХे рдмाрд░े рдоें рд╣рдоाрд░ी рд╕рдордЭ рдХो рдмрдв़ाрддे рд╣ैं। рдЗрдирдХे рдЕрд▓ाрд╡ा рд╕्рдеाрдиीрдп рд╕्рддрд░ рдХी рд╕ूрдЪрдиाрдУं рдХो рдПрдХрдд्рд░िрдд рдХрд░рдиे рдоें, рдЬो рдХि рдж्рд╡िрддीрдпрдХ рд╕्рд░ोрддों рд╕े рдЙрдкрд▓рдм्рдз рдирд╣ीं рд╣ैं, рд╣рдоाрд░ी рдорджрдж рдХрд░рддे рд╣ैं। рдЗрд╕ рддрд░рд╣ рдХ्рд╖ेрдд्рд░ीрдп рд╕рд░्рд╡ेрдХ्рд╖рдгों рдХा рдЖрдпोрдЬрди рд╡ांрдЫिрдд рд╕ूрдЪрдиाрдУं рдХे рдПрдХрдд्рд░рдг рдоें рд╕рд╣ाрдпрдХ рд╣ोрддे рд╣ैं।
(ii) рдХ्рд╖ेрдд्рд░ рд╕рд░्рд╡ेрдХ्рд╖рдг рдХे рдЙрдкрдХрд░рдг рдПрд╡ं рдк्рд░рд╡िрдзिрдпों рдХो рд╕ूрдЪीрдмрдж्рдз рдХीрдЬिрдП।
рдЙрдд्рддрд░: рдХ्рд╖ेрдд्рд░ीрдп рд╕рд░्рд╡ेрдХ्рд╖рдг рдХे рд▓िрдП рдХुрдЫ рдЬрд░ूрд░ी рдЙрдкрдХрд░рдг рдкрд░्рдпрд╡ेрдХ्рд╖рдХ рдХे рдкाрд╕ рд╣ोрдиे рдЪाрд╣िрдП рдЬैрд╕े-рдк्рд░рд╢्рдиाрд╡рд▓ी рдХाрдЧрдЬ рдЕрдерд╡ा рдиोрдЯ рдХрд░рдиे рдпोрдЧ्рдп рдбाрдпрд░ी, рдкेрди, рдкेंрд╕िрд▓, рд░рдмрд░, рд╢ाрд░्рдкрдирд░, рдлीрддा, рдКँрдЪाрдИ/рдЧрд╣рд░ाрдИ рдоाрдкрдиे рдХा рдпंрдд्рд░, рдоिрдЯ्рдЯी рдХी рдЕрдо्рд▓ीрдпрддा/рдХ्рд╖ाрд░ीрдпрддा рдоाрдкрдиे рдХी рд╕ाрдордЧ्рд░ी, рдк्рд░рджूрд╖рдг рдХो рдоाрдкрдиे рдХी рдХिрдЯ, рджिрд╢ाрдоाрдкी (рджिрдХ् рд╕ूрдЪрдХ) рдЖंрдХрдб़ों рдХे рдк्рд░рдХ्рд░рдордг рдХे рд▓िрдП рдЙрдЪिрдд рд╕ॉрдл्рдЯрд╡ेрдпрд░ рдХे рд╕ाрде рдПрдХ рд▓ैрдкрдЯॉрдк, рдХैрдорд░ा, рдХ्рд╖ेрдд्рд░ीрдп рдоाрдирдЪिрдд्рд░ рдпрджि рдЙрдкрд▓рдм्рдз рд╣ै рддो рдЗрдд्рдпाрджि। рдЗрд╕рдХे рдЕрд▓ाрд╡ा рдж्рд╡िрддीрдпрдХ рд╕्рд░ोрддों рд╕े рдк्рд░ाрдк्рдд рдЖंрдХрдб़े рд╡ рд╕ूрдЪрдиाрдПँ, рднू-рд╕ंрдкрдд्рддिрдпों рдХा рд╡िрд╡рд░рдг рдкрдд्рд░рдХ рдПрд╡ं рдиिрд░्рд╡ाрдЪрди рд╕ूрдЪी рдЬिрд╕рдоें рдкрд░िрд╡ाрд░ों рдЙрдирдХे рдоुрдЦिрдпा рд╕े рд╕ंрдмंрдзिрдд рдЬाрдирдХाрд░िрдпाँ рджी рдЧрдИ рд╣ों рдЗрдд्рдпाрджि। рд╕ाрде рд╣ी рдХ्рд╖ेрдд्рд░ीрдп рд╕рд░्рд╡ेрдХ्рд╖рдг рдХे рдЙрдж्рджेрд╢्рдп, рдк्рд░рдпोрдЬрди рдХो рд╕ीрдоांрдХिрдд рдХрд░рддे рд╣ुрдП рдЙрдкрдпुрдХ्рдд рд╕рдордп рдХा рдЪुрдиाрд╡ рдХिрдпा рдЬाрдиा рдЪाрд╣िрдП рддाрдХि рд╡рд╣ाँ рдХे рдЕрдзिрдХांрд╢ рдиिрд╡ाрд╕िрдпों рд╕े рдЖрдк рд╕ूрдЪрдиाрдПँ рдк्рд░ाрдк्рдд рдХрд░ рд╕рдХें।
(iii) рдХ्рд╖ेрдд्рд░ рд╕рд░्рд╡ेрдХ्рд╖рдг рдХे рдЪुрдиाрд╡ рдХे рдкрд╣рд▓े рдХिрд╕ рдк्рд░рдХाрд░ рдХे рд╡्рдпाрдк्рддि рдХ्рд╖ेрдд्рд░ рдХी рдЖрд╡рд╢्рдпрдХрддा рдкрдб़рддी рд╣ै?
рдЙрдд्рддрд░: рдЕрди्рд╡ेрд╖рдХ рдХे рд▓िрдП рд╕рд░्рд╡ेрдХ्рд╖рдг рдХ्рд╖ेрдд्рд░ рдХो рдЪुрдиाрд╡ рдмрд╣ुрдд рдорд╣рдд्рдд्рд╡рдкूрд░्рдг рд╣ोрддा рд╣ै рд╕ाрде рд╣ी рдЙрд╕े рдпрд╣ рдиिрд░्рдгрдп рдХрд░рдиा рд╣ोрддा рд╣ै рдХि рд╕рд░्рд╡ेрдХ्рд╖рдг рд╕ंрдкूрд░्рдг рдЬрдирд╕ंрдЦ्рдпा рдЕрдерд╡ा рд╕рдордЧ्рд░ рдХे рд▓िрдП рдЖрдпोрдЬिрдд рдХिрдпा рдЬाрдиा рд╣ै рдЕрдерд╡ा рдЪрдпрдиिрдд рдк्рд░рддिрджрд░्рд╢ (рдЪुрдиे рд╣ुрдП рд╕ैंрдкрд▓рд╕) рдкрд░ рдЖрдзाрд░िрдд рдХिрдпा рдЬाрдиा рд╣ै। рдпрджि рдЕрдз्рдпрдпрди рдХे рд▓िрдП рдЪुрдиा рдЧрдпा рдХ्рд╖ेрдд्рд░ рдмрд╣ुрдд рд╡िрд╕्рддृрдд рдирд╣ीं рд╣ै। рддрдм рд╕рдордЧ्рд░ рдЕрдерд╡ा рд╕рднी рдШрдЯрдХों рдХा рд╕рд░्рд╡ेрдХ्рд╖рдг рдХिрдпा рдЬा рд╕рдХрддा рд╣ै। рдЕрди्рдпрдеा рдмृрд╣рдд рдЖрдХाрд░ рдХी рд╕्рдеिрддि рдоें рдЪрдпрдиिрдд рдк्рд░рддिрджрд░्рд╢ рддрдХ рд╣ी рд╕ीрдоिрдд рд░рд╣рдиा рдЙрдкрдпुрдХ्рдд рд╣ोрддा рд╣ै।
(iv) рд╕рд░्рд╡ेрдХ्рд╖рдг рдЕрднिрдХрд▓्рдкрдиा рдХो рд╕ंрдХ्рд╖िрдк्рдд рдоें рд╕рдордЭाрдПँ।
рдЙрдд्рддрд░: рд╕рд░्рд╡ेрдХ्рд╖рдг рдХी рдЕрднिрдХрд▓्рдкрдиा рдХो рдХाрд░्рдпाрдд्рдордХ рджृрд╖्рдЯि рд╕े рдиिрдо्рдирд▓िрдЦिрдд рдЪрд░рдгों рдоें рдкूрд░ा рдХिрдпा рдЬाрддा рд╣ै
рдк्рд░рдердо рдЪрд░рдг – рд╕рдорд╕्рдпा рдХो рдкрд░िрднाрд╖िрдд рдХрд░рдиा-рд╕рд░्рд╡ेрдХ्рд╖рдг рдХे рд▓िрдП рдЪुрдиी рдЧрдИ рд╕рдорд╕्рдпा рдХो рд╕ुрд╕्рдкрд╖्рдЯ рд░ूрдк рд╕े рдкрд░िрднाрд╖िрдд рдХिрдпा рдЬाрдиा рдЪाрд╣िрдП। рд╕рдорд╕्рдпा рдХी рдк्рд░рдХृрддि рдХो рдЗंрдЧिрдд рдХрд░рддे рд╣ुрдП рд╕рд░्рд╡ेрдХ्рд╖рдг рдХे рд╡िрд╖рдп рдХे рд╢ीрд░्рд╖рдХ рддрдеा рдЙрдкрд╢ीрд░्рд╖рдХ рдоें рдЙрд╕рдХी рдЭрд▓рдХ рджिрдЦрдиी рдЪाрд╣िрдП।
рджूрд╕рд░ा рдЪрд░рдг-рдЙрдж्рджेрд╢्рдп – рд╕рд░्рд╡ेрдХ्рд╖рдг рдХे рдЙрдж्рджेрд╢्рдпों, рд╡िрд╢िрд╖्рдЯ рдЙрдж्рджेрд╢्рдпों рдХो рд╕ूрдЪीрдмрдж्рдз рдХिрдпा рдЬाрдиा рдЪाрд╣िрдП। рдЙрдж्рджेрд╢्рдп рд╕рд░्рд╡ेрдХ्рд╖рдг рдХी рд░ूрдкрд░ेрдЦा рдк्рд░рд╕्рддुрдд рдХрд░рддे рд╣ैं। рдЙрдирдХे рдЕрдиुрд░ूрдк рд╣ी рдЖंрдХрдб़ों рдХो рдПрдХрдд्рд░िрдд рдХिрдпा рдЬाрддा рд╣ै рддрдеा рдЙрдирдХे рд╡िрд╢्рд▓ेрд╖рдг рдХी рдЙрдкрдпुрдХ्рдд рд╡िрдзिрдпों рдХा рдЪрдпрди рдХिрдпा рдЬाрддा рд╣ै।
рддीрд╕рд░ा рдЪрд░рдг-рдк्рд░рдпोрдЬрди – рд╕рд░्рд╡ेрдХ्рд╖рдг рд╣ेрддु рдЪुрдиे рдЧрдП рд╕ंрджрд░्рднिрдд рднौрдЧोрд▓िрдХ рдХ्рд╖ेрдд्рд░ рдХो рд╕ीрдоांрдХिрдд рдХрд░рдиा, рд╕рдордп рд╕ीрдоा рд╡ рдк्рд░рд╕ंрдЧों рдХो рд╕ीрдоांрдХिрдд рдХрд░рдиा рд╣ी рдк्рд░рдпोрдЬрди рд╣ै।
рдЪौрдеा рдЪрд░рдг-рд╡िрдзिрдпाँ рдПрд╡ं рддрдХрдиीрдХें – рдЪрдпрдиिрдд рд╕рдорд╕्рдпा рд╕े рд╕ंрдмंрдзिрдд рд╕ूрдЪрдиाрдПँ рдк्рд░ाрдк्рдд рдХрд░рдиे рдХे рд▓िрдП рдХ्рд╖ेрдд्рд░ीрдп рд╕рд░्рд╡ेрдХ्рд╖рдг рдЖрдпोрдЬिрдд рдХिрдП рдЬाрддे рд╣ैं। рд╕ूрдЪрдиाрдПँ рдЕрдерд╡ा рдЖंрдХрдб़े рдХिрди рд╕्рд░ोрддों рд╕े, рдХिрд╕ рд╡िрдзि рд╕े рдк्рд░ाрдк्рдд рд╣ुрдП рд╣ैं। рдпрд╣ рдЕрддि рдорд╣рдд्рдд्рд╡рдкूрд░्рдг рд╣ै рд╕ाрде рд╣ी рдЖंрдХрдб़ों рдХे рд╕ाрд░рдгीрдпрди, рдк्рд░рдХ्рд░рдордг, рдЖрд░ेрдЦीрдп рдк्рд░рджрд░्рд╢рди рд╡ рдоाрдирдЪिрдд्рд░ рд╡िрдзिрдпों/рддрдХрдиीрдХों рдХा рдЪрдпрди рднी рдЖрд╡рд╢्рдпрдХ рд╣ैं।
рдкांрдЪрд╡ाँ рдЪрд░рдг-рд╕ंрдХрд▓рди рдПрд╡ं рдкрд░िрдХрд▓рди – рдЕрд░्рдердкूрд░्рдг рд╡िрд╡ेрдЪрди рдПрд╡ं рд╡िрд╢्рд▓ेрд╖рдг рдж्рд╡ाрд░ा рд╣ी рд╕рд░्рд╡ेрдХ्рд╖рдг рдХे рдЙрдж्рджेрд╢्рдп рдХो рдк्рд░ाрдк्рдд рдХिрдпा рдЬा рд╕рдХрддा рд╣ै। рдЬिрддрдиी рднी рд╕ूрдЪрдиाрдПँ рд╡ рдЖंрдХрдб़े рд╕рд░्рд╡ेрдХ्рд╖рдг рдж्рд╡ाрд░ा рдк्рд░ाрдк्рдд рд╣ुрдП рд╣ैं рдЙрдирдХो рд╡िрднिрди्рди рд╕ांрдЦ्рдпिрдХीрдп рд╡िрдзिрдпों рд╕े рдк्рд░рдХ्рд░рдоिрдд рд╡ рдк्рд░рджрд░्рд╢िрдд рдХрд░рдХे рддुрд▓рдиाрдд्рдордХ рдиिрд╖्рдХрд░्рд╖ рдк्рд░ाрдк्рдд рдХрд░ рд╕рдХрддे рд╣ैं। рдЗрд╕рдХे рд▓िрдП рдоाрдирдЪिрдд्рд░рдХाрд░ी рд╕ंрдмंрдзी рдЕрдиुрдк्рд░рдпोрдЧों рд╡ рдЖрд░ेрдЦ рд╡िрдзिрдпों рдХा рднрд░рдкूрд░ рдЙрдкрдпोрдЧ рдХिрдпा рдЬा рд╕рдХрддा рд╣ै।
рдЫрдаा рдЪрд░рдг-рдиिрд╖्рдХрд░्рд╖ – рдЙрдкрд░ोрдХ्рдд рд╕рднी рдЪрд░рдгों рдХे рдкूрд░ा рд╣ोрдиे рдкрд░ рдПрдХ рд░िрд░्рдкाрд░्рдЯ рддैрдпाрд░ рдХी рдЬाрддी рд╣ै рдЬिрд╕рдоें рд╕рд░्рд╡ेрдХ्рд╖рдг рдХे рдкрд░िрдгाрдо рд╡ рдиिрд╖्рдХрд░्рд╖ рдк्рд░рд╕्рддुрдд рдХिрдП рдЬाрддे рд╣ैं।
(v) рдХ्рд╖ेрдд्рд░ рд╕рд░्рд╡ेрдХ्рд╖рдг рдХे рд▓िрдП рдк्рд░рд╢्рдиों рдХी рдЕрдЪ्рдЫी рд╕ंрд░рдЪрдиा рдХ्рдпों рдЖрд╡рд╢्рдпрдХ рд╣ै?
рдЙрдд्рддрд░: рдХ्рд╖ेрдд्рд░ рд╕рд░्рд╡ेрдХ्рд╖рдг рдоें рд╡्рдпрдХ्рддिрдЧрдд рд╕ाрдХ्рд╖ाрдд्рдХाрд░ рдПрдХ рдорд╣рдд्рдд्рд╡рдкूрд░्рдг рдХ्рд░िрдпाрдХрд▓ाрдк рд╣ै। рдХ्рд╖ेрдд्рд░ рдоें рдЬाрдХрд░ рдкрд░्рдпрд╡ेрдХ्рд╖рдХ рд╡्рдпрдХ्рддिрдЧрдд рд╕ाрдХ्рд╖ाрдд्рдХाрд░ рдХे рдоाрдз्рдпрдо рд╕े рд╕ूрдЪрдиाрдПँ/рдЖंрдХрдб़े рдПрдХрдд्рд░ рдХрд░рддा рд╣ै। рд╕ाрдоाрдЬिрдХ рдоुрдж्рджों рд╕े рдЬुрдб़े рдХ्рд╖ेрдд्рд░ीрдп рд╕рд░्рд╡ेрдХ्рд╖рдгों рдоें рд╡्рдпрдХ्рддिрдЧрдд рд╕ाрдХ्рд╖ाрдд्рдХाрд░ों рдж्рд╡ाрд░ा рд╕ूрдЪрдиाрдПँ/рдЖंрдХрдб़े рдк्рд░ाрдк्рдд рдХिрдП рдЬा рд╕рдХрддे рд╣ैं। рдк्рд░рдд्рдпेрдХ рд╡्рдпрдХ्рддि рдЕрдкрдиे рдкрд░िрд╡ेрд╢ рд╕े рдмрд╣ुрдд рдХुрдЫ рд╕ीрдЦрддा рд╣ै। рдпрджि рдЗрди рдЕрдиुрднрд╡ों рдХो рдХुрд╢рд▓рддाрдкूрд░्рд╡рдХ рдПрдХрдд्рд░िрдд рдХिрдпा рдЬाрддा рд╣ै рддो, рдпे рд╕ूрдЪрдиाрдУं рдХे рдорд╣рдд्рдд्рд╡рдкूрд░्рдг рд╕्рд░ोрдд рд╣ो рд╕рдХрддे рд╣ैं। рд╡्рдпрдХ्рддिрдЧрдд рд╕ाрдХ्рд╖ाрдд्рдХाрд░ рд╣ेрддु рд▓ोрдЧों рдХा рдЪрдпрди, рдЕрднिрд╡्рдпрдХ्рддि рдХे рдХौрд╢рд▓, рд╕ाрдоाрдЬिрдХрддा рдХी рдЕрднिрд░ुрдЪि рдЖрджि рд╕े рдпे рд╕ूрдЪрдиाрдПँ рдк्рд░рднाрд╡िрдд рд╣ो рд╕рдХрддी рд╣ैं, рдЗрд╕рд▓िрдП рд╕ाрдХ्рд╖ाрдд्рдХाрд░ рдоें рдкूрдЫे рдЬाрдиे рд╡ाрд▓े рдк्рд░рд╢्рдиों рдХी рд╕ंрдЦ्рдпा рд╕ीрдоिрдд, рд╕ुрд░ुрдЪिрдкूрд░्рдг, рддрд░्рдХрд╕ंрдЧрдд рд╡िрд╖рдп рд╕े рд╕ंрдмंрдзिрдд, рдХрдо рд╢рдм्рджों рдоें рдЕрднिрд╡्рдпрдХ्рддि рд╕े рдкрд░िрдкूрд░्рдг рд╣ोрдиी рдЪाрд╣िрдП। рдк्рд░рд╢्рдиों рдоें рдЕрд╕рд╣рдЬрддा рдирд╣ीं рд╣ोрдиी рдЪाрд╣िрдП। рдк्рд░рд╢्рди рдРрд╕े рд╣ोрдиे рдЪाрд╣िрдП рдЬिрдирдХा рдЙрдд्рддрд░ рдмिрдиा рдЭिрдЭрдХ рдХे рджिрдП рдЬा рд╕рдХे। рдк्рд░рд╢्рди рдкूрдЫрддे рд╕рдордп рдЙрдд्рддрд░рджाрддा рдпрд╣ рдорд╣рд╕ूрд╕ рдХрд░े рдХि рдЬिрд╕ рд╕рдорд╕्рдпा рд╕े рд╡े рд▓ंрдмे рд╕рдордп рд╕े рдЧ्рд░рд╕िрдд рд╣ैं, рдЙрд╕рдХा рдиिрд░ाрдХрд░рдг рд╕ंрднрд╡ рд╣ै। рдФрд░ рдпрд╣ рд╕ाрдХ्рд╖ाрдд्рдХाрд░ рдЙрд╕рдХा рдПрдХ рд╣िрд╕्рд╕ा рд╣ै।
рдХ्рд╖ेрдд्рд░ीрдп рд╕рд░्рд╡ेрдХ्рд╖рдг рдХी рдк्рд░рд╢्рдиाрд╡рд▓ी рдкрд╣рд▓े рд╕े рд╣ी рддैрдпाрд░ рд╣ोрдиी рдЪाрд╣िрдП рдФрд░ рдЙрд╕рдХे рд╕ंрднाрд╡िрдд рдЙрдд्рддрд░ों рдХे рд▓िрдП рдкрд░्рдпाрдк्рдд рд╕्рдеाрди рдк्рд░рд╢्рди рдХे рд╕ाрдордиे рджिрдпा рдЧрдпा рд╣ो। рддाрдХि рдк्рд░рд╢्рдирдХрд░्рддा рд╡ рдЙрдд्рддрд░ рджाрддा рдЕрдкрдиा рд╕рдордп рд╡्рдпрд░्рде рди рдЧрд╡ाрдПँ। рдЯेрдХ्рдиीрдХрд▓ рдк्рд░рд╢्рди рдЙрд╕рдоें рд╢ाрдоिрд▓ рдирд╣ीं рд╣ोрдиे рдЪाрд╣िрдП।

рдк्рд░реж 3. рдиिрдо्рдирд▓िрдЦिрдд рд╕рдорд╕्рдпाрдУं рдоें рд╕े рдХिрд╕ी рдПрдХ рдХे рд▓िрдП рдХ्рд╖ेрдд्рд░ рд╕рд░्рд╡ेрдХ्рд╖рдг рдЕрднिрдХрд▓्рдкрдиा рдХी рд░рдЪрдиा рдХीрдЬिрдП|
(i) рдкрд░्рдпाрд╡рд░рдг рдк्рд░рджूрд╖рдг
(ii) рдоृрджा рдЕрдкрдШрдЯрди
(iii) рдмाрдв़
(iv) рд╕ूрдЦा
(v) рдЖрдкрджा рд╡िрд╖рдпрдХ
(vi) рднूрдоि рдЙрдкрдпोрдЧ рдоें рд╣ो рд░рд╣े рдкрд░िрд╡рд░्рддрди рдХी рдкрд╣рдЪाрди।

0 comments: